Qadınlar doğulur və onlara tapşırılan sosial rolları daşıyır və bütün bu rolların ağırlığı altında bir çox mübarizələrdə iştirak edirlər. Dəyişir, dəyişir, böyüyür, böyüyür, öyrənir, öyrədir. Sosial, iqtisadi və siyasi daxil olmaqla bir çox sahələrdə iştirak edir və bu sahələri öz baxışı işığında işıqlandırır. İllər boyu bütün bu sahələri işıqlandıran işıq qadındırsa, qaranlığa üstünlük verənlər qadını müəyyən naxışlara salmağa çalışıb, təkcə bədənini deyil, düşüncələrini də dörd divar arasında həbs ediblər. Halbuki qadının ən böyük haqqı cəmiyyətin istədiyi kimi deyil, “istədiyi” olmaqdır.
19. 19-cu əsrə qədər qadınların rolu ana və yaxşı həyat yoldaşı olmaqla məhdudlaşdığı halda, fabrikləşmə prosesinin sürətlənməsi qadınlara “işçi” titulu verdi. Çoxlu əməyə ehtiyacı olan fabriklərin də bu prosesdə qadın əməyinə ehtiyacı vardı və beləliklə, qadınlar təsərrüfat həyatında iştirak etməyə başladılar. Dünyada baş verən müharibələr və bu müharibələrdə kişilərin məcburi iştirakı qadınların iş həyatına girmə prosesini sürətləndirdi. Ana və arvad rolu ilə yanaşı, “işçi” rolunu da üzərinə götürən qadınlar bu rolların dayazlığını getdikcə daha çox dərk edirlər. Bu maarifləndirmə əslində qadın hüquqları ilə bağlı maarifləndirmənin ilk qığılcımlarıdır.
8 Mart Beynəlxalq Zəhmətkeş Qadınlar Gününün yaranması müxtəlif tədbirlərlə əlaqələndirilir. Bunlardan birincisi 1908-ci ildə Nyu Yorkda qadın işçilər tərəfindən həmkarlar ittifaqı və səsvermə hüququ tələbi ilə keçirilən mitinq idi. Bəzi mənbələr bu günü 1911-ci ildə Nyu Yorkda baş verən Shirtwaist Fabrikasında baş verən yanğında ölən işçilərlə əlaqələndirirlər. 1917-ci ildə Rusiyada qadınların tətilləri ilə başlayan Fevral inqilabının da bu günün formalaşmasına təsir göstərdiyi bildirilir. Ölkəmizdə 8 Mart Beynəlxalq Fəhlə Qadınlar Günü 1921-ci ildən iki qadının təşəbbüsü ilə qeyd olunmağa başlanmışdır. 1975-ci ilə qədər 8 Martın qeyd olunmasına icazə verilmirdi. 1975-ci ildə Tərəqqiçi Qadın Hərəkatının fəaliyyəti ilə yenidən qeyd olunmağa başladı. Tarixi prosesə nəzər saldıqda görürük ki, 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Gününü qeyd etmək bu qədər çətin və uzun zaman aparıb. Onun həyata keçirilməsi qadınların öz fərdi hüquqlarına nail olmaqda yaşadıqları çətinliklərə bir nümunədir.
Beynəlxalq Qadınlar Günü deyildikdə, çoxları bu günün qadınların nə qədər dəyərli varlıqlar olduğunu göstərmək və onları ucaltmaq məqsədi daşıdığını düşünür. Bununla belə, əksinə, bugünkü qadınların özlərini “ikinci dərəcəli insan” qəlibindən çıxarmaq cəhdlərini təmsil edir. Qadınların gözləntisinin ucalmaq, yüksək vəzifələrə çatmaq olduğunu düşünmək tamamilə yanlışdır. Çünki insanlar yalnız zəhmətlərinin qarşılığını almaq istəyirlər. Təsəvvür edin ki, eyni təhsil proseslərindən keçdiyiniz, işdə eyni miqdarda vaxt keçirdiyiniz və bərabər səy göstərdiyiniz fərddən, sadəcə olaraq, cinsi fərqinizə və cinsiyyətinizə qoyulan sosial məhdudiyyətlərə görə daha az maaş alırsınız. Bir cümlə ilə ifadə edə biləcəyimiz bu ədalətsizlik minlərlə qadının səhifələrə sığmayan haqsızlıq hekayələrinin kiçik və müasir nümunəsidir. 8 Martda qadınlara nə qədər dəyərli olduqlarını söyləmək, onları “çiçəkdirlər” kimi ifadələrlə şərəfləndirmək bu günün məna və əhəmiyyətinə tamamilə ziddir. Qadınların gözləntisi müsbət ayrı-seçkilik deyil, ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılmasıdır.
Qadınlar da hamı kimi yorulur, hamı kimi çox çalışır, amma hamı kimi qazanmır. 8 Mart var olduğu ilk andan cəmiyyətdə layiq olduğu dəyəri almaq üçün mübarizə aparmalı olan qadınların günüdür. Bu mübarizə istər küçələrdə pankartlarla, istərsə də müzakirə mühitində cümlələrlə aparılsın, heç vaxt məqsədindən dönmür. 8 Mart Beynəlxalq Zəhmətkeş Qadınlar Günü bizim edəcəyimiz bir neçə tərifdən daha çox şey deməkdir. Cəmiyyətlərinin fəaliyyətində söz sahibi olmaq və səs vermək istədikləri üçün mübarizə aparan qadınları iş yerlərində əməyinin qarşılığını almaq üçün mübarizə aparan qadınlar əvəz etdi. Rəqəmlər və hədəflər dəyişsə də, mübarizə həmişə eynidir. Bu gün ölkəmizdə hər il 8 Mart bayramı qeyd olunur. Kənardan görünür ki, cəmiyyətdə maarifləndirmə artıb. Bəs göstərilən və əslində baş verənlər həmişə eynidirmi? Məsələn, qadın ana olmaq və iş qadını kimi karyerasını yüksəltmək istəyəndə bir çox institusional maneələrlə üzləşir. Qadın, qaranlıqdan sonra evə getmə İstədiyi vaxt yeridiyi zaman içində daima qorxu və təşviş daşıyır. Qadın cəmiyyətin “kişi peşəsi” kimi qələmə verdiyi bir peşə ilə maraqlanır və irəlilədikcə atdığı hər addımda daha böyük qərəzlə qarşılaşır. Bu misallar qadınların bu gün tez-tez qarşılaşdıqları problemlərdən yalnız bəziləridir və onlar bizə hələ də getməli olduğumuz vacib yolların olduğunu göstərir.
İstər illərlə təhsildən sonra böyük bir şirkəti idarə edən qadın olsun, evdə tikdiyi qəlpələri satan qadın və ya bir canlıya ana."işləyən qadın" anlayışının təvazökar nümunələrini qadınlar təşkil edir. Mənfi nəticələrə baxmayaraq, hal-hazırda sahib olduğunuz hüquqlar uğrunda mübarizə apara bilmək və “gender rolları” qutusuna qapılmamağın açarının sizdə olduğunu başa düşmək illərdir bu yolda mübarizə aparan və hələ də davam edən qadınları dəstəkləmək deməkdir. mübarizə. Unutmayaq ki, heç bir gül buketi bu dəstəyi əvəz edə bilməz.
oxumaq: 0
