İlkin siliyer diskineziya (PSD) bəzi orqanlarda kirpiklərin (gözə çox görünən tüklər) pozulması və bu kirpiklərin öz funksiyalarını yerinə yetirə bilməməsi ilə xarakterizə olunan xəstəlikdir. Xəstəlik genetik olaraq anadangəlmə olur. Kirpiklər fəaliyyət göstərə bilmədiyi üçün ifrazatların xaric edilməsində pozğunluq yaranır və ən çox ağciyərlərdə bronxlarda bəlğəm yığılması baş verə bilər. Xəstələrin təxminən yarısında döş qəfəsi və qarın nahiyəsində daxili orqanlar baş aşağı yerləşir. PÇD-də mukosiliar klirensin pozulması səbəbindən erkən uşaqlıqda təkrarlanan xroniki sinüzit, qulaq infeksiyası və bronxial dilatasiya-bronşektazi (BE) və eşitmə itkisi baş verə bilər.
Müalicəyə rezistent olan və təkrarlayan yuxarı və aşağı tənəffüs yollarının infeksiyaları baş verə bilər və əsas səbəbi tapmaq mümkün olmayan bütün xəstələrdə PCD ehtimalı nəzərə alınmalıdır. Xəstələrdə daha çox bəlğəmli öskürək, yayda və qışda davam edən iltihablı burun axıntısı və təkrarlanan qulaq infeksiyaları olur. Xüsusilə neonatal dövrdə şikayətlər və ya daxili orqanların döş və qarın nahiyəsinə tərs yerləşdirilməsi (ürək sağda, mədə solda yerləşir) xəbərdarlıq olmalıdır.
PSD-dir. diaqnozu çox çətin olan xəstəlikdir. Qəti diaqnoz qoymaq üçün vahid qızıl standart metod yoxdur. Qəti diaqnoz kliniki tarixin diqqətlə nəzərdən keçirilməsi və skrininq testinin nəticələrinin ixtisaslaşmış mərkəzdə qiymətləndirilməsi və sonra qəti diaqnostik metodların tətbiqi ilə qoyulur.
PSD diaqnozunda burun və ya bronxdan kirpik nümunəsi götürülərək və mikroskopik və daha mütərəqqi üsullardan istifadə etməklə kirpiklərin funksiyalarının tədqiqi.diaqnoz qoyulur.
Birincili siliyer diskineziyanın müalicəsi xəstəliyin irəliləməsinin və ağciyər funksiyalarının pisləşməsinin qarşısını almağa yönəlməlidir.
Tənəffüs müalicəsi. :
Ağciyər funksiyalarının monitorinqi
Ağciyərlərin reabilitasiyası və fiziki tənəffüs yollarının məşq kombinasiyası ilə təmizlənməsi
Buraya yuxarı və aşağı tənəffüs yollarının infeksiyalarının müalicəsi daxildir.
Xəstələr mütəmadi olaraq izlənilməlidir. uşaq pulmonologiya mərkəzində hər 3 aydan bir. Xəstə hər dəfə müayinəyə gələndə tənəffüs, qulaq, burun-boğaz və ümumi qiymətləndirmə aparılmalıdır. Bundan əlavə, oksigen vəziyyəti və tənəffüs funksiyası testləri, bəlğəm yoxlanılmalıdır mədəniyyət alınmalıdır. Hər müayinədə döş qəfəsinin rentgenoqrafiyasını çəkmək lazım deyil, ancaq infeksiya və ya bronxial genişlənmə şübhəsi olduqda çəkilə bilər. Bronşektaziyaya dəlalət edən klinik və döş qəfəsinin rentgenoqrafiyasının nəticələri varsa, bronşektazi diaqnozunu təsdiq etmək üçün tomoqrafiya.
PSD müalicəsində hava yollarının təmizlənməsi vacibdir. Xəstələr müntəzəm olaraq döş qəfəsi fizioterapiyası almalı və bəlğəm atmağa kömək edən və həkimləri tərəfindən tövsiyə olunan cihazlardan istifadə etməlidirlər. Xəstələrin Səhiyyə Nazirliyinin peyvənd proqramına əlavə olaraq illik qrip peyvəndi alması tövsiyə olunur. Ölkəmizdə pnevmokok peyvəndi 2008-ci ildən milli peyvənd proqramına daxil edilmişdir. Bu tarixdən əvvəl doğulmuş və pnevmokok peyvəndi almamış uşaqların 23 komponentli polisaxarid pnevmokok peyvəndi ilə peyvənd edilməsi tövsiyə olunur. Mühafizəni davam etdirmək üçün yüksək risk qrupu 5 ildən sonra bir daha peyvənd oluna bilər.
oxumaq: 0
