Sünnət penisin ucunu örtən dərinin cərrahi yolla çıxarılmasıdır (preputium). Sünnət qədim zamanlardan bəri dünyada ən çox edilən cərrahi əməliyyatlardan biridir. Sünnət uzun bir tarixə malikdir və bu gün də müxtəlif dini, mədəni və sosial kontekstlərin ayrılmaz hissəsi olmaqda davam edir. Misir qəbirlərindən çıxarılan eramızdan əvvəl 4000-ci ilə aid cəsədlər o dövrdə də sünnət edildiyini sübut edir. Misirdə tapılan yeniyetmə oğlanların sünnət olunduğunu göstərən altıncı sülalə relyefi (Şəkil 1) (e.ə. 2345-2180-ci illərə aiddir) sünnətlə bağlı ilk sənədləşdirilmiş təcrübəni əks etdirir.
Ölkəmizdə və bütün dünyada sünnət ümumiyyətlə dini və ənənəvi səbəblərlə həyata keçirilir. Bununla belə, bəzi tibbi zərurət və ya qoruyucu məqsədlər üçün həyata keçirilən sünnət prosedurları da var. Prosedur həmçinin şəxsi gigiyena və ya profilaktik sağlamlıq xidmətinin bir hissəsidir. Sünnətin cinsi yolla keçən xəstəliklərə qarşı qoruyucu olduğunu bildirən araşdırmalara əlavə olaraq, sünnət edilməmiş kişilərdə penis xərçənginin sünnət edilmiş kişilərə nisbətən daha çox olduğunu bildirən nəşrlər var.
Sünnətin vaxtı ilə bağlı müxtəlif fikirlər var. Elmi cəhətdən sübut olunub ki, sünnət ilk ildə sidik yollarının infeksiyası riskini 10 dəfə azaldır. Ancaq xüsusilə ilk ildə sidik yolu infeksiyası riskinin azaldılması lazım olan qrup, ana bətnində edilən ultrasəsdə böyrək və/və ya sidik kisəsi problemi olan oğlan uşaqlarıdır. Bu uşaqlar istisna olmaqla, yeni doğulan körpənin sünnəti ailənin seçimidir. Ziqmund Freydə görə uşaqların psixososial inkişaf dövrləri müəyyən mərhələlərdən ibarətdir. Bunlar; ağız dövrü (0-1 yaş), anal dövr (1-3 yaş), fallik dövr (3-6 yaş), gizli dövr (6-12 yaş) və genital dövr (12-18 yaş). Bu dövrlər arasında sünnət vaxtı baxımından tövsiyə edilməyən dövr fallik dövrdür. Fallik dövründə uşaqlar öz cinsi kimliklərini kəşf etməyə başlayır və oğlan və qızlar arasındakı fərq aydınlaşır. Fallik dövründə oğlanın öz cinsiyyət orqanına marağı ən yüksək səviyyədədir. Bu dövrdə edilən sünnətin bütün cinsi orqanı itirmək narahatlığına səbəb ola biləcəyi və psixoseksual inkişafa mənfi təsir göstərə biləcəyi düşünülür. Lakin bu fikir elmi cəhətdən əsaslı deyil. O, sağlam əsaslara əsaslanmayıb və əksini söyləyən nəşrlər də var.
Hansı səbəbdən (dini, ənənəvi, tibbi) və necə (yerli və ya ümumi anesteziya) olmasından asılı olmayaraq sünnət edilir.Sünnətin cərrahi əməliyyat olduğunu unutmaq olmaz. Bu, sterilizasiya şəraitini təmin edən müvafiq materiallarla əməliyyat otağı şəraitində aparılmalıdır.
oxumaq: 0
