Xroniki yorğunluq sindromu həddindən artıq yorğunluqla səciyyələnən mürəkkəb xəstəlikdir. Əsas səbəb tapmaq mümkün deyil, yəni izah edilə bilən səbəb yoxdur. Fiziki və ya zehni fəaliyyətlə artır və ya hətta pisləşir, istirahətlə də keçmir. Bu gün bu xəstəliyin səbəbi hələ də tapılmamışdır, lakin araşdırmalar viral infeksiyalardan tutmuş psixoloji travmaya qədər bir çox faktoru göstərir. Bəzi araşdırmalar nəticəsində səbəblər arasında genetik meyl də göstərilmişdir. Xəstəliyə diaqnoz qoymaq üçün xüsusi bir test və ya görüntüləmə testi yoxdur. Diaqnoz xroniki yorğunluq sindromuna bənzər şikayətlərə səbəb olan bir çox xəstəliklərin nəzərə alınması və istisna edilməsi ilə qoyulur. Xəstəliyin əsas simptomları yorğunluq, zehni konsentrasiyanın pozulması və hadisələrə diqqəti cəmləməkdə çətinlik, diqqətin yayınması, boğaz ağrısı, boyun və ya qoltuqda limfa düyünlərinin böyüməsi, izah olunmayan əzələ ağrıları, iltihab əlamətləri olmadan bir oynaqdan digərinə sıçrayan ağrıdır. şişkinlik və ya qızartı, baş ağrısı, yuxu pozğunluğu. Bunlar getməyən yorğunluq və ya fiziki və ya zehni fəaliyyətdən sonra iyirmi dörd saatdan çox davam edən yorğunluq kimi şikayətlər və tapıntılardır. Bu şikayətlər yoluxucu xəstəlik və ya depressiyadan xərçəngə qədər bir çox xəstəliyin əlaməti ola biləcəyi üçün bu əlamətlərə baxaraq dərhal xroniki yorğunluq sindromuna diaqnoz qoymaq düzgün olmaz. Ona görə də ilk növbədə ciddi araşdırmalar aparmaq lazımdır. Məsələn, xərçəngə səbəb ola bilən Epstein-Barr virusu, insan herpes 6 virusu və ya siçan lösemi virusları yuxarıda sadalanan şikayət və simptomlara səbəb ola bilər. Nəzərə almaq lazımdır ki, immun sisteminin pozğunluqları, beyində hipotalamusdan və ya hipofizdən ifraz olunan hormonların ifrazatındakı balanssızlıqlar, böyrəküstü vəzilərdən ifraz olunan hormonlar, qalxanabənzər vəz hormonları və bir çox başqa hormonlar da xroniki yorğunluq sindromuna bənzər əlamətlərə səbəb ola bilər. Bu pozğunluq daha çox 40-50 yaşlı insanlarda və qadınlarda rast gəlinir, lakin bunu qadınların şikayətlərini cinslə əlaqələndirməkdənsə, daha tez-tez və asanlıqla həkimə çatdıra bilmələri ilə əlaqələndirmək düzgün olardı. Kilolu və oturaq həyat tərzi keçirən insanlar daim həddindən artıq yorğunluqdan şikayət edirlər. Ona görə də həyat tərzinə mühüm amil kimi baxılmalıdır. ir. Bəs, xroniki yorğunluq sindromu insanlarda hansı fəsadlara səbəb olur? Ömrünü yorğunluqdan şikayətlə keçirən insanlar ilk növbədə işləmək həvəsini itirirlər. Bu insanların sosial əlaqələri məhdudlaşdırılır. Toylardan, dini mərasimlərdən, sünnət toylarından, kokteyl-konfranslardan, peşə məclislərindən uzaq dururlar. Onlar iş yoldaşlarından, ticarətçi dükan qonşularından, evdar qadınlar isə qonşularından təcrid olurlar, çünki yorğunluqlarından onlarla ayaqlaşa bilməyəcəklərini düşünürlər. Beləliklə, onlar sosial həyatdan təcrid olunurlar. Psixoloji cəhətdən depressiyaya meyllidirlər. Belə ki, belə şikayətləriniz varsa, bu vəziyyətdən xilas olmaq üçün nə etməlisiniz?
İlk növbədə həkimə müraciət etməlisiniz. Vəziyyətinizi izah edin, şikayətlərinizi irəli sürün, paylaşın. Son zamanlar şəxsi və ya ictimai həyatınızda sizi çətinliyə salan hər hansı bir mənfilik yaşayıb-yaşamadığınızı düşünün və onlara danışın. Yuxu probleminiz varsa deyin. Əgər qəbul etdiyiniz dərmanlar varsa, onların siyahısını tərtib edin və həkiminizə məlumat verin. Həkiminiz əvvəlcə maddi və ya görünən bir səbəbin olub olmadığını araşdırmalıdır. Məsələn, yuxu apnesi, qan azlığı, şəkərli diabet, qalxanabənzər vəz çatışmazlığı, narahatlıq, depressiya və s. varsa, ilk növbədə bunların hamısı araşdırılmalıdır. Həkiminiz xroniki yorğunluq sindromu diaqnozu qoyarsa, nə edəcəyinizi sizə xəbər verəcəkdir. Tutaq ki, yuxu probleminiz var. Bu problemdən qaçmaq üçün o, ilk növbədə stimullaşdırıcı təsiri olan kofeinli içkilərdən imtina etməyi məsləhət görəcək. Əgər köksənsə, arıqla deyəcək, oturaqsansa, idman proqramına əməl et deyəcək. O, bunlara bənzər bir neçə başqa təklif də edəcək.Bəlkə o da sizə uyğun dərman yazacaq. Sizə lazım olan bu təklifləri və müalicələri tətbiq etməkdir.
Əziz oxucular, sizə xəstəliksiz, problemsiz, sağlam, xoşbəxt və uzun ömür arzulayıram.
oxumaq: 0
