İnsanların çoxu həyatında ən azı bir dəfə panik atak keçirib. Çaxnaşma pozğunluğunda bu vəziyyət xəstəlik şəklində daim təkrarlanan bir kurs alır. İnsan beyni uçuş və ya döyüş rejimində işləyir. Hücumların gedişi bunlardan təsirlənir. Bu vəziyyəti bir misalla izah etməkdə fayda var. Siz bir yolu keçirsiniz. Sürətlə gedən maşını gec gördünüz və son anda özünüzü küçənin o tayına atdınız.
Həmin anda nə baş verir? Beyin avtomatik olaraq həyəcan siqnalına keçir. Ürək döyüntüləri sürətlənir, qaçmaq üçün qan ayaqda cəmləşir, mədədən qan boşaldılır və hər hansı bir zədə və qan itkisinin qarşısını almaq üçün qan bədənə vurulur. Beynimiz avtomatik olaraq bizim üçün bu vəziyyəti yerinə yetirir ki, bu da bir saniyə belə davam edir. Bu həyati prosesdir. Əks təqdirdə - bunu düşünərək etsəydik - bu prosesi idarə etmək həm çətin, həm də həyat üçün təhlükəli olardı.
Bəs, panik pozğunluğunda nə baş verir? Yuxarıda izah etdiyim vəziyyət tam olaraq eynidir, lakin yanlış həyəcan siqnalı prosesi baş verir. Yenə beynimiz bütün vücudu həyəcanlandırır.Fövqəladə vəziyyət elan edir.Ancaq panik pozğunluğu xəstəsi avtomatik düşüncələrindən qaynaqlanan 'fəlakətə uğrayaraq' hərəkət edir və bu yalançı həyəcan prosesinə tamamilə qeyri-real və ya qismən qeyri-real düşüncələrlə başlayır.Panik atak prosesi burada yanğının başlaması kimi qığılcımla başlayır və infarkt düşüncəsi ilə panik atak keçirən bir insana misal verək.(Bütün analizlərini etdirmiş və bioloji cəhətdən sağlam olan biri üçün) Bu panik ataklarda tez-tez rast gəlinən infarkt keçirmə düşüncəsinə görə nümunə olaraq verdiyimiz şəxs; İlk növbədə infarkt keçirdiyini düşünür.Ona görə də ürəyi orta və ya orta hesabla bir qədər yuxarı döyünür; Beyin avtomatik həyəcan siqnalına keçir və infarkt təhlükəsinin qarşısını almaq üçün daha çox döyünür.Tamamilə şişirdilmiş düşüncələrimizlə beyni müəyyən mənada səhv istiqamətləndirir və avtomatik həyəcan prosesini aktivləşdiririk.İnsan bunu görəndə öz idrakını (düşüncəni) qəbul edir. ) düzgün və bəli həqiqətən infarkt keçirməsəydim ürəyim daha tez döyünərdi.O, tez döyünməyəcəyini düşünür.Bu vəziyyət başqa əlamətlərlə də müşayiət olunur.Mədədən qan axmasına görə ürəkbulanma ; oksigen-karbon dioksid balansının pozulması və tənəffüs sürətinin pozulması səbəbindən başgicəllənmə; həm də boğulur Anksiyete ölüm hissi kimi situasiyanı müşayiət edən ifadələrdir.Beləliklə, fizioloji proseslə müşayiət olunan düşüncələrimizlə iç-içə olan mürəkkəb bir proses baş verir.
Filmi əvvəlinə geri çəksək görərik ki, bizim faktiki olaraq bu mürəkkəb prosesə müdaxilə etmək imkanımız var. Necə?
1. Əslində, avtomatik düşüncələr dediyimiz şeylə başlayan və ürəyin döyüntüsünü orta hesabla bir qədər yuxarı qaldıraraq taxikardiyaya çatdıran düşüncələrimizdir. Avtomatik düşüncə koqnitiv davranış psixoterapiyasında işləyən və praktik faydaları olan modelləşdirmənin bir hissəsidir. İlk növbədə, fizioloji olaraq nə baş verdiyini və onun düşüncələrinizlə əlaqəsini anlamaq lazımdır.
2.Panik hücumlar xüsusilə fəlakətli idrak üzərində qurulur. Xəstə bunun infarkt olduğunu düşünür və beyin avtomatik reaksiya verir və bədəni həyəcanlandırır. Siz təşviş içində olan bədəni yenidən düşünürsünüz və özünüzü təsdiqlədiyiniz proses baş verir, lakin əslində səhvdir.
3. Qığılcım atəşə çevrilməmiş panik pozğunluğu olan xəstənin hücumunu idarə etmək üçün xəstənin düşüncələri-duyğuları-davranışları və fizioloji vəziyyəti arasındakı bütün əlaqələr nəzərdən keçirilməlidir.
4. Bilişsel davranışçı müalicələrdə, baxış koqnitiv terapevt tərəfindən xəstə ilə aparılan qiymətləndirmələr və xəstənin terapiyada iştirakı ilə əldə edilir. Bu, birtərəfli terapevt təklifinə əsaslanan terapiya prosesi deyil. Və nəticədə düşüncələr yenidən qurulur.
5. Bütün bunlarla yanaşı, psixoterapiya; Hücum prosesinə müdaxilə etmək və hücumun qarşısını almaq və ya azaltmaq üçün istirahət, təxəyyül və nəfəs məşqləri üsulları ilə dəstəklənir. Məqaləni U.Sekspirin sözləri ilə bitirək: “Fikirləriniz necədirsə, həyatınız da elədir. Əgər həyatınızın axarını dəyişmək istəyirsinizsə, düşüncələrinizi dəyişin”.
oxumaq: 0
