Onurğanın deformasiyaları təkcə dayaq-hərəkət sistemi xəstəliklərinə deyil, bir çox digər orqan və sistemlərdə, əsasən də xroniki xəstəlikləri olan insanlarda pozulmalara səbəb olur. Skolioz və digər onurğa deformasiyaları nadir deyil. İdiopatik skolyoz əhalinin 2% -ində müşahidə olunur. Yaşa bağlı degenerativ skolyoz %6 görülərkən, insanda da osteoporoz, yəni osteoporoz varsa, 36% görülür. Fizioterapiya mütəxəssisləri alt ixtisaslarını ayıraraq skolyozdan uzaq qala bilməzlər. Onurğanın deformasiyaları bütün yaşlarda müşahidə olunur.
Onurğanın Anatomiyası nədir?
Onurğa sütunu həm sabit, həm də hərəkətlidir. Sabitlik və hərəkətlilik arasındakı tarazlıq 7 boyun, 12 arxa, 5 bel, bitişik sakral fəqərələr və disfunksiyalı koksiks sayəsində əldə edilir.
Hər bir onurğanın müəyyən hərəkət çevikliyi var. Onurğanın müxtəlif səviyyələrində hərəkət bəzi təyyarələrdə məhduddur. Əslində, onurğanın funksiyası onurğa sümüklərinin forması ilə bağlıdır. Servikal fəqərələr ən böyük hərəkət azadlığına malikdir, bura irəli əyilmə, arxaya əyilmə, yana dönmə və yan tərəfə əyilmə daxildir. Bu şəkildə gözlər və qulaqlar üçün daha geniş funksional sahə təmin edir. Qabırğa, daha kiçik disklərə və üst-üstə düşən arxa çıxıntılara görə, dorsal fəqərələr məhdud irəli əyilmə, geri əyilmə və məhdud fırlanma, lakin daha sərbəst yanal əyilmə hərəkətinə malikdir. Bel fəqərələri, iri disklər və sagittal yönümlü faset oynaqları sayəsində irəli əyilmə, arxaya əyilmə və yan əyilmə hərəkətləri çox yaxşıdır, lakin fırlanma hərəkətləri məhduddur.Onurğa yalnız sümük və elastik toxumadan ibarət təməl üzərində yerləşdirilirsə, o, statik tarazlığını dik vəziyyətdə saxlaya bilir. Əgər onurğanın elastikliyinin məqsədi insanlara iki ayaq üzərində hərəkət etmək azadlığı verməkdirsə, onda onurğanın kompleks dinamik idarəetmə sistemi olmalıdır. Bu tarazlıq onurğanın əzələləri vasitəsilə stimullaşdırılan sinir-əzələ sistemi tərəfindən təmin edilir. Onurğanın düz yanında yerləşən paraspinal əzələlər, kəllə sümüyünün altından koksiksə qədər uzanan əzələ təbəqəsidir. Əzələ liflərinin istiqamətinə və uzunluğuna görə onları alt qruplara bölmək olar. Bu əzələ qrupu ilk növbədə ekstensordan məsuldur, yəni onurğanın arxaya əyilməsinə imkan verir və oturarkən və ayaq üstə durarkən cazibə qüvvəsinə müqavimət göstərir.
oxumaq: 0
