Şəxslər gündəlik həyatda müxtəlif vəziyyətlərlə qarşılaşırlar. Bu vəziyyətlərin bəziləri sevinc, gülüş, təbəssüm kimi duyğuları ifadə edərkən, digərləri isə kədər, narahatlıq və ağlama kimi arzuolunmaz mənfi duyğuları ifadə edir. Qeyd etdiyimiz bu neqativ emosiyalar insanın həyatına mənfi təsir göstərir. Əslində yaşadığı duyğulardan biri də qəzəbdir. Fərdlər gündəlik hadisələr, ədalətsizlik və ədalətsizliklər nəticəsində planları maneə törədildikdə və ya fərdiliklərini təhdid etdiyini hiss etdikləri məsələlərlə bağlı hissləri nəticəsində qəzəb hissi keçirə bilərlər. Qəzəb iki yerə bölünür: dövlət qəzəbi və xarakterik qəzəb. Vəziyyət qəzəbi, insanın hadisə ilə əlaqəli olduğunu düşündüyü zaman meydana gəlir və qəzəbin şiddəti onun qəbul etdiyi ədalətsizliyin, ədalətsizliyin və ya maneənin şiddətindən asılı olaraq dəyişir. Xarakterli qəzəb bir çox hadisə və mühiti bezdirici və ya maneə kimi qəbul etmək, həmçinin tez-tez dövlət qəzəbini yaşamağa meyl kimi müəyyən edilir.
Qəzəb ifadə tərzi baxımından fərddən fərdə dəyişir. Fərdlər qəzəbini daxili qəbul etməyə, onu idarə etməyə və ya onu xaricə yönəltməyə meylli ola bilərlər. Qəzəbini içində saxlayan və nəzarətdə saxlayan fərdlər ifadə etməməyi üstün tutarkən, onu xaricə yönəldən insanlar hirslərini fiziki və ya sözlə (tənqid, söyüş) ifadə edirlər. Burada insanın yaşadığı stress fenomeni ilə əlaqəli olması vacibdir. Bu gün demək olar ki, hər kəs həyatını stresslə yaşayır. Gözləntiləri, iş həyatındakı stress mənbələri, imtahanlar, müvəffəqiyyətli olmaq istəkləri və arzuları kimi mənfi və təzyiq hiss edəcəyi sahələr də var. Bu qəzəb bizim fiziki bütövlüyümüzə və ya başqasının fiziki bütövlüyünə zərər verirsə, əks etdirdiyimiz qəzəb sağlam olmaya bilər.Məsələn, insanlarla sıx əlaqəsi olan bir şəxs gün ərzində qəzəbli davrana bilər.Əgər bu onun həyatda qalması üçün münasibətlərini pozarsa. , psixoloji dəstək almaq faydalı olardı.Sosial mühitə çıxanda buna bənzər nümunələr görürük.Elə bu gün səhər avtobusda gedərkən sürücünün danışdığını eşitdim.Sərnişin olaraq özümü narahat hiss etdim. şifahi (jarqon) nitqinin nəticəsidir.Bəli, insanın həyat tərzinə çevrilir. Bəlkə yaşadığı mühit belə danışa bilər, amma inanıram ki, cəmiyyətdə diqqət etməli olduğumuz hörmət qaydalarına riayət etmək bizi müasir sivilizasiya səviyyəsinə çatdıracaq.
Do the Türkiyədə hirslə bağlı araşdırmalar göstərir ki, biz hirsli bir millətik? Bu suala öz təvazökar müşahidələrimə əsasən cavab vermək istərdim ki, biz heç də sakit xalq deyilik. Tez qəzəblənirik və düşünmədən cavab verə bilirik. Bu bizə zərər verə bilər. Psixoloqlar olaraq cəmiyyəti sağlam düşüncəyə dəvət edərək, onu ağıl süzgəcindən keçirib, lazımi reaksiya verərək ağlabatan standartlar çərçivəsində hərəkət etməyimiz cəmiyyətin nüfuzu üçün vacibdir. Böyüməkdə olan nəsillərin bu məsələni diqqətdən kənarda qoymaması, həmyaşıdlarına, bacı-qardaşlarına, böyüklərinə olan reaksiyalarının həm özünə, həm də ətrafdakı insanlara zərər verməməsi faydalı olardı. Böyüməkdə olan nəsillərin dövlətimiz, millətimiz, müəllimlərimiz qarşısında mühüm vəzifələri var. Düşünürəm ki, bunu layiqincə yerinə yetirmək bir fərd olaraq bizim borcumuzdur.
oxumaq: 0
