Ailədaxili uşaq-valideyn münasibətlərində əsas müəyyənedici amil valideynlərin münasibət və davranışlarıdır. Valideynlərin övladlarına qarşı davranış və münasibəti valideyn-övlad münasibətlərinin istiqamətini və formasını müəyyən edir. Bu səbəbdən valideyn münasibəti çox önəmlidir.
İlk növbədə ailə uşağa güvən hissi aşılayır ki, o, qrupda balanslı bir insana çevrilsin. Sosial fərd olmağı öyrənmək üçün qəbul edilmiş və uyğun davranış formaları yaradan nümunəvi bir model təşkil edir.
Uşaqlar arasında yaşanan uyğunlaşma pozğunluqlarının səbəbinə baxdığımızda bunun belə olduğu görülür. erkən valideyn-övlad münasibətlərinin qeyri-adekvat və uyğunsuzluğundan qaynaqlanır.
Valideynlərin münasibəti müxtəlif formalarda görünür. Avtoritar valideyn münasibətlərində ciddi nizam-intizam anlayışı və ailə daxilində dözümsüz və təzyiqçi münasibət var. Bütün nəzarət ana və atanın əlindədir. Avtoritar ailələrdə böyüyən uşaqlar stresli və narahat olurlar. Onlar xaricdən idarə olunduqları üçün özbaşına qərar verə bilmirlər.
Mükəmməllikçi valideyn münasibəti ilə ailələr övladlarının hər sahədə mükəmməl olmasını gözləyirlər. Uşaqdan gözləntilər onların yaşından və imkanlarından artıqdır. Uşaq valideynlərin istədiyi nümunəyə uyğun olmalıdır. Mükəmməllikçi ailələrdə böyüyən uşaqlar həddindən artıq vasvası və ya əksinə, nizamsız ola bilərlər. Özlərinə inamları yoxdur. Onlar səhv etməkdən qorxurlar və uğursuzluğa düçar olanda asanlıqla məyus olurlar.
Valideynlərin həddindən artıq icazə verici münasibəti ilə ailə uşaq mərkəzlidir. Uşaq çox sərbəst buraxılır. Uşağa heç vaxt sərt qaydalar verilmir, uşağa heç vaxt xəbərdarlıq edilmir. Bu tip ailədə böyüyən uşaqlar sonda ailəni öz nəzarətlərinə götürürlər. Özlərini təkmilləşdirə bilmirlər, çünki tənqidə açıq deyillər. rler. Onlar qaydaların olmamasına öyrəşdikləri üçün məktəbdə qaydalara uyğunlaşmaqda çətinlik çəkirlər. Onlar doyumsuz, eqoist, məsuliyyətsiz, ərköyün, anti-sosial ola bilərlər.
Uşağın davranışına uyğun olmayan valideyn münasibətlərində bəzən ailə çox sərt reaksiya verə, bəzən də çox qiymətləndirilə bilər. müsbət. Bu ailələrdə böyüyən uşaqlar özlərini harada və necə aparacaqlarını bilmirlər. Onlar öz fikirlərini və düşüncələrini ifadə edə bilmirlər.
Demokratik valideyn münasibəti ən sağlam valideyn münasibətidir. Ailə uşağa rəhbərlik edir, lakin qərar qəbul edərkən onu sərbəst buraxır. Ailə daxilində qaydalar birlikdə müəyyən edilir və qaydalara məntiqi izahatlar verilir. Ailədə sevgi, hörmət, etibar var. Bütün ailə üzvləri bərabər söz sahibidirlər. Qərarlar birlikdə qəbul edilir. Uşağın fikirlərinə hörmətlə yanaşılır. Demokratik ailələrdə böyüyən uşaqlar öz fikirlərini asanlıqla ifadə edə bilən, hörmətli, məsuliyyətli, tolerant və özünə inamı tam olan şəxsiyyətlər olurlar.
oxumaq: 0
