Başgicəllənmənin əksəriyyəti qulaqla əlaqəli xəstəliklərdən qaynaqlanır. Mütəxəssislər, daha çox orta və yuxarı yaşlarda rast gəlinən başgicəllənmənin əksəriyyətinin qulaq xəstəliklərindən qaynaqlandığını bildirir və həkimə müraciət etməyi tövsiyə edir.
Üsküdar Universiteti NPİSTANBUL Beyin Xəstəxanası KBB Mütəxəssisi Dos. Dr. Murat Topak, beynin gözlərdən gələn məlumatları, daxili qulaqdakı tarazlıq orqanlarını, əzələ və skelet sistemini qiymətləndirməsi nəticəsində tarazlığın əldə edildiyini söylədi.
Bu sistemlərdən birində yaranan pozğunluq, bu sistemlər arasındakı harmoniyanı pozur, deyən Dos. Dr. Murat Topak bunun nəticəsində balanssızlıq və ya başgicəllənmə şikayətlərinin meydana gəldiyini qeyd edib.
Daha çox orta və daha yaşlı yaşlarda rast gəlinir
Baş gicəllənməsinin hərəkət illüziyası olduğunu ifadə edən Dos. Dr. Murat Topak, “Xəstə sanki mövcud olmayan bir hərəkət varmış kimi hiss edir və özünün və ya ətrafının hərəkət etdiyini düşünür. Disbalans hissi ətraf mühitə nisbətən öz tarazlığını qoruya bilməməsi vəziyyətidir. Başgicəllənmə və tarazlıq pozğunluqları çox yayılmış şikayətlərdir. Daha çox orta və yuxarı yaş qruplarında rast gəlinir. "Uşaqlıqda çox nadir hallarda rast gəlinir" dedi.
Dos. Dr. Murat Topak deyib:
Bu, bəzən Qulaq, Burun Boğaz (KBB), Nevrologiya və Kardiologiyadan ibarət komanda işi tələb edə bilər. Çox vaxt differensial diaqnostikada audiometrik testlər, videonistaqmoqrafiya, kalorili testlər, rutin biokimya, elektrokardioqrafiya, MRT, boyun doppleri, ultrasəs kimi bir çox texnoloji vasitələrdən istifadə oluna bilər.
Müayinə və xəstənin anamnezi qulaqla bağlıdır.Əgər xəstəlikdən xəbər verirsə, audiometrik müayinə ilə xəstənin eşitmə qabiliyyəti yoxlanılmalıdır. VNG (videonistaqmoqrafiya) daxili qulaq funksiyalarını göstərən başqa bir testdir.O, vizual və ya kalorili stimulların yaratdığı göz hərəkətlərinin qeydə alınmasına əsaslanır. Başgicəllənməyə səbəb olan lezyonun yerini və tərəfini təyin etmək üçün məlumat verə bilər və xüsusilə, Sənədlərin kompüterləşmiş sistemdə təmin edilməsi əhəmiyyətli bir xüsusiyyətdir.Səbəblərinin olduğunu bildirən Dos. Dr. Murat Topak bunları belə sadaladı:
“Qulaqla əlaqəli səbəblər: Əsl başgicəllənmənin əksəriyyətindən qulaqla əlaqəli xəstəliklər məsuliyyət daşıyır. Vəzifə bağlı başgicəllənmə başgicəllənmə ilə məşğul olan klinikalarda ən çox görülən səbəbdir. Yaşlı yaş qruplarında başgicəllənmə hallarının 50%-dən məsuldur. Tipik şikayətlər baş hərəkətləri ilə ortaya çıxan, saniyələrlə davam edən və ətraf mühitin fırlanmasına səbəb olan başgicəllənmə, həmçinin balanssızlıq və ürəkbulanma hissidir. Əksər xəstələrdə bu şikayətlər vaxtaşırı yaxşılaşır və sonra təkrarlanır. Tədqiqatlar zamanı daxili qulaqdakı yarımdairəvi kanalların müəyyən manevrlərə verdiyi cavablara baxılaraq diaqnoz qoyulur. Onun müalicəsi yarımdairəvi kanallar daxilində yerdəyişmiş kristalların yerini dəyişdirməyə əsaslanan xüsusi manevrlərdir.
Menyer xəstəliyi: Eşitmə itkisi, qulaqda zəng. qulaq, dolğunluq hissi və başgicəllənmə hücumları ilə xarakterizə olunur. Xəstəlik daxili qulaqda maye balansının pozulmasından qaynaqlanır. Viral infeksiyadan sonra tarazlıq sinirinin təsirindən yaranan qulaq xəstəlikləri, kəskin və xroniki orta qulaq infeksiyaları, eşitmə itkisi ilə müşayiət olunan qulaq xəstəlikləri, bəzən isə heç bir səbəb olmadan daxili qulaqda olan qişaların qopması nəticəsində başgicəllənmə.
Travmalar: Başa tez-tez sərt zərbələr endirdikdən və ya daxili qulaqın zədələnməsinə səbəb olan kəllə sümüyünün qırılmasından sonra eşitmə itkisi ilə birlikdə başgicəllənmə baş verə bilər. Bəzən kəllə sümüyünün heç bir sınığı olmasa belə, daxili qulaq strukturlarında sarsıntıya görə başgicəllənmə baş verə bilər.
Nevroloji xəstəliklər: Miqren mərkəzi sinir sistemini təsir edir. , beyin və beyincik kimi orqanlardan ibarət olan sinir sistemində qanaxma və ya qan damarlarında tıxanma nəticəsində qidalanma pozğunluqları, dağınıq skleroz, müxtəlif beyin şişləri, Parkinson xəstəliyi kimi xəstəliklər balanssızlığa səbəb ola bilər.
Daxili xəstəliklər: Ürək çatışmazlığı, ürək qapaq xəstəliyi, şəkərli diabet, qalxanabənzər vəz xəstəlikləri Anemiya, nəzarətsiz yüksək qan təzyiqi, mövqe ilə əlaqəli aşağı təzyiq, ürək ritminin pozulması, qəfil və şiddətli susuzlaşdırma (ishal, qusma) başgicəllənməyə səbəb ola bilər.
Həmçinin, psixogen başgicəllənmə. Başgicəllənmə də müşahidə oluna bilər.”
Peşəkar dəstək vacibdir
O bildirir ki, Başgicəllənmənin müalicəsi səbəbə yönəldilmişdir.Dos. Dr. Murat Topak, “Mövqe başgicəllənməsində testlər zamanı aşkar edilən patoloji vəziyyətin düzəldici manevrlərlə müalicəsi mümkündür. Meniere xəstəliyində tətbiq edilən müalicə, hücum zamanı başda baş gicəllənməsi başda olmaqla xəstəliyin şikayətlərini aradan qaldırmaq məqsədi daşıyır.Hücumlar arası müalicədə xəstənin hərəkətsiz həyat tərzinə (müntəzəm fiziki aktivlik və ya fiziki fəaliyyət göstərməməsi ilə) tetikleyici stress faktorları təyin edilərək aradan qaldırılır. Fəaliyyət) və peşə fəaliyyətləri."İdman fəaliyyətini təşviq etmək və lazım gəldikdə peşəkar psixoloji yardım almaq da vacibdir" dedi.
Stress və siqaret hücumları tetikleyebilir.
Stress, yorğunluq, siqaret, spirt və kofein kimi faktorların Meniere xəstəliyində hücumları tətiklədiyini qeyd edən Dos. Dr. Murat Topak bu tövsiyələri verib:
“Duzlu yeməklərdən uzaq durmaq, bişdikdən sonra yeməklərə duz əlavə etməmək tövsiyə olunur. Xəstəliyin təbii gedişində fərdi fərqlərin olması müalicənin seçimini və metodunu çətinləşdirir. Bununla belə, ümumilikdə xəstələrin 85%-i tibbi müalicədən fayda görür, qalan 15%-i isə intratimpanik müalicələr, yerli yüksək təzyiq tətbiqi, ventilyasiya borusunun tətbiqi, endolimfatik kisə cərrahiyyəsi və vestibulyar neyrektomiya daxil olmaqla müdaxiləli müalicələrə ehtiyac duyur. Başgicəllənmə kəskin və ya xroniki otit mediasından qaynaqlanırsa, bu xəstəlikləri lazımi şəkildə müalicə etmək lazımdır. Başgicəllənməyə səbəb olan digər səbəblər isə müvafiq sahə həkimləri tərəfindən düzgün diaqnoz qoyulduqdan sonra müxtəlif üsullarla müalicə olunur.
oxumaq: 0
