Orqanizmdə dərin venada (Vin) laxtanın (Tromboz) əmələ gəlməsinə Dərin Vena Trombozu(DVT) deyilir. Ölümlə nəticələnə bilən, qarşısı alına bilən bir problem olan dərin damar trombozu (DVT) ölkəmizdə hər il on minlərlə insanda görülür. Hər yaşda görülə bilsə də, xüsusilə 60 və daha yuxarı yaşlarda yaşla daha ciddi səviyyələrə çatır.
Qan laxtalanması əslində qan laxtalanmasının davam etməsi üçün son dərəcə əhəmiyyətli və zəruri bir özünümüdafiə mexanizmidir. həyat. Kəsilmiş nahiyədən qanaxmanı dayandırmaq üçün qanın laxtalanması lazımdır. Bununla belə, sağlam bir damar içərisində laxtalanma arzuolunmaz bir vəziyyətdir və laxtanın səbəb olduğu damar tıxanması səbəbindən ölüm də daxil olmaqla ciddi nəticələrə səbəb ola bilər. Pıhtılaşma arterial sistemdə və venoz sistemdə baş verə bilər. Gündəlik həyatda tez-tez eşitdiyimiz infarkt və vuruşlar əslində damar sistemindəki laxtalanmaların nəticəsidir. Əgər laxtalanma ürəyin damarlarında baş verərsə, infarktla, beynin damarlarında olarsa, insultla nəticələnə bilər. Bu iki məsələ qədər tanış olmayan digər ciddi laxtalanma problemi DVT-dir ki, bu da venoz sistemdə, xüsusən də ayaqlarda laxtalanmaların əmələ gəlməsidir.
“DVT (DƏRİN VEIN TROMBOZU
strong>) ANI ÖLÜMƏ SƏBƏB OLA BİLƏ BİLƏR”Bu zaman keçib ağciyərlərdə ani ölümlə nəticələnə bilər.
DVT olan xəstələrdə qorxulan laxtanın olmasıdır. venada əmələ gələnlər qoparaq venaya doğru hərəkət edəcək (Emboli) və ağciyər arteriyasını bağlayacaq (Ağciyər emboliyası). Ağciyər emboliyası xəstəxanada qarşısı alına bilən ölümün ən çox yayılmış səbəbidir. Ağciyər emboliyasında tromb böyükdürsə, ani ölüm baş verir, kiçik laxtadırsa əriyib heç bir əlamət yaratmaya bilər və ya müalicə ilə xəstə sağalır. Sağalmış xəstələrin bəzilərində xəstəlik xroniki hala keçərək ürək çatışmazlığına səbəb ola bilər.
DVT-NİN ƏLAMƏTLƏRİ NƏDİR?
Damarlarda qan laxtalanması yarandıqda, yəni bir şəxs DVT inkişaf etdirdikdə, xəstələrin yarısında heç bir əlamət və ya simptom yoxdur. Xüsusilə əmələ gələn laxta kiçikdirsə və ya laxtalanma kiçik bir damarda baş verərsə, qeyri-müəyyən simptomlara səbəb olacağı üçün xəstəlik fərqinə varmaya bilər.
DVT-nin ən çox görülən əlamət və simptomları; Ağrı, şişlik, laxtanın meydana gəldiyi ayağın ağrısı Gəzinti zamanı temperatur yüksəlir və şikayətlər artır. Xəstənin ayağının baldırı gərgindir və diametri əhəmiyyətli dərəcədə artmışdır. Dananızı ovucunuza alıb sıxdığınız zaman həssaslıq arta bilər. Bəzi ağır xəstələrdə DVT də ayağın arterial dövranını poza bilər ki, bu da ayağın amputasiyasına səbəb olur. Ayaqda DVT-ni göstərən yuxarıda göstərilən simptomlar döş qəfəsində ağrı, dərindən nəfəs alarkən ağrı, hava aclığı və nəfəs darlığı ilə müşayiət olunursa, əmələ gələn laxtanın ağciyərlərə atılmış ola biləcəyi (Ağciyər emboliyası) nəzərə alınmalıdır.
DVT olan xəstələrdə illər sonra da nəzərə alınmalıdır.Ayaqlarda daimi şişkinlik,ağrılar,varikoz genişlənmələri,dəridə ləkələr və hətta yaralar müşahidə oluna bilər.
FORMASININ FORMASINA SƏBƏB OLAN RİSK FAKORLARI PLAHMANLAR;
Ciddi ortopedik,uroloji və cərrahi əməliyyatlardan sonra xəstənin hərəkətsiz olduğu erkən dövrdə laxtalanma əmələ gəlir.Onun əmələ gəlməsinə mane olan müəyyən dərmanlar istifadə edilmədikdə risk yüksəkdir.
Bəzi genetik irsi qan xəstəlikləri, qanın damardaxili axıcılığında dəyişikliklər/axınmalar, DVT olan bir ailə üzvü, hormon müalicəsi kimi tibbi şəraitdə DVT-nin tezliyi artır.
Xərçəng xəstələri əhəmiyyətlidir. risk qrupudur və onların bir çoxu DVT səbəbiylə Ağciyər Emboliyası səbəbindən ölür.
Hamiləlik və ana südü zamanı qadınlarda risk artır. O, həmçinin doğuma nəzarət həblərinin istifadəsi ilə DVT riskini artırır.
Uzun səyahətlər, siqaret, hərəkətsizlik, diabet və piylənmə hallarında risk artır. Siqaret çəkmək damarları daraldır və həm arteriyalarda, həm də damarlarda laxtalar əmələ gətirən hüceyrələri toplayır.
Dünyada hər il 3 milyondan çox insan DVT səbəbindən ölür. Hər 37 saniyədə 1 nəfər DVT səbəbiylə Ağciyər Emboliyası səbəbindən ölür. DVT ilə bağlı itkilər ölkəmizdə ildə 30 min nəfərdir. Avropada ölümlərin ən mühüm səbəblərindən biri olan DVT-dən ölümlər döş və ağciyər xərçənginə bağlı ölümlərdən daha yüksəkdir.
Laxta kiçikdir, lakin risk çox yüksəkdir, hamımız DVT-ni inkişaf etdirə bilərik. istənilən vaxt. Ailəsində siqaret çəkən insanlar, yaşlarından asılı olmayaraq 4 saatdan çox hərəkətsiz qaldıqda ciddi DVT riski altındadırlar. Bununla belə, DVT qarşısını almaq və müalicə etmək mümkün olan bir xəstəlikdir. Nə qədər ki, xəstə tez qayıtsın Zəhmət olmasa Ürək-Damar Cərrahiyyəsi Mütəxəssisinə müraciət edin. DVT ilə bağlı ölüm və neqativ halların qarşısını almaq üçün ictimai məlumatlılıq və erkən məlumatlandırma çox vacibdir.
DVT-nin QARŞISINI ALMAQ ÜÇÜN NƏ ETMƏK OLAR?
Uzun müddət ərzində aktiv və passiv məşqlər etmək vacibdir. səyahətlər. Yerüstü nəqliyyat vasitələrində bir neçə saatdan bir fasilə zamanı qısa gəzintilər etməli və hər saat təyyarədə qalxıb getməlidir. Bundan əlavə, xüsusilə uzun səfərlər öncəsi ağır yağlı qidalar qəbul edilməməli, səfər zamanı nizamlı qidalanmalı, az və tez-tez yemək yeməlidir. Risk faktoru yüksək olan insanlar üçün səfərdən əvvəl sadə inyeksiya ilə və ya orta təzyiqli dizdən yuxarı sıxılma corabı ilə ehtiyat tədbirləri görmək mümkündür.
OFİS İŞÇİLƏRİNİN DİQQƏTİNƏ!
Ağ xalatlılar adlanan ofis işçiləri kompüterdən istifadə edirlər.Onlar öz işlərini başlarında oturaraq görürlər. Uşaqlar ayaqları saatlarla hərəkətsiz asılı vəziyyətdə kompüter oyunları oynayırlar. Bu həyat tərzi ilə əlaqəli piylənmə bütün yaş qruplarında çox artmışdır. Nəticədə, laxtalanma əmələ gəlməsi və onların yaratdığı xəsarətlər, işçi qüvvəsi itkiləri və ölüm halları artır.
Bu gün ofis işçilərinin gənc əhalisi DVT riski daşıyır. hərəkətdə xüsusilə diqqətli olun. Əsas məqsəd iş masasında uzun müddət oturan insanları səfərbər etmək olmalıdır. Uzun müddət hərəkətsiz dayandıqda və ya uzun müddət ayaqları asılmış vəziyyətdə oturduqda baldır əzələləri işləmədiyi üçün DVT riski yaranır. Zaman zaman ayağa qalxıb qısa gəzintilər etmək və ya oturarkən sadə ayaq hərəkətləri ilə baldır əzələlərini məşq etmək bu problemin qarşısını alır.
* Varikoz damarlarınız olmasa belə, orta təzyiqli geyinmək çox faydalıdır. uzun müddət hərəkətsiz olduğunuz günlərdə diz altı varikoz corabları. Mən risk qrupunda deyiləm, amma yerində duranda risk qrupundayam. Uzun əməliyyatlarım olduğu gün səhərdən axşama kimi kompression corab geyinirəm.
* Piyada imkanı olanlar hər saat qısa gəzintiyə çıxmalı, yeriyə bilməyənlər isə idman etməlidir. Ən təsirli ofis məşqləri ayaq biləyindən irəli və geri hərəkət edərək baldır əzələlərini məşq etməkdir. Hər saatda 5 dəqiqə edilməlidir.
* Ofisdə işləyin İnsanlar həddindən artıq çay və qəhvə istehlak etməməlidirlər. Gündə 3-4 stəkandan çox yemək susuzluğa səbəb olur ki, bu da laxtalanmaya yol açır.
*Hündürdaban ayaqqabı geyinmək; Baldır əzələlərini hərəkət etdirməyinizə mane olduğu üçün DVT riskini artırır.
*Ofis mühitində rahat paltar geyinilməlidir. Qasıq səviyyəsində və ya dizdən yuxarıda dar paltar geyilirsə, venoz qanın aşağıdan yuxarıya axmasının qarşısı alına bilər. Piylənmə varsa bu vəziyyət daha da aydın olur. Qan qalxa bilmir və ayaqlarda yığılır.
*Piylənmə özlüyündə DVT üçün risk faktorudur. Çünki çəki artımı ilə qarın içi təzyiqin artması ayaqlardakı qanın qarın boşluğuna doğru yuxarıya doğru hərəkət etməsinə mane olur. Qəbizlik, piylənmə kimi, qarın içi təzyiqi artırır və qanın ayaqlarda yığılmasına və durğunluğuna səbəb olur. Ayaqlarda qan yığılmasında laxtalanma riski yüksəkdir.
Ailələr uşaqlarının kompüter qarşısında keçirdikləri vaxta nəzarət etməli, bunun qarşısını ala bilmirlərsə, hər saat uşaqları hərəkət etdirməlidirlər. Bu təhlükənin tezliyi və əhəmiyyəti hər kəsə məlum olsa, bu məsələ məktəb təhsilində də öz əksini tapacaq.
Düşünürəm ki, biz bu xəstəliklə bağlı ictimaiyyəti maarifləndirməliyik, cəmiyyətin bütün təbəqələrində fəaliyyətsizliyin qarşısını almalıyıq, hərəkəti gündəlik həyatımıza daxil edin.
oxumaq: 0
