Radioterapiyanın Seksuallıq və Fertilliyə Təsirləri
Məşhur inancın əksinə olaraq, radioterapiya tətbiqi zamanı cinsi əlaqə qadağan edilmir. Xüsusilə radiasiya terapiyası omba nahiyəsindən kənarda tətbiq olunarsa, cinsi həyatı təhdid edə biləcək heç bir şey yoxdur. Ancaq xəstəliyin səbəb olduğu psixoloji pozğunluqlar səbəbiylə yaşanan cinsi istəyin (libido) azalması və omba nahiyəsinə tətbiq edilən radioterapiyanın bəzi yan təsirləri səbəbiylə bu mövzuda problemlər yarana bilər. Qadınlarda omba nahiyəsinə tətbiq olunan radiasiya terapiyası vaginal quruluq və vajinanın daralması kimi nəticələrə səbəb ola bilər ki, bu da cinsi əlaqəni mənfi təsir edir. Bu problemləri minimuma endirən xüsusi vaginal kremlər var. Kişilərdə omba nahiyəsinə tətbiq edilən radiasiya terapiyası müvəqqəti və ya qalıcı ereksiya problemlərinə səbəb ola bilər.
Omba nahiyəsinə tətbiq olunan radiasiya müalicəsinin də fertilliyə mənfi təsirləri var. Qadınlarda yumurtalıqlar, kişilərdə isə xayalar radioterapiyaya çox aşağı müqavimət göstərən orqanlardır. Kiçik dozalarda belə, həm yumurtalıqlar, həm də testislər funksiyasını itirir. Qadınlarda dövri menstrual dövrlər əvvəlcə qeyri-müntəzəm olur, sonra yumurtalıqların təsirinə məruz qaldığı üçün dayanır. Erkən menopozun isti basması, narahatlıq hissi, psixi pozğunluq və vaginal quruluq kimi simptomları görünür. Bu vəziyyətdə, təbii ki, məhsuldarlıq funksiyası da təsirlənəcəkdir. Gələcəkdə uşaq sahibi olmağı planlaşdıran xanımlar üçün omba radioterapiyasına başlamazdan əvvəl kiçik bir cərrahi müdaxilə ilə yumurtalıqları radioterapiya nahiyəsindən çıxarıb şüa terapiyasından sonra yenidən yerinə qoymaq mümkündür. Beləliklə, xəstənin məhsuldarlıq funksiyası təsirlənmir.
Omba nahiyəsinə radiasiya terapiyası kişilər üçün də oxşar risklər daşıyır. Əgər testislər radioterapiya zonasındadırsa, aşağı dozalarda belə sperma zədələnir. Bunun qarşısını almaq üçün xayaları radiasiyadan qorumaq üçün xüsusi cihazlardan istifadə oluna bilər və radioterapiyadan əvvəl sperma banklarından da istifadə etmək olar.
oxumaq: 0
