Döş; Süd əmələ gətirən vəzilər və onların əmələ gətirdiyi 16-20 məmə lobu, südü daşıyan kanallar, məmə başı və onun halqası, bu toxumalar arasında olan piy və birləşdirici toxuma, damarlar, sinirlər və döşü asan bağlardan ibarətdir. dəriyə doğru (Kuper).
Süd vəzi xərçəngi nədir?
Xərçəng süd vəzilərində və süd daşıyan kanallarda hüceyrələrin nəzarətsiz və davamlı çoxalması nəticəsində yaranır. Döş xərçənginin təxminən 80% -i südü daşıyan kanallardan (invaziv kanal karsinoması), qalan 20% -i isə süd istehsal edən bezlərdən (invaziv lobulyar karsinoma) və onların daşıyıcı kanallarla birləşdiyi yerlərdən inkişaf edir. Ancaq bunlardan başqa, nadir hallarda da olsa, döş xərçənginin medullar, boru və selikli qişa kimi fərqli histoloji növləri də mövcuddur. Döş xərçəngində tək bir hüceyrənin çoxalması və kütlə əmələ gəlməsi adətən 7-8 il çəkir. Bu dövr xərçəngin böyümə sürətinə görə dəyişir. Xərçəng hüceyrələri çoxaldıqdan sonra qan axını ilə limfa düyünlərinə və bədənin digər hissələrinə yayıla bilər.
Döş xərçəngi döş toxumasında və ya qoltuqaltında şişlik və kütlənin olması ilə xarakterizə olunur. Bununla belə, məmə ucundan axıntı və döşün deformasiyası kimi simptomlara da səbəb ola bilər. Döş xərçənginin erkən diaqnozu müalicə şansını xeyli artırır. Buna görə də, döş toxumasında şübhəli bir kütlənin olması halında, həkimə müraciət etmək lazımdır. Həmçinin 40-69 yaş arası qadınların iki ildən bir mamoqramma və sağlamlıq müayinəsindən keçmələri tövsiyə olunur. Bu sayədə hələ hiss olunmayan xərçənglər təsbit edilə və çox erkən diaqnoz qoyula bilər. Döş xərçənginin diaqnoz və müalicə üsullarına keçməzdən əvvəl "Döş xərçəngi nədir?" sualına cavab verməlidir. Döş nahiyəsinin hüceyrələrindən başlayan süd vəzi xərçəngi ürək-damar xəstəliklərindən sonra ən çox ölümə səbəb olan xəstəliklərdəndir. Dünyada qadınlarda və kişilərdə birləşən ən çox rast gəlinən xərçəng növü olan süd vəzi xərçəngi kişilərdə nadir hallarda rast gəlinir. Digər xərçəng növlərində olduğu kimi, döş xərçəngində də sağlam hüceyrələrin DNT-sində bəzi pozulmalar baş verir. asqırma ilə baş verir. Döş xərçəngində xərçəng hüceyrələrinin əmələ gəlməsi və çoxalması ilkin dövrdə son dərəcə yavaş olur. Bu müddət ərzində insanın fərqinə varacaq heç bir əlamət yaratmır.
Xərçəng mərhələsi irəlilədikcə hüceyrələrin çoxalma sürəti də artır. Bu, onun qan dövranı sistemi və limfa düyünləri vasitəsilə bədənin müxtəlif hissələrinə sürətlə yayılmasına səbəb olur. 50-70 yaşları arasında çox rast gəlinən süd vəzi xərçənginə tutulma halı ailəsində döş xərçəngi olan insanlarda daha yüksəkdir. Buna görə də 40 yaşdan yuxarı bütün qadınların döş xərçənginə qarşı süd vəzi xərçənginin yeganə erkən diaqnostikası və skrininq testi olan mammoqrafiyadan keçməsi tövsiyə olunur. Bütün bunlarla yanaşı, menopoz zamanı istifadə edilən bəzi hormon dərmanları da döş xərçəngi riskini artırır. Tez-tez verilən suallar "Döş xərçəngində risk faktorları hansılardır?" “Döş xərçənginin əlamətləri hansılardır?” sualına cavab verməzdən əvvəl. sualına cavab vermək lazımdır.
Döş Xərçənginin Əlamətləri Nələrdir?
Erkən dövrdə əlamət verməyən, lakin mamoqrafiya ilə diaqnoz qoyula bilən süd vəzi xərçəngi hallarında , simptomlar da xərçəng mərhələsi irəlilədikcə ortaya çıxır. Döş xərçənginin varlığında bəzi simptomlar aşağıdakı kimi sıralana bilər:
- Döş toxumasında və ya qoltuqaltı nahiyədə hiss olunan ağrısız şişlik və ya kütlə, məmə başından qanlı və ya şəffaf axıntı,
- Məmə başında yara və ya qızartı,
- Məmə başının çökməsi (areola) kimi deformasiya, rəngin dəyişməsi,
- Dəridə səpgi və qabıqlanma kimi dəri problemlərinin olması. məmə,
- Döş dərisinin pisləşməsi, portağal qabığının görünüşü və ya qalınlaşması
- Döşün asimmetrik böyüməsi,
- Döşdə ağrı
Döş Xərçəngi Hansı Mərhələlərdir?
Döş xərçənginin mərhələlərini aşağıdakı kimi sıralamaq olar:
Mərhələ 0: İlkin mərhələ olan bu dövrdə xərçəng hüceyrələrinin xərçəng hüceyrələri hələ mövcud kapsuldan kənara döş toxumasına yayılmayıb.
Mərhələ 1 : Xərçəng hüceyrələrinin əmələ gətirdiyi kütlə 2 sm-dən kiçikdir və xərçəng hələ limfa düyünlərinə çatmayıb.< Mərhələ 2: Şiş 2 ilə 5 sm arasındadır. diapazonda ölçüsü var. Xərçəng limfa düyünlərinə yayılmış ola bilər.
Mərhələ 3: Xərçəng 5 sm. Dəriyə və ya döş qəfəsinə yayılıb və limfa düyünlərinə metastaz edib.
Evr. e 4: Döş xərçəngi bədəndəki digər toxuma və orqanlara yayılmış və ya metastaz etmişdir.
Süd vəzi xərçəngində risk faktorları hansılardır?
Döş xərçənginin inkişafında, hansı Hər 8 qadından birində görülən bəzi risk faktorlarının olduğu bilinir. Yalnız 50 yaş və ya daha böyük olmaq döş xərçəngi üçün risk faktorudur. Halbuki gənc əhalisi olan ölkəmizdə süd vəzi xərçənginə tutulan qadınların təxminən yarısı 50 yaşdan aşağı, 20 faizi isə 40 yaşdan aşağıdır. Yəni inkişaf etmiş ölkələrlə müqayisədə ölkəmizdə süd vəzi xərçəngi daha gənc yaşlarda müşahidə olunur. Bu səbəbdən də ölkəmizdə süd vəzi xərçənginin mammoqrafik müayinəsinin yaşı qərb cəmiyyətində olduğu kimi 50 deyil, 40-dır. İnkişaf etmiş ölkələrdə döş xərçəngi diaqnozu qoyulan qadınların təxminən 70%-i 50 və daha yuxarı yaşda olan qadınlardır. 55 yaşdan sonra menopoz da döş xərçəngi riskini artırır. Menopoz zamanı 5 ildən çox estrogen terapiyası alan qadınlarda süd vəzi xərçənginə tutulma tezliyi də daha yüksəkdir. >Piylənmə və ya piylənmə,
Döş vəzi Xərçənginə Necə Diaqnoz Verilir
Döş xərçəngində erkən diaqnoz və müalicə Müalicəni asanlaşdırır, həmçinin müvəffəqiyyət şansını artırır. Erkən diaqnostikanın məqsədi insanda döş xərçəngi əlamətləri görünməzdən əvvəl xərçəng tapıntılarını aşkar etməkdir. Döş xərçənginin erkən diaqnozu üçün qadınlar 20 yaşından sonra ayda bir dəfə menstruasiyadan sonrakı ilk həftədə öz döşlərini əl ilə müayinə etməlidirlər. Döşdə asimmetriya, kütlə, dərinin və məmə ucunun çökməsi kimi fərqlər hiss edən qadınlar ailə həkimi, mama və ya cərrahiyyə mütəxəssisinə müraciət etməlidirlər. ir.
Qadın həkimə müraciət etdikdən sonra ilk növbədə xəstənin anamnezi alınır, fiziki müayinə aparılır və mamoqrafiya, ultrasəs, MRT kimi diaqnostik üsullar tələb oluna bilər. Lazım gələrsə, döş biopsiyası aparılır və diaqnoz qoyulur. Döş xərçənginin mühüm erkən diaqnostika və skrininq üsullarından biri də klinikada döş müayinəsidir. Qadınlar 40 yaşından başlayaraq hər il ailə həkimi, mama və ya cərrahiyyə mütəxəssisi tərəfindən müayinədən keçməlidir. Yüksək risk qrupuna aid olmayan qadınların 40 yaşından sonra ən azı iki ildə bir dəfə mamoqramma müayinəsindən keçmələri tövsiyə olunur. Təxminən 20 dəqiqə çəkən bu prosedur sayəsində döş xərçəngi çox erkən mərhələdə aşkarlana bilir. Döş xərçəngi risk faktorları olan insanlarda mamoqrafiyaya əlavə olaraq ultrasəs və MR kimi müxtəlif radioloji görüntüləmə üsulları daha erkən başlana bilər.
Süd vəzi xərçəngini necə müalicə etmək olar?
Döş xərçəngi Müalicə xəstənin ümumi sağlamlıq vəziyyətinə və döş xərçənginin mərhələsinə görə müxtəlif üsullarla həyata keçirilir. Şiş erkən mərhələdə aşkar edilərsə, müalicəyə cərrahi yolla başlanılır. Xəstəlik qoltuqaltına yayılıbsa, xərçəng və metastazın olduğu döşdəki limfa düyünlərindən biopsiya alınır. Onlara marker qoyulur ki, kimyaterapiyadan sonra tapılsın. Kimyaterapiyadan sonra cərrahiyyə, sonra radiasiya terapiyası aparılır. Tətbiq olunan multidissiplinar müalicə üsulları ilə xəstəliyin tam sağalma şansı kifayət qədər yüksəkdir. Döş xərçənginin müalicəsi zamanı döşün qorunması üçün səylər göstərilir. Lumpektomiya üsulu ilə xərçəng hüceyrələri və ətrafdakı toxumalar çıxarılır. Məcburi hallarda mastektomiya deyilən üsulla döş toxuması tamamilə çıxarılır və uyğun xəstələrdə silikon implantla yeni döş toxuması yaradılır.
oxumaq: 0
