Talus ayaq biləyini meydana gətirən ən əhəmiyyətli sümük quruluşudur. Tibianın aşağı ucu ilə meydana gətirdikləri oynaq səthi ilə ayaq biləyi birləşməsinin hərəkətini təmin edirlər. Talusdakı qığırdaq təbəqəsi ayaq biləyi eklemi üçün ən vacib səthdir. Sümükdəki qığırdaq təbəqələri ifraz etdikləri oynaq içi maye sayəsində ideal mühitdə oynaqların hərəkətliliyini təmin edir. Qığırdaq toxumasını sümük toxumasından fərqləndirən ən əhəmiyyətli xüsusiyyət onun sağalma qabiliyyətinin olmamasıdır. Qığırdaq zədələnməsi ən çox ayaq biləyi travmasından sonra görülür. Ancaq travma tarixi olmayan xəstələrdə də rast gəlinən bir problemdir. Xüsusilə kortizon istifadəsində, bəzi ailəvi qan xəstəlikləri və revmatik xəstəliklərdə müşahidə oluna bilər.
Qığırdaq problemləri zamanı xəstələrdə oynaqların hərəkətində məhdudiyyət, ağrı, boşalma hissi və tıxanıqlıq hissi kimi şikayətlər yaranır. Problem irəlilədikcə yerimə məsafəsinin azalması və şişkinlik kimi problemlər də yaranır. Diaqnozda rentgen, MRT və Tomoqrafiya kimi müayinələrdən istifadə edilə bilər. Bu üsullar həm xəstəliyin mərhələsini müəyyən etmək, həm də müalicəni planlaşdırmaq üçün lazımdır.
Son illərdə qığırdaq problemlərinin müalicəsində iki yeni məhsuldan istifadə edilmişdir. Bu məhsullardan biri Glucosaminoglucan xondroitin sulfatdır. Bu aktiv maddə qığırdaq quruluşunda olan əsas maddələrdən biridir. Məqsəd uzun müddətli istifadədə qığırdaqların keyfiyyətini artırmaqdır.
İkinci məhsul hialuron turşusudur ki, bu da oynaqda sürtkü effekti və ağrıları azaltmaq üçün istifadə olunur. Oynaqdaxili inyeksiya şəklində həyata keçirilən bu tətbiq 3-5 həftə ərzində həftədə bir dəfə oynağa vurulmalıdır. Erkən mərhələdə xəstələrdə fizioterapiya və reabilitasiyanın da yeri var. Cərrahi müalicədə birinci üsul artroskopik üsullardır. Artroskopik cərrahiyyə kamera müşayiəti ilə 2-3 nöqtədən edilən mini kəsiklərdən topuq içərisinə daxil edilərək edilən cərrahi müalicədir. Məqsəd mikroqırıq üsulları ilə qığırdağın zədələnmiş hissəsində yalançı qığırdaq toxuması yaradaraq ağrıları aradan qaldırmaqdır. Bu üsulların müvəffəqiyyət nisbəti 75-80% civarındadır.
İrəli hallarda (1 sm-dən böyük qüsurlar) açıq əməliyyat üsullarından istifadə edilir. Mozaikoplastika (dizdən alınan bütöv qığırdaq ayaq biləyinə köçürülür) mental) alloqreft istifadəsi (kadavralardan alınan qığırdaqların transplantasiyası) tətbiq oluna bilər. Bundan başqa ölkəmizdə hələ də tətbiq olunmayan xəstənin öz qığırdaq hüceyrələrindən genetik üsulla genetik laboratoriyada qığırdaq istehsal edilərək qığırdaq transplantasiyası həyata keçirilə bilər.
oxumaq: 0
