GİRİŞ
Depressiya; depressiya kimi də tanınır; Əhval-ruhiyyə, təsir
pozğunluqları, fiziki və zehni zəiflik, özünü günahlandırmaq və dəyərsizlik kimi düşüncələrlə ortaya çıxan, kədərdən şiddətli kədərə qədər dəyişən psixi pozğunluq olaraq təyin olunur. Tələbələrin uğurlarını qəbul etmələrinə görə, özünü "uğursuz" hesab edənlərin depressiya səviyyələrinin özünü "uğurlu" kimi qəbul edənlərə nisbətən daha yüksək olduğu müəyyən edilib. Universitet tələbələrində depressiya əlamətləri artdıqca kursun müvəffəqiyyətinin azaldığı görülür. Düzgünün sözlərinə görə, birinci kurs tələbələrinin depressiya səviyyəsinin yuxarı kurs tələbələrinin depressiya səviyyəsindən yüksək olacağı gözlənilirdi. Bununla belə, tədqiqat nəticələrinə görə, birinci kurs tələbələrinin depressiya səviyyəsi ilə yuxarı kurs tələbələrinin depressiya səviyyəsi arasında ciddi fərq yox idi. Bu araşdırmada universitetin birinci kurs tələbələri ilə universitetin yuxarı kurs tələbələrinin depressiya vəziyyətinin yenidən müqayisəsi məqsəd qoyulmuşdur.
Araşdırma Sualı:
1- Universitet birinci kurs tələbələrinin depressiyası Universitet yuxarı kurs tələbələrinin depressiya səviyyəsi ilə universitetin yuxarı kurs tələbələrinin depressiya səviyyələri arasında fərq varmı?
Araşdırmanın hipotezi:
1- Universitet birinci kurs tələbələrinin depressiya səviyyələri yuxarı kurs tələbələrinin depressiya səviyyələrindən yüksəkdir.
METOD
NÜMUNƏ
seçmə tətbiq edildi. Tədqiqatda iştirakçıların könüllü
iştirakına diqqət yetirilmişdir. Tədqiqatda 22 (73,33%) kişi və 8 (26,66%) qadın olmaqla 30 nəfər iştirak edib. İştirakçıların yaş həddi 18-24 arasında idi. Qadın iştirakçıların orta yaşı 21,63, kişilərin orta yaşı isə 20,63-dür. Ümumilikdə iştirakçıların orta yaş həddi 21.13-dür.
ÖLÇÜM ALƏTLƏRİ
Məlumatlar şkala və anket vasitəsilə toplanıb. İştirakçıların depressiya səviyyələrini ölçmək üçün Beck Depressiya İnventarından (BDI) istifadə edilmişdir. Demoqrafik məlumat üçün tədqiqatçı tərəfindən yaradılmış demoqrafik məlumat
i formasından istifadə edilib və iştirakçıların məlumatları əldə edilib.
Demoqrafik məlumat forması
İştirakçıların özləri haqqında məlumat əldə etmək (yaş, cins) və birinci və ya son ildə< Tədqiqatçı tərəfindən hazırlanan anket 3 sualdan ibarətdir.
İştirakçılar tədqiqatın ümumi məqsədi haqqında direktivlə məlumatlandırılır
Beck Depression Inventory (BDI)
Beck Depressiya İnventarlaşdırması (BDI), Beck (1961) 21 maddədən ibarət özünüqiymətləndirmə növüdür. Depressiyada görülən emosional, idrak və
motivasiya əlamətlərini ölçür. Hər bir maddə depressiya ilə əlaqəli davranış xarakteristikasını müəyyən edir
. Maddələr 0-dan 3-ə qədər siyahıya alınmışdır. Şkalanın məqsədi simptomların dərəcəsini ölçməkdir. Şkalanın etibarlılıq və etibarlılıq tədqiqatları aparılıb və yüksək qiymətlər verilib. Hislinin 63 nəfərdən ibarət psixiatrik nümunə üzərində apardığı araşdırmada MMPI-D şkalası ilə BDI arasında korrelyasiya əmsalı r=.63 olduğu müəyyən edilmişdir. Eyni tədqiqatçı tərəfindən aparılan başqa bir araşdırmada bu dəfə universitet tələbələri (N=259); iki yarım test korrelyasiyası r=.74 və daxili tutarlılıq əmsalı (Cronbach Alpha) .80 olaraq bildirilir.
PROSESS
Ölçək və İstanbulda Sabahattin Zaim Universitetində iştirakçılara verilən demoqrafik məlumat forması
. Şkala və demoqrafik məlumat forması təhsil fakültəsinin yuxarı qrupuna, dillər fakültəsinin birinci kurs
qrupuna verilmişdir. Tamamlandıqdan sonra geri toplandı. Ərizə
hər bir şəxs üçün orta hesabla 4 dəqiqə vaxt aparırdı. Məlumatlar SPSS proqramı ilə təhlil edilmişdir.
NƏTİCƏLƏR
1. 4-cü dərəcəli və 4-cü dərəcəli qrupların ümumi depressiya səviyyələri t-testi ilə müqayisə edilmişdir (bax
Cədvəl 1.1). Təhlil nəticəsində 1-ci sinif qrupunun ümumi depressiya səviyyə balları (x=10.06,
sd=4.39) 4-cü sinif depressiya səviyyəsinin ümumi ballarından (x=14.80, sd=6.93) xeyli yüksək olmuşdur. . aşağı olduğu müəyyən edilmişdir (t= -2.23, p≤.001).
DƏYƏNƏNLƏR
SINIF 1 SINIF 4
< br /> N = 15 N = 15
Orta Sd Orta sd t
Depressiya Səviyyəsi 10.06 4.39 14.80 6.93 -2.23 *
*p≤001
Müzakirə
Nəticələr Tədqiqatın əsas sualına uyğun olaraq təhlil edildikdə “universitet son kurs tələbələri ilə universitet birinci kurs tələbələrinin depressiya vəziyyəti” arasında ciddi fərq olduğu görünür. Bundan əlavə, araşdırmanın fərziyyəsinin əksinə olaraq; yuxarı sinif şagirdlərinin depressiya səviyyəsinin birinci kurs tələbələrinin depressiya səviyyəsindən yüksək olduğu görülür. Bu nəticə tədqiqat sualının dəstəkləndiyini və tədqiqat hipotezinin əks istiqamətdə əhəmiyyətli olduğunu göstərir. Nəticələri digər universitet tələbələri üçün ümumiləşdirmək çətindir. Çünki tədqiqatın iştirakçıları təkcə İstanbul Sabahattin Zaim Universitetindən deyil, müxtəlif fakültələrin tələbələrindən də seçilib. Tədqiqatın ümumiləşdirilə bilməsi üçün müxtəlif universitet tələbələri və eyni şöbənin tələbələri ilə öyrənilməlidir. Bu araşdırma, məsələn; Düzgün (1992) əsəri ilə heç bir oxşarlığı yoxdur. Tədqiqatın fərziyyəsi eyni olsa da, hazırkı araşdırmada məlumatlarda ciddi fərq müşahidə olunmayıb.
oxumaq: 0
