Tükenmişlik Sindromu adi bir aşağı enerji ilə qarışdırılmamalıdır.
Həddindən artıq mükəmməllikçi və ya "yox" deyə bilməyənlər üçün mümkün nəticədir.
Tükənmişlik sindromunun bir növ psixoloji pozğunluq olduğunu söyləyən mütəxəssislər bu sindromun amerikalı psixoloqun iş və peşə həyatından sonra xüsusilə 1970-ci illərdə inkişaf etdirdiyi bir konsepsiya olaraq ortaya çıxdığını bildirirlər. “Tükənmişlik sindromu ilə bu gün ilk növbədə iş, peşə və həyat kimi bir çox sahədə rast gəlmək olar”. Mütəxəssis Kliniki Psixoloq Uluq Çağrı Bəyaz deyib: Gündəlik işlərini yerinə yetirməkdə çətinlik, istəksizlik və qorxu yaşayırlar. Pessimist bir perspektivlə yanaşı, bu insanlar daim ümidsiz hiss edirlər. “
Mütəxəssis Kliniki Psixoloq Uluq Çağrı Beyaz tükənmişlik sindromu ilə bağlı açıqlamalar verib. Kimlərdə görülə biləcəyini və hansı vəziyyətlərə səbəb ola biləcəyinə toxunan Beyaz, tükənmişlik sindromuna qarşı təkliflərini də sıraladı.
Fərdi itkiyə səbəb olan zehni və fiziki tükənmə vəziyyəti. kimlik
Tükənmişlik Sindromunun insanın əhval-ruhiyyəsinə təsir edən və insanı sosial həyatına məcbur edən psixoloji bir xəstəlik olduğunu ifadə edərək çıxışına başlayan Mütəxəssis Kliniki Psixoloq Uluğ Çağrı Beyaz, , “İş həyatının gətirdiyi məsuliyyətlər insanın daşıya biləcəyi yükdən çox olduqda, ailədəki təzyiqlər, ailədəki həddən artıq məsuliyyət.. Bu, bir növ zehni və fiziki yorğunluqdur. normal şəraitdə karyerası, dostluqları və ya ailə münasibətləri fərdi şəxsiyyətinin itirilməsinə gətirib çıxarır”. O deyib: “Bu, daha ciddi və psixi vəziyyətdir. Stressin öhdəsindən gəlməyə və gündəlik vəzifələri yerinə yetirməyə kömək edir Tükənmişlik sindromu olan insanlarda çətinlik müşahidə olunur. Bundan əlavə, bu insanlar ətraflarına təmin edəcək və ya verəcək bir şeylərinin qalmadığını hiss edirlər. Onlar gündəlik işlərini yerinə yetirməkdə çətinlik, istəksizlik və qorxu yaşayırlar”. O, sözünü belə davam etdirdi:
“Tərbiyə və şəxsiyyət xüsusiyyətləri bunlardan biridir. A tipi şəxsiyyət xüsusiyyətləri son dərəcə mükəmməllikçi, rəqabət qabiliyyətli və ambisiyaları olan insanlarda görünür. Bunun xaricində tükənmişlik sindromu yox deməkdə çətinlik çəkən və sərhədlərini çəkməkdə problem olduğunu düşünən fərdlərin nəticəsidir.”
Fiziki, psixoloji və davranış əlamətləri meydana gələ bilər
Tükənmişlik sindromunun əlamətlərinin fiziki, psixoloji və davranışla idarə oluna biləcəyini qeyd edən Mütəxəssis Klinik Psixoloq Uluğ Çağrı Beyaz, “Fiziki əlamətlər yorğunluq, tükənmə, enerji çatışmazlığı, bədən, ağrılar, bağırsaq problemləri, əzələ və oynaq ağrıları, baş ağrıları, iştahanın artması və ya azalması, yuxu rejimi.Nəfəs almada çətinlik şəklində görülə bilər”.
Psixoloji əlamətlər arasında işdə və sosial həyatda qəzəb partlayışları, ümidsizlik, çarəsizlik, narazılıq, özündən narazılıq, özünə inamsızlıq, real olmayan narahatlıq və şübhələr, günahkarlıq və düşmənçilik hisslərinin olduğunu söyləyən O. davranış əlamətlərini aşağıdakı kimi sadaladı:
“Davranış əlamətlərinə qəzəblilik, öz məsuliyyətlərinə qarşı həssaslıq, süründürməçilik, özünə qayğı göstərməmək və özünə diqqət yetirməmək daxildir.”
< br /> > Tükenmişlik Sindromunun dörd mərhələsi
Tükənmişlik sindromunun dörd mərhələsi olduğunu qeyd edən Mütəxəssis Klinik Psixoloq Uluğ Çağrı Beyaz, bu mərhələləri belə izah etdi:
< br /> “ Birinci mərhələ idealist adlanır, biz bunu sərhədləri aşmaq adlandırırıq. Fərdi həddən artıq məsuliyyət götürün ir. Bu faza yorğunluq və aşağı enerji hissi yaratmağa başlayır.
İkinci mərhələ narazılıq dediyimiz mərhələdir. Fərd öz işinin nəticəsindən razı deyil. Vaxt və səy sərf edərək gördüyü hərəkətlərin gözləntisini almır. Onu ala bilməyəndə emosional böhrana düşməyə başlaya bilər.
Üçüncü mərhələ ümidsizlik mərhələsidir. Fərdin yaşadığı neqativ halların hər zaman davam edəcəyi barədə düşüncələr insanın beynindən keçməyə başlayır. Bundan əlavə, insanın artan yükü səbəbiylə; Əsəb gərginliyi, tantrums, reaksiyasızlıq və yuxu pozğunluğu kimi simptomlar başlaya bilər.
Dördüncü mərhələ reaksiyasızlıq mərhələsidir. Bu, insanın ətrafında baş verən hadisələrə reaksiyanın itirilməsidir. Hər şeyin pis gedəcəyini düşündüyü üçün üzərinə düşən vəzifələri yerinə yetirə bilmir.”
Əldə oluna bilən məqsədlər motivasiyanı artırır
“Vaxt ayırmaqla özünə yaxşı olan məşğuliyyətlər stresdən, istirahətdən uzaqlaşmaq və tükənmişliyi azaltmaq üçün əhəmiyyətli bir addım ata bilər”. Tükənmişlik sindromuna qarşı tövsiyyələr edən Beyaz, sözlərini belə yekunlaşdırdı:
“Ailə və ya dostlardan olduğu kimi peşəkardan da dəstək faydalı olacaq. İnsanın başa düşülməsi və problemlərinin həlli istiqamətində cavablandırılması bu əlamətlərin azalmasında böyük əhəmiyyət kəsb edir. Əlçatan məqsədlər qoymaq motivasiyanı artırır.”
oxumaq: 0
