Özünə inam bütün insanlar üçün əsas və çox vacib emosional zərurətdir. Özümüzə təyin etdiyimiz "özümüzə dəyər" nisbətində "özümüzə inamımız" var. Başqa sözlə, özümüzə inamımız müəyyən mənada özümüzü nə qədər dəyərli hesab etdiyimizin və özümüzə nə qədər dəyər verdiyimizin göstəricisidir. Müəyyən dərəcədə özümüzü dəyərli hesab etmədiyimiz situasiyalarda əsas ehtiyaclarımızın qarşılanmaması səbəbindən çətinliklər yaşayırıq.
Bizi digər canlılardan fərqləndirən ən mühüm xüsusiyyətlərdən biri də özümüzü dərk etməyimizdir. , yəni bizim “xəbərdarlıq” xüsusiyyətimiz. Həyatımızın ilk illərindən başlayaraq müxtəlif faktorların təsiri altında özümüzə kimlik yaradır, sonra bu kimliyə dəyər veririk. Başqa sözlə, biz kim olduğumuzu müəyyənləşdiririk və sonra bu kimliyin bəyəndiyimiz və bəyənmədiyimiz xüsusiyyətlərinə qərar veririk. Mühakimə gücümüzün nəticəsi olaraq, özünə inam problemi burada yaranır. Bir əşyanı, rəngi, səsi və ya formanı bəyənməmək və ya bəyənməmək yalnız həzzlərlə ifadə oluna bilər və bu, bizi heç narahat etməsə də, özümüzə xas olan bir xüsusiyyəti bəyənməmək və ya bəzi ayrılmaz hissələrimizi rədd etmək mənəvi tarazlığımızın sarsılmasına səbəb olur.
Özünə inam; Bu, dəyişməz, statik bir vəziyyət və ya emosional vəziyyət deyil. Fərqli vaxtlarda, vəziyyətlərdə və mühitlərdə fərqli güvən və ya inamsızlıq hisslərimiz ola bilər. Hər bir insanın bəzən özünə güvəndiyi, bəzən də güvənmədiyi vəziyyətlər ola bilər. Bəzi insanlar həyatlarının bəzi sahələrində (akademik uğur, texniki bacarıq və s.) çox arxayın olduqları halda, bəzi digər sahələrdə (fiziki xüsusiyyətlər, xarici görünüş, sosial münasibətlər və s.) çox da arxayın olmaya bilərlər. Ancaq çoxumuz özümüzə daha çox güvənmək, daha rahat olmaq və hər vəziyyətdə və mühitdə daha yaxşı hiss etmək istəyirik. Yeni bir işə başlayanda bütün istedadlarımızı nümayiş etdirməyə, hədlərimizi aşaraq performansımızı artırmağa, aşağılıq hissinin bizə təsir etməsinə imkan verməməyə, başqaları ilə yaxşı münasibət qurmağa və onların bizi dəyərli görməsinə çalışırıq. Ancaq bəzi insanlar çox istəsələr də, bunlara nail olmaqda çətinlik çəkirlər. Onlar güvənsizlik və özünə inamsızlığın fitri şəxsiyyət xüsusiyyətləri olduğuna inanır və bu vəziyyəti qəbul edirlər.
Hər gün ətrafımızda çoxlu özünə güvənən və güvənli insan gördüyümüz üçün "onların buna necə nail olduqlarını anlamağa çalışırıq. , bunu necə əldə etdilər." özünə inam d Bu, insanın doğulduğu və ya asanlıqla əldə edə biləcəyi emosional bir vəziyyət deyil. Bir çox insanın cəmiyyətdə inamı əslində “inamlı” görünmə halıdır. Çünki gördüyümüz işdən, yaşadığımız və ya işlədiyimiz yerdən asılı olmayaraq, yaşadığımız cəmiyyət bizdən özünə inamlı davranışlar gözləyir. Bu gözlənti hər kəsə məlum olduğu üçün fərdlər öz güvənsizliklərini göstərməkdən qaçır, arxayın və güvənmiş kimi davranırlar. Yaxud da “görünür” davranışını göstərməkdə çətinlik çəkəcəyi vəziyyətlərdən və mühitlərdən qaçmağa, mümkün qədər orada olmaqdan qaçmağa çalışır. Çünki fərdin özünü qeyri-kafi, natamam hiss etdiyi və ya fərdin mühakimə etdiyi və rədd etdiyi xüsusiyyətlərin ortaya çıxacağı və gücləndiriləcəyi mühitlər ağrılı vəziyyətlərdir. Bədəndəki yaranın böyüməsinin, deşilməsinin və qanaxmasının qarşısını almaq üçün sarğı və sarğı ilə örtməyə çalışdığımız kimi; Özümüzdən imtina ağrısını artıracaq bütün amillərdən və mühitlərdən də qaçırıq. Giydirilmiş yaranın qanaması bir müddət sonra dayanır, qaşınır və zaman keçdikcə çox vaxt çapıq belə qalmır, ancaq şəxsiyyətə dəyər qatan xüsusiyyətlərdəki hər hansı bir əskiklik və ya qeyri-kafilik hissini "artırmaq" mümkün deyil. "ört-basdır etməyə", "yatırmağa" və ya "mövcud olmadığını güman etməyə" çalışır. Əksinə, bu duyğuya müraciət etməklə, yəni fərdin özünü dərk etməsi ilə dəyişə bilər. İnsanın şüurunu inkişaf etdirmək, özü haqqında müsbət və real qiymətləndirmələr apara bilmək deməkdir. Bu, insanın özü haqqında gözləntilərinin real olmasını təmin edir. Özünə inamın yüksək olması heç də şişirdilmiş “mən hər şeyi edə bilərəm, hər şeyi etməyə gücüm var” hissini yaşamaq demək deyil. Təhlükəsiz insan özü haqqında həqiqətlərdən xəbərdar olan, nəyə nail ola biləcəyini və nəyə nail ola bilməyəcəyini biləndir; Dəyişdirə və ya təkmilləşdirə bildiyi şeylər üçün səy göstərən, dəyişə bilmədiklərini qəbul etməyi və özünü olduğu kimi sevməyi bilən biridir. Özünə inamı yüksək olan fərd, özü ilə bağlı bəzi gözləntiləri gerçəkləşməsə belə, özünü qəbul etməyə və özü haqqında müsbət düşünməyə davam edə biləndir. O, yüksək bəsirətə malikdir və öz qabiliyyətlərini və məhdudiyyətlərini bilir. Bacarıqlarına güvəndiyi üçün başqalarının razılığına ehtiyac duymur və özünü qəbul etdiyi üçün başqalarının da onu qəbul etməsinə çalışmır.
Əksinə, özünə güvənməyən insanlar. Onların işi ilə bağlı hissləri başqalarından aldıqları təsdiq və rəydən asılıdır. O, öz imkanlarının və məhdudiyyətlərinin fərqində deyil. Bu korluq uğursuzluqla bağlı daimi narahatlıq yaradır. Özünə hörməti o qədər aşağıdır ki, bəzən müsbət rəylərə, təriflərə və təqdirlərə məhəl qoymur, bəzən də başqalarının onunla lağ etdiyini düşünə bilər. Bu insanlar öz ətraflarında qoruyucu divarlar qurur və özlərini daha çox mühakimə etmək, rədd etmək və ya yaralanmamaq üçün müdafiəni inkişaf etdirirlər. Onlar özlərinə qarşı qəzəb və ya qınama hiss etsələr də, hər işdə və vəziyyətdə daim mükəmməl olmağa çalışa bilərlər. Uğursuz olduqları hallarda başqalarını günahlandıra, davamlı şikayət edə, əsaslandırmalar irəli sürə, bu sıxıcı və ağrılı vəziyyəti unutmaq üçün spirtli içkilərə və ya narkotiklərə sığına bilərlər.
Uşaq üçün nə üçün vacibdir? özünə inam varmı?
Fərd özünü yaxşı hiss edir; Uğurlu, balanslı və zövqlü bir həyata sahib olub-olmamaq, yüksək özünə inam və ya etibarsızlıq hissləri paralel proseslərdir. Həyatdan zövq almaq üçün özümüzə inam lazımdır. Bu əsas ehtiyacın ödənilməməsi həyatı dözülməz hala gətirə bilər. Özünə inam həyatın ilk illərindən tədricən inkişaf edən bir hissdir. Əgər uşaqlıq dövründə bu hissin inkişafına icazə verilmirsə və natamam qalırsa, yetkinlik dövründə onu kompensasiya etmək mümkün olmaya bilər. Özünə güvənən uşaqlar gələcəyin özünə güvənən böyükləri olacaqlar.
Uşaqlarda özünəinamın inkişafına nə təsir edir?
Özünə inamın inkişafında, xüsusən də uşaqlığın ilk illəri (3-4 yaş), valideyn münasibəti və tərbiyə tərzi, fərdin özü Özünüz haqqında hisslərinizin formalaşmasında və özünə inam dərəcənizdə son dərəcə vacibdir. Sonradan dostlarından və sosial çevrəsindən aldığı reaksiyalar da çox mühüm rol oynayır. Uşaq ətrafdan aldığı reaksiyalar əsasında müsbət və ya mənfi özünü qavrayış əldə edir. Uşaqlar bəzən dostları və ya sosial dairələri daxilində ədalətsizliyə və zorakılığa məruz qala bilərlər. Bundan onların necə və nə dərəcədə təsirlənəcəyi ailədən aldıqları əsas etibar hissinin adekvatlığı ilə düz mütənasibdir. Ailə daxilində sevildiyini və dəyər verildiyini hiss edən uşaq ətrafdan gələn mənfi reaksiyalardan çox təsirlənməyəcək, olsa belə çox qısa müddətdə təsirlənməyəcək.
Valideynlərdən biri və ya hər ikisi həddindən artıq tənqidi fikirdədirsə, yüksək gözləntilərə malikdirsə, mükəmməlliyə meyllidirsə və ya həddindən artıq qoruyucudursa və müstəqilliyə mane olursa, uşağın özü haqqında hissləri və mühakimələri; onun bacarıqsız, qeyri-adekvat və dəyərsiz olduğunu.
Valideynlər övladlarını qoruduqlarını və həddindən artıq qoruyucu davranışları ilə onlara yaxşılıq etdiklərini düşünürlər. Valideyn övladını həddindən artıq sevgi və diqqətlə ört-basdır edən, çətinlik yaşamaması üçün hər şeyi özü edən, ona həddən artıq nəzarət edən münasibət; Məsuliyyəti öhdəsinə götürə bilməyən, valideynlərindən asılı olan, problem həll etmə bacarığı, bir sözlə, özünə inamı olmayan uşaqlar yaradır. Ancaq valideynlər uşağın təşəbbüslərini dəstəkləsələr, onun inkişafını alqışlasalar, səhv etdiyi zaman doğru şeyi tapmağa/etməyə kömək etsələr, onu olduğu kimi sevməyə və qəbul etməyə davam etsələr, uşaq özünü qəbul etməyi, özünü sevməyi və özünə güvənməyi öyrənir. .
Daha bir səhv.Münasibət uşağı başqa uşaqla müqayisə etməkdir. Qardaşı, əmisi oğlu və ya qonşunun uşağı ilə müqayisə edilən uşaq; O, nəinki özünü qeyri-adekvat hiss edir, həm özü üçün deyil, həm də digər uşağı ötüb keçmək istəyir və yarış atına çevrilir.
Xülasə; Böyükləri tərəfindən sevilən, ehtiyac duyduğu diqqət və yaxınlığı tapan, ideyaları qiymətləndirilən və nəzərə alınan, etibar edilən və məsuliyyət daşıyan, təriflənən və qürurlanan uşağın özünə inamı. yaxşı gördüyü, etdiyi səhvlərdə düzgün istiqamət alan və xüsusiyyətlərinə görə qəbul edilən şeylər inkişaf edir.
Amma sevgi və qayğı hiss etməyən uşaq, kim edir gözlədiyi yaxınlıq və diqqəti almayan, davamlı olaraq tənqid edilən və olduğu kimi qəbul edilməyən, daim başqaları ilə müqayisə edilən, özünü dəyərsiz hiss edən, özünə inamı inkişaf etməz. Bu uşaqlar; Yaşadıqları ailədə, ətraf mühitdə, məktəbdə və cəmiyyətdə müxtəlif problemlər yaradır.
Uşaqlarda Özünə İnamın Zəifliyinin göstəriciləri
Özünə inamı aşağı olan uşaqlar; Onlar emosional, sosial və akademik məsələlərdə çətinlik yaşayırlar. Bu vəziyyət məktəbdə və həyatın digər sahələrində müxtəlif formalarda özünü göstərir. Uşaq ya həddindən artıq nəzarətdən istifadə edir, emosional cəhətdən kövrək və həssas bir şəxsiyyət inkişaf etdirir, yeni təcrübələrə qapalıdır və qorxaq bir şəxsiyyət inkişaf etdirir, ya da hədsiz, üsyankar, hakimiyyətlə ziddiyyət təşkil edən və daim problem yaradan davranış və davranışlar nümayiş etdirir. nəzarətin olmaması. Onlar gülürlər.
a. Həddindən artıq idarəolunan davranışın göstəriciləri
Valideynlərdən asılıdır
Utancaq və özünə qapalı
Yeni fəaliyyətlərlə məşğul olmaq istəmir
Digər uşaqlarla ünsiyyətdə çətinlik çəkir
Özünü qorxaq aparır və yeni vəziyyətlərlə qarşılaşdıqda uyğunlaşa bilmir
Davranışları müsbət şəkildə düzəldildikdə belə dərhal inciyir və narahat olur
Özünü aşağı görmək vərdişi
Səhv etməkdən və uğursuzluqdan çox qorxmaq
Həmişə başqalarını razı salmağa çalışmaq
b. Həddindən artıq nəzarətsiz Davranışın Göstəriciləri
Aqressiv və zorakılıq
Qəzəbli, qəzəbli
Tez-tez məktəbdən yayınan
Əməkdaşlıq etməyən
Kömək almaq istəmək
Daim onun sevilib-sevilmədiyini soruşmaq
Ona dözülməyəcəyini bilə-bilə dərslərinə laqeyd yanaşma
Daim öz günahına görə başqalarını günahlandırmaq səhvlər
Vəzifəsini yerinə yetirərkən diqqətsiz davranmaq
Öz məsuliyyətindən xəbərsiz olmaq
Hər kəsdən üstün kimi davranmaq
Yalan danışmaq
Özünün və başqalarının əşyalarından nifrətlə istifadə etməsi
p>
Həddindən artıq nəzarətsiz davranış nümayiş etdirən uşaqlar özlərinə, başqalarına zərər vurduqları və ətraf mühiti pozduqları üçün daha çox diqqət çəkirlər, ailələri və ya müəllimləri tərəfindən daima xəbərdarlıq edilir və cəzalandırılır. Bu, uşağın özünə güvənsizliyini daha da gücləndirir.
Həddindən artıq idarə olunan uşaqların rəftarları heç kəsi narahat etmədiyi, problem olaraq görülmədiyi üçün diqqətdən kənarda qalır, lakin bu da eyni təsir göstərir, uşağın zəifliyinə səbəb olur. gücləndiriləcək özünə inam.
Valideynlər nə etməlidir? Valideynlər üçün məsləhət...
Evdə hər kəsin bir-birinə güvəndiyi bir mühit yaradın.
Təhlükəsiz mühitdə böyüyən uşaq öz hiss və düşüncələrini, sevgisini, müvəffəqiyyət və ya uğursuzluq və ailə üzvləri ilə xəyal qırıqlığı. . Bu, onun özünə inamını inkişaf etdirməyə kömək edir.
Onunla bağlı hissləriniz barədə açıq olun.
Ona bildirin ki, sevginiz onun uğur və ya uğursuzluğundan, varlığından asılı deyil. Sizə aiddir və onu nə olursa olsun həmişə sevəcəksiniz. Onlara hiss etdirin.
Uşağınızın əsl qabiliyyətindən xəbərdar olun.
<oxumaq: 0
