Qulaq üç hissədə araşdırılır:
1. Xarici Qulaq
2. Orta Qulaq
3. Daxili Qulaq
(ŞƏKİL)
1. XARİCİ QULAQ :
/> Qulağın sancaq və qulaq pərdəsinə çatan hissəsidir. Onun əsas funksiyası səs dalğalarını toplamaq və onları kanala və qulaq pərdəsinə yönəltməkdir. Girişdən 3,5-4 sm uzunluqdadır. Girişin yaxınlığında bezlər var və bu ifrazat xalq arasında qulaq kiri kimi tanınır.
Xarici qulaq yolu xəstəlikləri zamanı yaranan eşitmə itkiləri müvəqqəti xarakter daşıyır və müalicə oluna bilər.
2. ORTA QULAQ:
Bu, hava ilə dolu kameradır. Otağın pəncərəsi elastik bir quruluş olan qulaq pərdəsidir. Otağa havanın daxil olmasını təmin edən qapı bir ucu burun boşluğuna qədər uzanan, yəni orta qulaq boşluğu ilə burun keçidini birləşdirən Eustaki kanalıdır. Eustachian borusu udma hərəkətləri ilə açılır və havanın qulağa daxil olmasını təmin edir.
Qulaq pərdəsinin arxasında müvafiq olaraq bir-birinə bağlı 3 sümükcik var: pərdəyə yapışan HAMMER sümüyü, sonra ANVI sümüyü və nəhayət üzəngi sümüyü. Üzəngi bədənimizin ana bətnində inkişaf edən ilk və ən kiçik sümüyüdür.
Kənardan gələn səs dalğası qulaq pərdəsini titrədir. Bu vibrasiya orta qulaqdakı sümükciklər vasitəsilə daxili qulağa ötürülür.
Orta qulaq xəstəlikləri zamanı yaranan eşitmə itkiləri dərman və ya cərrahi müdaxilə ilə tamamilə və ya qismən müalicə edilə bilər.
3. İÇ QULAQ:
Daxili qulaq iki hissədən ibarətdir: Eşitmə Mərkəzi və Balans Mərkəzi. Bu iki hissə müəyyən nöqtələrdə bir-birinə bağlıdır. Daxili qulaq temporal sümükdə yerləşən kanallar (borular) sistemidir və bu sistem xüsusi maye ilə doldurulur. Eşitmə və tarazlıq mərkəzində həssas sinir ucları var. Yəni əslində beynin davamı olan sinir toxumasıdır. Sinir toxuması zədələndikdə sağalma qabiliyyəti az olan bir toxumadır.
A. Eşitmə mərkəzi: (İlbiz)
Bu, orta qulaqdan gələn səs titrəyişlərinin titrəyici tük hüceyrələri tərəfindən qəbul edildiyi hissədir. elektrik enerjisi və eşitmə sinirinə ötürülür. Yaranan elektrik enerjisi eşitmə siniri tərəfindən beyindəki eşitmə mərkəzinə göndərilir. Daxili qulaqın sinir toxuması zədələndikdə, eşitmə itkisi adətən qalıcı olur. (Çox erkən qeyd olunan itkilər bəzən dərman müalicəsi tələb edir.)
Daxili qulaqın zədələnməsi nəticəsində eşitmə itkisi və tinnitus (vızıltı və ya yüksək səs şəklində) meydana gəlir.Aparatların köməyi ilə düzəldilə bilər.
B.Balans Mərkəzi: (Labirint)
Bu, iki balans kamerası və üç yarımdairəvi kanaldan ibarət maye ilə doldurulmuş boruların qapalı sistemidir. Bu mərkəz bizə iki ayaq üzərində tarazlıq qurmağa və dəyişən hərəkətlər zamanı yaranan yeni mövqelərə tez uyğunlaşmağa imkan verir. Hərəkət zamanı hər iki qulağın balans mərkəzləri bir-birinə nisbətən simmetrik olaraq hərəkət edir.
Balans mərkəzi stimullaşdırıldıqda və ya zədələndikdə VERTIGO adlanan başgicəllənmə baş verir. Vertigo, insanın özünün və ya ətrafının fırlandığını düşündüyü fırlanma başgicəllənməsidir. Bəzən çox yüngül ola bilər, bəzən isə ürəkbulanma, qusma və soyuq tərləmə ilə müşayiət olunan şiddətli bir hücum ola bilər. Başqa sözlə desək, başgicəllənmə xəstəlik deyil, bir simptomdur və problemin daxili qulaqda olduğunu göstərir. Vertiqo bəzən özbaşına, bəzən bəzi dərmanların köməyi ilə, bəzən bəzi baş hərəkətləri (manevrlər), bəzən də əməliyyatla sağalır. Daxili qulağın zədələnməsi qalıcı olsa belə, zamanla digər qulaqdakı tarazlıq mərkəzi öz yerini aldığı üçün ümumiyyətlə tamamilə sağalır. Hər iki balans mərkəzində zədələnmə baş verərsə, daimi tarazlıq problemləri yaranacaq.
oxumaq: 0
