BENIGN PAROKSIMAL MÖVQE VERTİQO (BPPV)
Adından da göründüyü kimi, bu xəstəlik baş hərəkətləri ilə qəfil baş verən şiddətli başgicəllənmə ilə xarakterizə olunur. Xəstələr adətən əyildikdə və ya ayağa qalxdıqda, ya da yataqda sağdan sola və ya soldan sağa dönərkən qəfil başlayan və təxminən 30-40 saniyə davam edən çox şiddətli başgicəllənmədən şikayət edirlər. İlk dəfə görünəndə xəstə üçün çox qorxulu olur. Xəstələr infarkt keçirdiklərini və öləcəklərini düşünürlər.
BPPV NİYƏ BAŞ VERİR?
Xəstəliyin əsas səbəbi otokoniyanın (xalq arasında balans kristalları kimi tanınır) yerləşməsidir. daxili qulaqda tarazlıq orqanının kisəcik hissəsində qoparaq yarımşəkilli olurlar.dairəvi kanallara düşürlər. Hansı yarımdairəvi kanalda kristallar düşürsə, baş həmin oxda hərəkət etdikdə şiddətli başgicəllənmə baş verir. Ən çox təsirlənən kanal posterior yarımdairəvi kanaldır.
BPPV KİMDİR?
BPPV bütün yaş qruplarında görünsə də, daha çox yaşlı insanlarda rast gəlinir. 65 yaşdan yuxarı insanlarda başgicəllənmənin ən çox görülən səbəbidir.
BPPV DİAQNOZU
BPPV-nin diaqnozu xəstələrin xüsusi mövqelərə yerləşdirildiyi mövqe testlərinin tətbiqi ilə qoyulur. . Bunlardan ən çox tətbiq olunanı Dix Hall-Pike testidir. Bu testdə xəstə əvvəlcə xərəyə oturur. Başı sağa çevrilir. Sonra bu vəziyyəti saxlamaq üçün baş sürətlə əyilir və baş xərəyədən bir qədər asılır. Bu vaxt həkim nistagmus adlanan xüsusi göz hərəkətlərinin olub olmadığını yoxlamaq üçün Frenzel Eynəyi və ya videonistagmoqrafiya ilə xəstənin göz hərəkətlərini izləyir. Sonra xəstə yenidən oturma vəziyyətinə gətirilir və başını qarşı tərəfə çevirərək test təkrarlanır. Nistagmus (sürətli göz hərəkətləri) təsirlənmiş qulaq tərəfindəki mövqe ilə meydana gəlir.
BPPV-də MÜALİCƏ
Xəstəlik adətən öz-özünə aradan qalxır. qısa müddət. Ancaq bəzi xəstələr spontan sağalmır. Bu xəstələr həkim tərəfindən qiymətləndirilməlidir. BPPV-də ən çox tətbiq edilən müalicə yerini dəyişdirmə manevrləri, yəni kristalların orijinal yerinə qaytarıldığı manevrlərdir. Epley Manevri posterior yarımdairəvi kanal BPPV-də ən çox istifadə edilən manevrdir. Yanal (yan) yarımdairəvi kanal Barbekü manevri BPPV-də tez-tez istifadə olunur. Bu manevrlər bir anda xəstəlikdən 80-90% sağalmanı təmin edir. Bəzən ikinci və ya üçüncü manevr etmək lazımdır və bu yolla xəstələrin 90% -də yaxşılaşma əldə edilir. Uğursuz xəstələrdə problem əsasən vərdiş məşqlərinin tətbiqi ilə həll edilir. Çox nadir hallarda xəstələr bütün müalicələrə baxmayaraq yaxşılaşa bilməzlər. Bu vəziyyətdə cərrahi müalicələr ön plana çıxır. Xəstə yarımdairəvi kanal cərrahi yolla bağlana və ya xəstə tərəfdəki balans siniri kəsilə bilər.
Epley Manevri (Sağ Qulaq):
BPPV EDİR DÖNÜŞ ?
>BPPV təkrarlana bilən xəstəlikdir. Təkrarlanan BPPV hücumu ilk il ərzində xəstələrin 1/3-də və ilk 5 ildə ən azı yarısında baş verir. Bununla belə, bu qorxulu bir şey deyil. Adətən ilkin xəstəlikdə olduğu kimi düzəldici manevrlərlə müalicə olunur.
oxumaq: 0
