Vitaminlər hüceyrələrimizin fəaliyyəti üçün çox az miqdarda kifayət edən, lakin çatışmamazlıqlarında bəzi problemlər yarada bilən üzvi birləşmələrdir.Onlar ya orqanizmimizdə heç istehsal olunmadığından, ya da kifayət qədər miqdarda istehsal oluna bilmədiklərindən, qida vasitəsilə xaricdən təmin edilməlidir.Onlar orqanizmin sağlam inkişafı,həzm funksiyaları və immun sisteminin infeksiyalara qarşı mübarizə qabiliyyəti üçün lazımdır.Həmçinin zülalların,yağların və karbohidratların istifadəsini təmin edir.Vitaminlər orqanizmdə yandırılmır,yəni. enerji (kalori) vitaminlərdən alınmır.
Düzdür, orqanizmin normal fəaliyyəti üçün vitaminlərə ehtiyacımız var.Lakin vitaminlər enerji mənbəyi deyil.Onlar yediyimiz qidalardan alınan qidalardır. .Düzgün və sağlam qidalanma orqanizmin vitamin ehtiyacını ödəyir.
İndiki vaxtda insanların çoxu balanslı və adekvat qidalanmaya baxmayaraq orqanizmlərinin vitamin qəbul etmədiyini düşünərək əlavə vitaminlərdən istifadə edirlər.Lakin sağlam qidalanan insanlarda pəhriz, yüksək dozada əlavə vitamin qəbul etmək faydasız və təhlükəlidir.Bundan əlavə vitamin Həddindən artıq qəbul başqa bir vitaminin funksiyasına mənfi təsir göstərə bilər.Məsələn, yüksək dozada E vitamini K vitamini çatışmazlığına gətirib çıxararaq qanaxmaya səbəb ola bilər.
Vitaminlərin həddindən artıq qəbulu nəticəsində orqanizmimizdə yarana biləcək bəzi problemlər bu birləşmələrin bəzilərinin yağda həll olması ilə əlaqədardır.Yağda həll olan vitaminlər.Onlar A,D,E və K vitaminləridir.Bunlar bişməyə davamlı olan vitaminlər yağlar tərəfindən sorulur, limfa dövranı ilə xaric olur və artıq qəbul edildikdə qaraciyərdə saxlanılır.Balıq, yağ, yumurta, süd, pendir, yerkökü, yarpaqlı tərəvəzlər, pomidor, ərik, banan və kartof. A vitamini ehtiva edir. Pəhrizdə yağın az olması və ya olmaması bu vitaminlərin çatışmazlığına gətirib çıxarır.
A vitamininin həddindən artıq olması görmə bulanıqlığına, qaraciyər xəstəliklərinə, sümük xəstəliklərinə və ağciyər xərçəngi riskinin artmasına səbəb olsa da, onun çatışmazlığı infeksiya riskini və bəzi göz xəstəliklərinin yaranması riskini artırır.
D vitamini günəş işığı ilə dəridə sintez olunur.Qanda kalsiumun səviyyəsini tənzimləyir və hüceyrələrin inkişafında rol oynayır.Yumurta sarısı,süd. , kərə yağı və heyvan qaraciyəri təbii qaynaqlardır.Günəş işığını kifayət qədər alanlar,başqa xəstəlik yoxdursa.D vitamini çatışmazlığı yoxdur.Artıq qəbul edildikdə yumşaq toxumalarda əhəng əmələ gəlməsi,böyrəklərin zədələnməsi və Böyrək daşlarına və ateroskleroza səbəb olur.
Vitamin E antioksidantdır və hüceyrələrin zədələnməsini və qocalmasını dayandırır.Ürək xəstəlikləri riskini azaldır.Yağlar,toyuq əti,yumurta,qırmızı ət,taxıllar,tərəvəz və meyvələr təbiidir. mənbələri.Yüksək dozadan artıq qəbul K vitamini çatışmazlığına gətirib çıxarır.
Vitamin K qanın laxtalanmasında və sümük əmələ gəlməsində rol oynayır.Yoğurt və kefir bağırsaqlarda bakteriyalar tərəfindən K vitamini istehsalını artırır.Qaraciyər, pendir, kahı, kələm və yaşıl çay təbii qaynaqlardır Çatışmazlığı Nadir hallarda olur, qanaxma meyli artır.
Suda həll olunan vitaminlər B (B1, B2, B3, B5, B6, B7 (biotin), fol turşusu, xolindir. , B12) və C. Bu vitaminlər bişirildikdə parçalanır.
B və C vitaminlərinin orqanizmdə toplanması çox nadir hallarda olur.Onlar sidiklə xaric olur və onların saxlanması az olduğu üçün ehtiyac böyükdür. B vitamini çatışmazlığı xüsusilə tez-tez olur.B12 vitaminindən başqa B vitamini çatışmazlığının əlamətləri bəzən bir neçə gün ərzində özünü göstərir.B12 vitamininin saxlanması İnsan üçün bir ildən çox müddətə kifayət edir.C vitamini çatışmazlığının əlamətləri bir neçə həftədən sonra özünü göstərir.
B qrupu vitaminləri taxıl, qoz-fındıq, paxlalılar, süd, yumurta, pendir, qaraciyər, ət və yaşıl tərəvəzlərdə olur.Onların çatışmazlığında qan xəstəlikləri (anemiya) və bəzi nevroloji xəstəliklər xəstəliklər artır.C vitamini ilə zəngin qidalar təzə meyvə və tərəvəzlər,xüsusilə sitrus meyvələri,kivi və çiyələklərdir.C vitamini güclü antioksidantdır və immun sisteminin fəaliyyətində rol oynayır.Onun çatışmazlığı sinqa xəstəliyinə,artıqlığı isə səbəb olur. sinqa xəstəliyi.İshal, qarın ağrısı və böyrək daşlarının əmələ gəlməsi baş verə bilər.
Hazırda yorğunluq, iştahsızlıq, yuxusuzluq və arıqlama kimi simptomları olan bəzi şəxslər əlavə vitaminlərdən istifadə edirlər. bəzi xəstəliklərin diaqnostikası və müalicəsi.
*İnfeksion xəstəliklər (Viruslu hepatit, Vərəm, QİÇS, Mononükleoz, Bruseliya)
*Qalxanvari vəzi xəstəlikləri
*Şəkərli diabet və hipoqlikemiya
*Böyrəküstü vəzi pozğunluqları
*Hipofiz vəzinin pozğunluqları
*Qan xəstəlikləri (anemiya, qan xərçəngi)
*Xroniki böyrək xəstəliklər
*Xroniki qaraciyər xəstəlikləri
*Xərçənglər (xüsusilə limfoma)
*Ürək xəstəlikləri
*S sinir sistemi xəstəlikləri
*Psixiatrik xəstəliklər (depressiya, anoreksiya nervoza)
*Dərmanların qarşılıqlı təsiri və yan təsirləri
Nəticədə yüksək dozada dərman istifadəsi həkim tərəfindən tövsiyə edilmədikdə vitaminlər ciddi fəsadlara səbəb ola bilər.Səhhətində problemlər yarada bilər və bəzi xəstəliklərin diaqnostika və müalicəsini gecikdirə bilər.Orqanizmdə çatışmazlıq və ya xəstəlik yoxdursa, yüksək dozada vitamin qəbul etməyə ehtiyac yoxdur.
oxumaq: 0
