Məktəb və ailə fərdlərin tərbiyəsində bir-birini tamamlayan çox mühüm qurumlardır. Uşaq ailə və ev mühiti xaricində fərqli bir mühitə girmək və məktəbə başlamaq vəzifəsi ilə qarşılaşdıqda, uyğunlaşma problemləri yarana bilər. Uşaqların əksəriyyəti məktəbə uyğunlaşsa da, bəziləri uyğunlaşmaqda çətinlik çəkir. Asılı olan, münasibət qura bilməyən, dostları ilə oynamaqdan imtina edən, anası ilə münasibəti pis olan uşağın məktəbə başlayarkən problem yaşaması gözlənilə bilər. Məktəbə uyğunlaşmaqda çətinlik çəkən uşaqlarda tez-tez görülən əsas problem məktəb qorxusudur. Uşaqların bu proses zamanı özlərini təhlükəsiz və rahat hiss etmələri üçün ilk olaraq vaxt lazımdır. Məktəb fobiyasının səbəbləri məktəbdən və ya evdən qaynaqlana bilər. Məktəbdə sinif otağı çox sıx ola bilər və uşaq müəllimdən gözlədiyi diqqəti görməyə bilər. Uşağın sinif müəllimi çox avtoritar ola bilər və uşaq müəllimin sərt nizam-intizamına uyğunlaşa bilməz. Sinifdə görülən və ya edilməli olan fəaliyyətlər uşaq üçün çətin ola bilər və ya uşaq müəyyən fəaliyyətdə (rəsm, musiqi, xarici dil və s.) uğur qazana bilməməkdən qorxa bilər. İzdihamlı sinif mühitində ona qayğı göstərilməyəcəyi düşüncəsi, məktəbdə itmək və ya unudulmaq narahatlığı, dərsin uzun olması və ya oyun oynamaq istəməsi, qaydaları anlamaqda və tətbiq etməkdə çətinlik çəkmək, öz ehtiyaclarını (yemək, tualet və s.) ödəyə bilməsi, ələ salınacağını düşünməsi, dostsuz qalması.. Narahatlığı onu məktəbdən uzaqlaşdıra və məktəb fobiyası yarada bilər.
Bəzən məktəb fobiyasının mənbəyi müəllim və ya məktəb mühiti olmaya bilər. Bu vəziyyətdə problemin səbəbini evdə və ailədə axtarmaq lazımdır. Uşağın evdən çıxmaq istəməməsinin bir çox səbəbi ola bilər. Bunlara evdə kiçik qardaşın olması, anasını itirmək qorxusu, ana və ya atanın xəstəliyi, valideynlərin məktəb başlamazdan bir müddət əvvəl boşanması və ya ailə üzvünün ölümü, ananın tənhalıq qorxusu və ya uşağından ayrılmağa hazır deyil. Məktəb qorxusu əslində uşağın anasından ayrılmaq narahatlığının nəticəsidir. Ailə ilk növbədə uşaqda narahatlığa səbəb olan düşüncələri müəyyən etməli və bu düşüncələrin yaratdığı narahatlığa real izahat verməklə uşağın rahatlamasını təmin etməlidir.
Ana da ayrılıqda uşaq kimi xoşbəxtdir. proses. r olmalıdır. Ana övladına öz qayğılarını hiss etdirdikcə, uşaqdan uzaqlaşmadıqca uşağın məktəbə uyğunlaşması çətin olacaq. Məktəb fobiyasının aradan qaldırılmasında həm ailənin, həm də məktəbin bir çox vəzifəsi var. Ana və ata övladı ilə sakit, soyuqqanlı və anlayışlı davranmalıdır. Ana və ata bilməlidir ki, uşaq məktəbdən uzaq qalmamalı və onun məktəbə alışması üçün hər cür səy göstərilməlidir.
Məktəb qorxusu olan və çətinlik çəkən uşaqlarda görülən halları xatırlamaq lazımdır. uyğunlaşmada: daha çox məktəb səhərlərində müşahidə olunan və bayramlarda yoxa çıxan baş və mədə ağrıları, Bəzən qusma, ağlama, tərləmə, titrəmə, qorxu, həddindən artıq qəzəb, aydın fizioloji səbəb olmadan özünü pis hiss etmə şikayətləri olan ürəkbulanma və mədə krampları, evdə qalmaq istəyinin artması, məktəbə getməmək, ağlamaq, valideynlərdən ayrılmaq istəməmək, məktəbə getmək. , yemək və yuxu vərdişlərində nizamsızlıqlar, yalan danışmaq müşahidə oluna bilər.
Uyumlaşma prosesi zamanı bir neçə həftə davam edən huşsuzluq və narahatlıq dövrləri yaşana bilər. Anadan asılılıq arta bilər. Gecələr qorxulu yuxular görünə bilər. Bu davranışlar olduqca təbii reaksiyalardır. Uşaq uyğunlaşmağa başlayanda bu davranışların yox olacağından narahat olmamalısınız. Problem uzun müddət davam edərsə, psixoloqa müraciət etmək və mütəxəssis dəstəyi almaq faydalı olardı. Hər uşağın məktəbə uyğunlaşma müddəti fərqlidir. Bu səbəbdən onları heç vaxt başqa uşaqlarla müqayisə etmək olmaz. Bu proses uşağın şəxsiyyət quruluşuna və ailənin tərbiyəsinə görə dəyişə bilər.
Məktəb fobiyasının aradan qaldırılmasında bütün uşaqlara uyğun bir təhsil modelinin olduğunu söyləmək olmaz. Bu səbəbdən ailə və məktəbin əməkdaşlıq etməsi vacibdir. Ailə uşağın müstəqillik qazanması, yetkinləşməsi üçün çalışırsa, digər tərəfdən müəllim uşağa məktəbdə özünü doğrultması, uğur qazandığı sahədə özünü göstərməsi üçün imkanlar yaratmalıdır. Uşağın sosiallaşması və dostluq münasibətlərini gücləndirməsi üçün məktəbdən kənarda bir neçə sinif yoldaşı ilə görüşüb oynamasına icazə verilməlidir. Ailə, müəllim və mütəxəssisin əməkdaşlığı ilə güvən hissi güclənən uşaqda məktəb fobiyası zamanla azalır. yoxa çıxması müşahidə edilir. Məktəb fobiyasının aradan qaldırılmasında vacib olan problemə erkən diaqnoz qoymaq və problemin səbəbinə uyğun təhsil modeli seçməkdir.
oxumaq: 0
