Narahatlıq sosial anksiyete pozğunluğunun əsasını təşkil edir. Anksiyete stressə cavabdır. Fiziki və ruhi səbəblərlə yanaşı fiziki və zehni nəticələri də ola bilər.Narahatlığın formalaşmasında insanın ağlına gələn qeyri-iradi, narahatedici fikir və hisslər ilə yanaşı, ürək döyüntülərinin sürətlənməsi kimi fiziki reaksiyalar da olur. Güclü stress və tərləmə altında narahatlıq səviyyəsi arta bilər.Qaçma, görməməzlikdən gəlmə kimi davranışlar edə bilər. Bu vəziyyəti yaşayan insan öz narahatlığı ilə qarşılaşmadığı üçün bir dövrəyə girəcək. Düşüncələrdən qaçmaq və dayandırmaq çətindir, buna görə də qeyri-iradi düşüncələr narahatlığa səbəb ola bilər. İndi demək olar ki, insan öz narahatlığına görə həm özünün, həm də həyatının əziyyət çəkəcəyi səviyyəyə gələrsə problem var. Müəyyən məqamlarda narahatlığın da həyatda yeri var. Ancaq narahatlığın səviyyəsi və onun yaratdığı problemlər insanın psixoloji prosesinə təsir edəcək.
Sosial anksiyete pozğunluğu sosial fobiya kimi də tanınır. Sosial mühitlərdə özünü narahat hiss etmək, ağlına gələn qeyri-iradi fikirlər; Gülməli olmaqdan narahat olmaq, özünə güvənməmək, rədd edilmək, mühakimə edilmək və ya qınanmaq hissidir. Bu düşüncələr insanın özünə hörmətinə və özünü qavrayışına çox təsir edəcək. Sosial fobiyası olan insan özünü başqasının gözü ilə görmək istəyəcək, lakin bu görmə istər-istəməz zehnində mənfi fikirlər olacağı üçün özünə inam problemi yaşaya bilər. Sosial fobiyanın davranış təsirləri də var; Başqaları ilə yemək yemək, danışmaq, telefonla danışmaq insanda güclü stress və narahatlığa səbəb olacaq. Narahatlıq artdıqca, insan yaşadığı vəziyyətin başqaları tərəfindən başa düşüləcəyindən qorxa bilər və bu, onun daha sıx bir narahatlıq yaşamasına səbəb olar. Bu vəziyyətdə sosial fobiyası olan insanlar sosial mühitlərdən qaçaraq davam etməyə çalışacaqlar. Bu qaçınma davranışı insanın potensialına təsir edəcək. Sosial bir varlıq olan bir insan üçün bu vəziyyət çox çətin olur, insanın sosial əlaqələr, iş həyatı kimi sosial mühitlərə girməsi lazım ola bilər.
SOSİAL QARŞILIQ POZUĞUNUN ƏLAMƏTLƏRİ
Sosial anksiyete pozğunluğu uşaqlıq və yeniyetməlik dövründə başlaya bilər. Əgər adam bu narahatçılığın öhdəsindən gələ bilmirsə, gələcək dövrlər təsiri davam edəcək. Sosial fobiya insanın həyatını məhdudlaşdırır. Sosial mühitlərə girməkdən qaça bilər və ya içəri girdiyi zaman qızartı, titrəmə, tərləmə, ürəkbulanma, qarın ağrısı kimi fiziki reaksiyalar meydana gələ bilər. İstəmədən insanın beyninə gələn təkrarlanan fikirlər üstünlük təşkil edir. Sosial fobiyası olan insanlarla utancaq insanlar arasında fərq var. Utancaq insanlar mənfi fikirlərin əksini eşidəndə, onların özləri ilə bağlı narahatlıqları dayana bilər. Sosial fobiyası olan insanlar isə özlərinə və başqalarının necə düşündüyünə dair mənfi düşüncələri tətikləməkdə və bu vəziyyətdən qaçmaqda çətinlik çəkirlər.Nevroloji faktorlar ola bilər. Ailədə oxşar vəziyyətləri olan insanlar var. Bunlardan başqa məktəbəqədər inkişaf dövrlərində ətraf mühit faktorları, uşaqlıq təcrübələri, alçaldılma, məsxərə, təcrid, alçaldılma kimi travmatik təcrübələr nəticəsində insanda sosial fobiya görülə bilər. Sosial fobiya ilə işləyərkən insanın yaşadığı neqativ emosiyaları ilk dəfə harada yaşadığı vacibdir.
SOSİAL NARAHATLIĞIN MÜALİCƏSİ
Sosial anksiyete pozğunluğunun müalicə mərhələsində şəxs əvvəlcə yaşadıqları problemi qəbul edin. Qəbul etmək insanın yaşadığı problemdən qaçmasına mane olur.İnsanın yaşadığı utancaqlıq və utancaqlığı aradan qaldırmaz. Yaşanan stress və narahatlıq səviyyəsini nəzarət altında saxlamaq vacibdir. İnsan yaşadığı narahatlığı tanımalı, fiziki və emosional reaksiyalarından xəbərdar olmalı və mübarizə mexanizmləri ilə onu nəzarətdə saxlamalıdır. Yaşadığı problemlərin özünə və ətrafına zərər verdiyi nöqtədə psixoloji dəstək alına bilər.
oxumaq: 0
