Gözün görmə mərkəzi və sinir hüceyrələrinin yerləşdiyi tor qişada müxtəlif səbəblərdən qopma və ya ayrılma nəticəsində yaranan klinik mənzərəyə tor qişa dekolmanı deyilir. Torlu qişanın qopması görmə qabiliyyətini zədələyən və böyük təhlükə yaradan göz xəstəlikləri sırasındadır.
Torun qişasının qopmasının müxtəlif alt növləri (yarılmış, ekssudativ, dartma) mövcuddur. Hamısının formalaşma mexanizmi fərqli olsa da, nəticə klinikası oxşardır. Torlu qişanın qopması zamanı tor qişa təbəqəsi qidalandırıcı toxumadan ayrılır. Qidalandırıcı toxumadan ayrılan tor qişa tez bir zamanda müalicə edilməzsə, qida və oksigendən məhrum qalacaq, funksiya və görmə qabiliyyətini itirəcək. Torlu qişanın qopması riskini artıran vəziyyətlər arasında; ailədə torlu qişanın qopması, əvvəllər göz əməliyyatı (katarakta, qlaukoma və s.), qocalmış yaş, travma, bəzi inkişaf pozğunluqları, sərt idman növləri, irəliləmiş miopiya və s. kimi amillər: Torlu qişanın qopması yaşlı və orta yaş qruplarında daha çox müşahidə olunsa da, dəyişən amillərə görə hər yaşda müşahidə oluna bilər.
Xəstəliyin əlamətləri arasında; Bunlara qara pərdələr, göz açıq və ya qapalı olduqda işıq yanıb-sönməsi və birdən gözün qarşısında üzən xətlərin və ya nöqtələrin görünməsi ola bilər. Digər simptomlar; Görmə sahəsinin bir nahiyədən başlayaraq daralması, qırıq xətlərlə görmə, görmə sahəsində ləkələrin əmələ gəlməsidir. Ən çox görülən simptom, yanıb-sönən və ya şimşək kimi təsvir edilən işıq çaxmalarıdır. Əgər simptomlar hiss edirsinizsə, mümkün qədər tez bir göz müayinəsindən keçməlisiniz. Çünki tor qişanın qopması sürətlə irəliləyən kliniki vəziyyətdir və vaxt itkisi artdıqca görmə itkisi də arta bilər.
Göz müayinəsi zamanı tor qişanın qopması diaqnozu qoyulur; Göz bəbəyinin genişləndirilməsi və tor qişanın xüsusi linzalarla tədqiqi və skan edilməsi ilə müəyyən edilir. Göz ultrasəsi diaqnozu dəstəkləyən görüntüləmə üsuludur. Xəstəliyin və yırtığın vəziyyətindən asılı olaraq tor qişanın qopmasının müalicəsində; Tibbi müalicə, lazer cərrahiyyəsi, gözə qaz yeridilməsi (pnevmatik retinopeksiya), adi sklera serklagi əməliyyatı və ya pars düz vitrektomiya əməliyyatı tətbiq edilir.
Tor qişanın qopması tez bir zamanda müalicə edilmədikdə korluğa qədər irəliləyən bir xəstəlikdir. Xəstələr yuxarıda qeyd olunan tor qişasının qopması əlamətlərini hiss edən kimi bir oftalmoloq tərəfindən müayinə olunmalıdırlar. Bu vacibdir. Torlu qişanın qopması üçün yuxarıda qeyd olunan risk faktorları olan xəstələrin tor qişanın müntəzəm müayinəsindən keçmələri vacibdir.
oxumaq: 0
