Ailə cəmiyyətin əsas tikinti bloku və özəyidir. Anaların, ataların, uşaqların, hətta bir az da nənə və nənə kimi böyüklərin birlikdə yaşadığı, bir-biri ilə ünsiyyətdə olduğu, müəyyən emosiyalarla bir-birinə “bağlandığı” bir qurumdur. Onların “bir-birinə bəzi duyğularla bağlandığı” qurumdan danışarkən “bağlanma” anlayışına qısaca toxunmağı vacib hesab edirəm.
İnsanlar da sağ qalmaq üçün başqalarının varlığına ehtiyac duyurlar. Bu baxımdan, insanın qurduğu ən əsas əlaqə, körpə ikən anası ilə sonra atası ilə qurmağa başladığı münasibətdir. Bu əlaqədə körpənin ehtiyaclarının ardıcıl olaraq, qeyd-şərtsiz sevgi və məhəbbətlə qarşılanması vacibdir ki, körpə təhlükəsiz şəkildə varlığını davam etdirsin. Bu ən əsaslı qarşılıqlı əlaqə o qədər dəyərlidir ki, uşağın sonrakı illərdə və böyüyüb yetkin olanda quracağı münasibətlərin və ünsiyyətin təməl daşı olacaq. Yəni valideynlərimizin bizimlə qurduğu münasibət övladımızla münasibətimizə, övladımızın isə öz övladları ilə quracağı münasibətə, yəni nəsildən-nəslə ötürülən münasibətə təsir edir.
Ailə münasibətlərində valideyn olaraq bir-birimizlə və övladımızla qurduğumuz münasibətin empatik bir yerdən olması vacibdir. Bəzən uşaqlarımızın davranışlarını başa düşmək və müvafiq reaksiyalar vermək çətindir. Məsələn, gün ərzində məktəbdə dostu ilə problem yaşayan uşağımız axşam evə gələndə işbirliksiz, əsəbi görünə, asanlıqla etiraz edə bilər. Bu davranışların altında nə baş verdiyini anlamaq vacibdir. Başa düşmədiyimiz zaman bunun bizə qarşı olduğunu düşünərək hirslənmək, qışqırmaq və ya görməməzlikdən gəlmək ehtimalımız var. Beləliklə, "problem kimi görünən" davranışı gördükdə, reaksiya vermədən əvvəl davranışdan kənarda nə olduğunu görə bilmək vacibdir. “Başqa insan hazırda nə hiss edir? Bu davranışı ilə əslində mənə nə deyir? İndi ona nə lazımdır?” Həmin anda özümüzə sual verə bilmək həm valideynlər, həm də uşaqlar üçün işləri asanlaşdıracaq. Ancaq bunları etmək bizim üçün həmişə asan olmur. Bu səbəbdən də özümüzü yaxşı tanıyıb öz ehtiyaclarımızı görüb özümüz təmin etməyimiz yaxşı olardı. Valideynlərin uşaqları ilə, bir-birləri ilə və ya tək başına keçirdikləri xoş vaxtlar kimi. Onlara həzz və rahatlıq verən bir şeyə vaxt ayırmaları da vacibdir.
Valideynlər olaraq bir-birimizi və uşaqlarımızı yaxşı tanımalı və onları bütün duyğuları ilə (hirs, qəzəb, kədər və s.) fərqli insan olmağa məcbur etmədən.Onlara öz duyğularını yaşamaq imkanı verməyimiz də çox dəyərlidir. Çünki uşaqlarımız özlərinə güvənmək və sağlam münasibətlər qurmaq üçün qeyd-şərtsiz sevildiklərini və qəbul olunduqlarını bilməlidirlər. Bəzən onları və ya onlarla yaşadığımız bəzi vəziyyətləri qəbul etməkdə çətinlik çəkirik. Bu cür halları qəbul etməkdə çətinlik çəkdiyimiz vəziyyətlərdə bunun bizim üçün nə demək olduğunu və necə hiss etdiyimizi bilməyimiz də vacibdir. Çünki biz böyüklər keçmişimizdə baş verənlərlə indini qarışdıra bilərik. Keçmişin kölgəsində bir-birimizə və uşaqlarımıza qərəzlə yanaşa bilərik. Bunun fərqində olmadığımız zaman həyat yoldaşımız və ya övladlarımızla aramızda yaranan problemləri anlamlandırmaqda, bu problemlərin öhdəsindən gəlməkdə və uyğun reaksiyalar verməkdə çətinlik çəkə bilərik. Xəyal etdiyimiz valideyn-övlad münasibətindən getdikcə uzaqlaşdığımızı görə bilərik.
Ailə münasibətlərində anlayış, empatiya, sevgi, hörmət və qəbulla yanaşı, valideynlərin uşaqlar üçün təhlükəsiz sərhədlər təyin etmək bacarığı uşaqların özlərini təhlükəsiz və təhlükəsiz hiss etmələrini təmin edəcək və onlar böyüdükcə uşaq deyəcək. "dur!" Yox!" Bu, ona nəsə deməsi lazım olan vəziyyətlərdə daha nəzarətli və özünə inamlı olmağa imkan verəcək.
oxumaq: 0
