Ön diz ağrısı nədir? Bu hansı ağrıdır?
“Bu, çox yayılmış ağrıdır. Ortopediya klinikalarına müraciət edən xəstələrin təxminən 30 faizində müşahidə olunur. Bu səbəbdən də cəmiyyəti narahat edən mühüm problemlərdən biridir. Diz ön hissəsində ağrı, xüsusilə pilləkənləri enərkən, qalxarkən və çömbələrkən dizin ön hissəsində hiss olunan ağrıdır. Bu əlamətlər başlanğıcda görünsə də, xəstəlik irəlilədikcə insanların şikayətləri də dəyişir. Xəstələr ümumiyyətlə çömbəlmə kimi dizlərin əyilməsini əhatə edən hərəkətlərdə çətinlik çəkirlər. Dizlərdə xırıltı və ya sürtünmə səslərini eşitmək də tez-tez rast gəlinir
“Dizin ön hissəsində ağrılar düz ayaqlarda daha çox rast gəlinən xəstəlikdir. Ombamızdan ayaq barmaqlarımızın ucuna qədər olan sistem mexaniki olaraq bir-birinə bağlıdır. Yalnız düz ayaqları olan insanlarda deyil, həm də bel problemi, diz deformasiyaları, baş barmağın çıxıntısı olan xəstələrdə diz ön ağrıları ilə əlaqə var. Çünki mexanika pozulduqda zəncirvari şəkildə yuxarı və ya aşağı təsir göstərə bilər. Buna görə də diz ön hissəsində ağrılar daha çox düz ayaqlı insanlarda müşahidə olunur.”
Bu, xəstənin anamnezindən, xəstənin müayinəsindən və MRT, plyonka, rentgen kimi görüntüləmə üsullarından götürülür. Xəstəni dinləmək ən vacib hissələrdən biridir. Bəzən xəstə gəlib deyir ki, 'Normal, düz yolda yeriməkdə çox problemim yoxdur. Uzaq yol getsəm də problem yoxdur. Əgər kimsə 'Amma pilləkənləri enərkən ağrılarım var' desə, dərhal dizin ön hissəsindəki ağrıları düşünürük. Pilləkənlərlə enərkən diz qapağı sümüyünə daha çox yük düşdüyü üçün ön diz ağrısı olan xəstəni bu hərəkətlə daha çox stimullaşdırırıq. Eynilə, xəstə çömbəlir, məs. “Namaz qılarkən diz qapağında ağrı hiss etsək, ağlımıza dizin ön hissəsində ağrılar və diz qapağı ilə bağlı problemlər gəlir”. Ön diz ağrıları laqeyd edilməməlidir. Çünki ön diz ağrısının ən əhəmiyyətli səbəblərindən biri əzələ qruplarının balanssızlığıdır; Əzələlərin ön qrupunda zəiflik olduğu halda, arxa qrup əzələlərdə gərginlik müşahidə edilir. Buna icazə verdiyimiz zaman diz qapağının arxasındakı qığırdaqda qalıcı zədələnmə baş verir. Sözügedən vəziyyəti düzəltmək mümkün deyil. İdeal olan həkimə getmək və problemi erkən həll etməkdir. Qiymətin yeri çox məhduddur
Burada pasiyentin diqqət etməli olduğu bir neçə vəziyyət var. Tam sağalmamış nahiyəyə həkim icazəsi olmadan təzyiq edilməməlidir. Həkim altı həftə ərzində qamışdan istifadə etməyi tövsiyə edərsə, buna əməl edilməlidir. Bəzi dərman dəstəyi də verilə bilər. Qidalanmada kalsiumla zəngin qidalar istehlak edilməlidir
Menisküs və Diz Xəstəlikləri
Demək olar ki, hamımızın söz kimi bildiyi, ancaq etdiyimizi düşündüyümiz menisküsler əhəmiyyətini dəqiq bilməyən, diz oynağının içərisində C şəkillidir, bunlardan biri də biri daxili, biri xarici iki qığırdaqdan ibarət yastıqlardır. Onların sayəsində diz oynağını təşkil edən iki sümük bir-birinə zərər vermədən bir-biri ilə ahəngdar hərəkət etməsi mümkündür.
MENU PROBLEMLƏRİ
Ən çox rast gəlinən şikayətlər diz menisküsü ilə bağlı problemlərdir. Ani burkulmalar və/yaxud dizin fırlanması zamanı meniskdə gözyaşları əmələ gələ bilər. Menisküs yırtığının simptomları; Dizdə ağrı, büzülmə, pilləkənlərdən enərkən ağrı, çömbəlmə və bəzən kilidlənmə zamanı ağrı kimi özünü göstərə bilər.
Menisküs yırtığının diaqnozu ortoped həkimin müayinəsi və sonradan Maqnit Rezonans Tomoqrafiya (MRT) ilə qoyulur. ). Menisküs yırtıqlarının müalicəsində əvvəllər açıq cərrahi müdaxilələr edilirdisə, bu gün müasir müalicə üsulu artroskopiyadan istifadə edilir. Artroskopiya zamanı xəstəyə ilk növbədə anesteziya (ümumi, onurğa/epidural və ya yerli) verilir. Diz eklemi təxminən 5 mm diametrli optik sistemə (kamera) qoşulmuş boru vasitəsilə daxil edilir. Ekranda dizin daxili hissəsinin təsviri əks olunur. Bu şəkildə diz içərisindəki menisk, bağlar və digər strukturlar araşdırılır. Daha sonra 5 mm diametrli ikinci dəlik açılır və cırılmış menisksə bu dəlikdən daxil edilən xüsusi alətlər vasitəsilə ekranda görünərək müdaxilə edilir. Təxmini bir bənzətmə üçün qeyd edək ki, giriş dəliklərindən biri cərrahın əli, digəri isə cərrahın gözüdür.
Menisküs yırtıqlarının çoxunda cırıq hissənin çıxarılması müalicə üçün kifayətdir. Menisküsün xarici hissəsinin sağalma potensialına malik olduğu hallarda menisküsün tikilməsi və sağalması gözlənilməklə artroskopik yolla düzəldilir.Bu daha ideal bir vəziyyətdir və əgər yırtıq növü, yeri və təzəliyi buna imkan verirsə, təmir şansı olmalıdır. mütləq sınanmalıdır.
Menisci. Həm yaşa, həm də zədələnmə mexanizminə görə müxtəlif yollarla yırtıla bilər; Uzununa, eninə və paralel yırtıqlar ümumiyyətlə rastlaşdığımız göz yaşları arasındadır. Bir qəza və ya zərbə nəticəsində diz normal hərəkət istiqamətindən fərqli bir istiqamətdə hərəkət etdikdə, struktur cəhətdən sağlam menisk cırıla bilər. Struktur olaraq qeyri-sabit olan, məsələn, qocalıq və ya təkrarlanan kiçik aşınma səbəbindən quruluşu zədələnmiş menisküs çox daha asan yırtıla bilər. Yaşlılarda bu göz yaşları köhnəlir və zaman keçdikcə pisləşir.
Gənc xəstələr daha çox idman zədələri ilə müraciət edirlər. Xüsusilə, süni örtüklü meydançaların ölkəmizdə geniş yayılması və əksəriyyətinin uyğun şəraitdə tikilməməsi, huşunu itirmə və kifayət qədər isinməmiş matça başlaması menisk yırtığı da daxil olmaqla bir çox zədələrə səbəb olur. Yaşlılarda zamanla menisk toxumasında mənfi dəyişikliklərlə yanaşı, artıq çəki və dizdə kalsifikasiyaya bağlı göz yaşları müşahidə edilir.
Qəti ayırdedici tapıntılar olmasa da, aşağıdakı simptomlar özünü göstərməlidir. menisküsün yırtılmasına diqqət yetirin; Diz çökərkən, uzun müddət ayaq üstə durarkən və ya pilləkənlərə qalxarkən ağrı. Əgər yırtıq bir ucdan və ya tamamilə boşalmışsa, mexaniki əlamətlər, yəni dizdə tıxanma və kilidlənmə də müşahidə oluna bilər.
Ağrısı olmayan bir şəxsə MRT çəkilsə belə, menisküs yırtığı baş verə bilər. Yəni dizində ağrı olan bir xəstənin MRT-də yırtıq göründüyü üçün müayinə olunmadan artroskopiya edilirsə və ağrı başqa mənbədən gəlirsə, xəstəyə əməliyyatdan heç bir faydası olmaz. Bu səbəblə ətraflı müayinə edilməli və ən doğru qərar verilməlidir.
Menisküs sümüklərin bir-biri ilə uyğunluğunu təmin edir. Əgər menisküsü çıxarmaq lazım idisə, sümüklərin harmoniyası pozulur və əhənglənmə dediyimiz hadisə sağlam menisküsü olan insanlara nisbətən daha erkən yaşlarda baş verir. Bunu gecikdirmək üçün dizdəki yükü az saxlamaq, yəni kökəlməmək və çox ağır qaldırmamaq lazımdır. İdman həyat tərzinə çevrilməlidir.
DİZ QAPAQI (PATELLA) PROBLEMLƏRİ
Diz oynağının ən çox rast gəlinən problemlərindən biri də patella adlanan diz sümük qığırdaqları ilə bağlı problemlərdir. Dizin ön hissəsində ağrı, pilləkənlərlə qalxarkən və ya enərkən ağrı, uzun oturmadan sonra ayağı düzəltmək istəyi. Bu kimi şikayətlərə səbəb olur: Kilolu insanlarda bu yük daha çox olur və qapaq sümüyünün qığırdaqlarında struktur həssaslıq varsa, qığırdaq köhnəlməyə başlayır. Bu aşınma ağrı ilə özünü göstərir. Problemin aradan qaldırılmasında xüsusi məşqlər çox mühüm rol oynayır. Bu məqsədlə istehsal olunan xüsusi dizliklər müalicədə faydalıdır. İrəliləmiş hallarda, əhəmiyyətli struktur pozğunluğu varsa, diz qapağı sümüyünün təzyiqini azaltmaq üçün bir sıra xüsusi əməliyyatlar edilə bilər.
Ön çarpaz bağın qopması
Bunlardan biri Xüsusilə idmançılarda görülən diz yaralanmaları ön çarpaz bağ yırtıqlarıdır. Şikayət, dizdə şiddətli fırlanma və onun arxasında şişlik ilə başlayır, daha sonra dizdə güvənsizlik, yeriş və ya qaçış zamanı dizdən boşalma kimi simptomlara səbəb olur. Xəstənin müayinəsi və dizin laxlığının qiymətləndirilməsi ön çarpaz bağın qiymətləndirilməsində ən vacib diaqnostik vasitədir. Ön çarpaz bağ yırtığı MRT müayinəsi ilə dəqiq müəyyən edilir. Ön çarpaz bağ yırtığının müalicəsində xəstə gəncdirsə, aktiv fərddirsə, idmançıdırsa və ya gündəlik iş zamanı dizdə gərginlik varsa, ön çarpaz bağ əməliyyatı şübhəsiz aparılır. Ön çarpaz bağ əməliyyatlarında dizin ön hissəsindən (patellar vətər) və ya daxili tərəfdən (hamstring vətərləri) götürülən vətərlər cırılmış ön xaç yerinə artroskopik olaraq xüsusi fiksasiya sistemləri ilə dəyişdirilir.
DİZ OYNAĞININ ƏHƏƏRLƏNMƏSİ (QONARTROZ)
Diz oynağını təşkil edən qığırdaqların xarab olması və oynağın deformasiyaya uğraması zamanı baş verir. Xüsusilə orta yaşda və daha sonra artıq çəkili insanlarda müşahidə olunur. Diz oynağı ağrılıdır. Şişmiş və deformasiyaya uğramışdır. Xəstənin yerimək, pilləkənlərlə qalxıb enməsi ağrılıdır. Zamanla ağrılar hətta gecə yatarkən də baş verir. Müayinə və rentgen ilə dizin vəziyyəti qiymətləndirildikdən sonra diz artritinin müalicəsində ilk olaraq xüsusi diz məşqləri, arıqlama və dərman müalicəsi tətbiq edilir. Müalicədə oynaqlara yeridilmiş qığırdaq gücləndirici dərmanlar və xüsusi diz breketləri istifadə olunur. Müəyyən dövrlərdə fiziki müalicə tətbiq oluna bilər. Menisküs yırtığı ilə uyğun vəziyyətlərdə artroskopik müdaxilə xüsusilə mexaniki tapıntıların olması və Əhəmiyyətli ox pozğunluğu olmadığı təqdirdə qismən faydalı ola bilər. Tam diz dəyişdirmə əməliyyatı inkişaf etmiş diz artritində aparılır. Bu əməliyyatla zədələnmiş oynaq səthləri çıxarılaraq metal və polietilen materiallardan hazırlanmış xüsusi protezlə əvəz olunur. Bu yolla xəstənin ağrısız yeriməsi hədəflənir.
ARTROSKOPİYA
Artroskopiya menisküs yırtıqlarının müalicəsində, erkən oynaq kalsifikasiyalarının təmizlənməsində (xüsusi hallarda və mexaniki əlamətlərlə), oynaq daxilində sərbəst sümük və qığırdaq parçalarının çıxarılmasında, ön və arxa çarpaz bağ yaralanmalarında, dizdə infeksiya və ya ödemdə, diz qapağı sümüyünün problemləri, oynaq qığırdaq zədələnmələrinin müalicəsində və intra müalicəsində tətbiq oluna bilər. -oynaq sınıqları.
Sadə menisk yırtığının artroskopik üsulla müalicəsindən sonra sağalma tez olur. Bir çox xəstə ayağa qalxa bilər, artroskopiya ayağında ağırlıqla yeriyə bilər və qoltuqağa ehtiyac duymadan eyni gündə evdə fəaliyyət göstərə bilər. Birinci həftədən sonra evdən kənarda qısa gəzintilər edə bilər, üçüncü həftədən sonra isə normal gündəlik həyatına qayıda bilər.
oxumaq: 0
