Valideyn olduqdan sonra söhbət uşaqlara gedir, onlarla birlikdə etdiyimiz əyləncəli fəaliyyətlərdən, onların yaşlarından kənarda böyük sözlər söyləməklə bizi necə təəccübləndirməklərindən və bəzən valideyn olaraq bizə meydan oxuduqlarından danışırıq. “Oğlum çox aktivdir. Heç vaxt yerində qalmır. O, asanlıqla diqqəti yayındırır. O, əşyalarını da itirməyə davam edir. Düşünürəm ki, o, hiperaktivdir!” Bu cümlələr sizə tanış gəlirmi?
Əgər bu əlamətlər təkcə DEHB diaqnozu qoymaq üçün kifayət olsaydı, DEHB olan bütün uşaqlara diaqnoz qoymaq lazımdır. Valideynlər olaraq biz bəzən uşaqlarımızın davranışlarına həddən artıq məna yükləyib lüzumsuz narahat ola bilərik, bəzən də “hiperaktiv” sözünü dəyərdən salıb gördüyümüz hər bir aktiv uşaq üçün istifadə edə bilərik. Hər iki halda arzuolunmaz nəticələrlə qarşılaşa bilərik. Çünki biz ya olanı qəbul etmirik, onu az qiymətləndiririk, ya da olmayan problemin həllini axtarırıq...
Lakin DEHB olan bir insanın vəziyyətinin mənbəyi onun içində olur. çılpaq gözlə görülə bilməz; beyində gizlidir. DEHB əlamətləri çox vaxt tənbəllik, diqqətsizlik, laqeydlik, kobudluq və hətta bəzən intellektin olmaması kimi şərh olunur. Həqiqətin bunlarla heç bir əlaqəsi yoxdur.
Beləliklə, DEHB nədir?
DEHB problemli beyin kimyasının insanın icra funksiyalarında çətinliklər yaşamasına səbəb olduğu neyrobioloji xəstəlikdir. DEHB olan insanların beyinlərindəki əsas neyrokimyəvi fərq ondan ibarətdir ki, dopamin və/və ya norepinefrin səviyyələri beynin müvafiq hissələrini aktivləşdirmək üçün kifayət etmir. Bu, DEHB olan insanın beyin səviyyəsində həyatın əsas vəzifələrini yerinə yetirməsini inanılmaz dərəcədə çətinləşdirən real problemlərlə üzləşdiyi bir vəziyyətdir. Dərman qəbul etməyi xatırlamaqdan tutmuş həmyaşıdlarınızla normal söhbət edə bilməyə, dərs zamanı sakit oturmaqdan öyrədilənləri xatırlamağa qədər.
DEHB tənbəllik, inadkarlıq və ya etinasızlıq deyil. Problem beyindən qaynaqlanır, verilməmiş intizamdan deyil. DEHB haqqında şəhər miflərini məhv etmək onları bilməklə başlayır. Bu gün bildiyimiz həqiqət ondan ibarətdir ki, DEHB olan biri, DEHB olduğunu bildiyi və müvafiq müalicə aldığı müddətdə ən azı DEHB olmayan biri qədər uğurlu ola bilər.
oxumaq: 0
