Xərçəng xəstəliyi əzələ və skelet sistemi də daxil olmaqla bədənimizdəki bütün orqanlara yayıla bilər. Hərəkət etməyimizə imkan verən bu sistem xərçəngdən təsirləndiyi zaman həyat keyfiyyətimizdə əhəmiyyətli itkilər baş verir.
Xərçəngin nisbəti çox dəyişməyib, lakin xərçəngə yoluxanların sayı artıb. Çünki insan əhalisi xüsusilə böyük şəhərlərdə xeyli artıb. Bu artım daha çox xərçəng xəstəsi ilə nəticələnir.
İlk növbədə xərçəng hüceyrələrini təsvir etmək lazımdır. Bu hüceyrələr bədənimizdəki orqanları təşkil edən hüceyrələrdən əmələ gəlir. Onların normal hüceyrələrimizdən fərqi, çoxalma və böyüməyə nəzarəti itirmələridir. Bu səbəbdən bədənimizə faydalı olmaq əvəzinə, yaşadıqları bölgədəki orqan və toxumaların düzgün işləməsinə mane olurlar. Xərçəng hüceyrələri yarandıqları hüceyrə tiplərinə görə adlandırılır. Epitel toxumasından əmələ gələnlərə karsinoma (CA), birləşdirici toxumadan (mezenximal toxuma) əmələ gələnlərə isə sarkoma deyilir. Gördüyümüz ən çox görülən növ karsinomalardır (CA). Bunlara misal olaraq döş xərçəngi, ağciyər xərçəngi, tiroid xərçəngi, böyrək xərçəngi, prostat xərçəngi, kolon xərçəngi, mədə xərçəngi, uşaqlıq və yumurtalıq xərçəngi daxildir. Məsələn, qadınlarda tez-tez rast gəlinən süd vəzi xərçəngi sümük metastazı nisbəti yüksək olan xərçənglərdən biridir.
Bu gün müasir kimyaterapiya, qabaqcıl cərrahi üsullar və radioterapiya ilə çox uğurlu nəticələr əldə etmək mümkündür ( radiasiya terapiyası). Hamımızın bildiyimiz məşhur bir deyim var: “Xərçəngdən qorxma, gecikməkdən qorx”. Bu söz çox doğrudur. Çox gec olmadan xərçəng növü üzrə ixtisaslaşmış bir həkimə müraciət etmək müalicə şansını xeyli artırır. Lakin unutmaq olmaz ki, bu xəstəlik düzgün müalicə olunsa belə təkrar (residiv) və bədənin digər orqanlarına yayıla bilər (metastaz). Xərçəng xəstələrinin mütəmadi olaraq izlənilməsi lazımdır.
Xərçəng xəstələrinin ortopedə müraciət etmələrinin səbəbləri bunlardır;
Əvvəlcə şiddətli olmayan, lakin gün keçdikcə artan ağrı şikayəti. gün. Bəzi xəstələrimiz bizə xoşagəlməz hadisə, yəni sınıqla müraciət edirlər. Omba nahiyəsində ağrı mütləq araşdırılmalıdır.
Bundan əlavə, sümük metastazı nəticəsində bud sümüyü boynundakı patoloji qırıq. Biz də qarşılaşırıq �. Bu vəziyyətdə protez tətbiqi ilə müalicə tətbiq edirik. Ağrı şikayətini daha ətraflı izah etmək; Başlanğıcda hərəkətlə bağlı ola bilən, lakin istirahət zamanı belə zamanla tamamilə yox olmayan küt ağrı biz həkimlərin şübhələnməsinə kifayət edə bilər. Xüsusilə daha əvvəl xərçəng diaqnozu qoyulmuş xəstələrdə ağrı şikayətləri hərtərəfli araşdırılmalı və lazımi analizlər istənilməlidir.
Yuxarıda qeyd etdiyim sınıqların əksəriyyəti sümük metastazlarının gözdən qaçması nəticəsində baş verir. bu cür ağrıları aradan qaldırmamaq və lazımi testləri etməmək. Xərçənglər tez-tez onurğa sümüklərimizə metastaz verir. Bu səbəblə bel və bel ağrıları da nəzərə alınmalıdır. Xərçəng hüceyrələri sümük toxumasına yerləşdikdə, sümükləri məhv edən və sümüyü zəiflədən maddələr ifraz edirlər. Zəifləmiş sümük toxuması çox kiçik bir hərəkət və ya zərbə ilə qıra bilər, buna "patoloji sınıq" deyilir.
İlk növbədə ağrı şikayətinin xarakteri aydın şəkildə müəyyən edilməlidir. İstirahət zamanı belə keçməyən ağrılar varsa, mütləq həkimə müraciət etməlidirlər. Onların həkimləri əvvəlcə onlardan ağrılı nahiyənin birbaşa rentgenoqrafiyasını (rentgen) istəməlidirlər. Şübhə olduqda, maqnit rezonans görüntüləmə (MRT) ətraflı məlumat verəcəkdir.
oxumaq: 0
