Qış aylarına qədəm qoyduqca və insanlar daha çox qapalı yerlərdə vaxt keçirməli olduqca, biz COVID-19 hadisələrinin sayında ciddi artımların şahidi oluruq. Bu müddət ərzində sizə ürək-damar xəstəliyi olanlar nə etməlidir, COVID-19 ürəyimizə necə təsir edir, hansı tədbirləri görməliyik?
Ürək-damar xəstəlikləri nə qədər yaygındır?
Ürək-damar xəstəlikləri çox yaygındır. . Dünyada ən çox görülən ölüm səbəbi ürək-damar xəstəlikləridir. Rəqəmsal desək, ölümlərin 40%-dən çoxu və ya təxminən yarısı ürək-damar xəstəlikləri səbəbindən baş verir. Türkiyədə hər il təqribən 200 min insan ürək-damar xəstəliklərindən dünyasını dəyişir.
Ürək-damar xəstəlikləri-COVID-19 əlaqəsi nə deməkdir?
İki ciddi xəstəliyin birləşməsi riskin artması deməkdir. Ürək-damar xəstəlikləri 100 ildən artıqdır ki, ən çox yayılmış xəstəlikdir və biz bunu çağımızın xəstəliyi adlandırırıq. COVID-19 dünyanın 1 il əvvəl tanış olduğu və təəssüf ki, pandemiyaya (epidemiya) səbəb olan yeni xəstəlikdir. Ona görə də söhbət adi olan və insan həyatını təhdid edən iki xəstəliyin bir araya gəlməsindən gedir. Təəssüf ki, bu assosiasiya insanlar üçün mənfi haldır, yüksək risk təşkil edir və hətta ölümcül ola bilər.
COVID-19 ürəyimizə və damarlarımıza necə təsir edir?
COVID-19 təkcə ağciyərlərlə məhdudlaşmır. həm də digər orqanlarımıza təsir edir. Təəssüf ki, ürəyimiz ən çox hədəflənən orqanlarımızdan biridir. COVID-19-un ürəyimizə necə təsir etdiyini və ürəyimizə hansı formada zərər verdiyini sadalasaq: 1. COVID-in ilk hədəfi tənəffüs sistemidir və onun ən çox təsir etdiyi orqan ağciyərlərimizdir. Ağciyərlərdə infeksiya ağciyər toxumasının əhəmiyyətli bir hissəsini təsir etdikdə qanda oksigen səviyyəsi azalır. Oksigenin azalması bütün orqanlarımıza mənfi təsir edir və ürəyi yorur. Bu şəkildə infarkt keçirə bilər və ürək çatışmazlığının inkişafına yol aça bilər 2. COVID-in yalnız ağciyərlərlə məhdudlaşmadığını və sistemli təsir göstərdiyini söylədik. Başqa sözlə, bədənimizin digər orqanlarına da təsir göstərir. Qan dövranı sistemi ən çox təsirlənən sistemlərdən biridir. Damarlarımızda laxtalanma əmələ gəlməsinə şərait yaradır və laxtalanmanın inkişafına təkan verir. Bu, həm bizim damarlarımız, həm də m damarlarımıza da aiddir. Damarlarda laxtalanma əmələ gəlib venaya köçdükdən sonra laxta ağciyərlərə keçə bilər. Damarlarda laxtalanmaların inkişafı infarkt yarada bilər.
3. KORONA virusu birbaşa ürək əzələsinə təsir edərək ürək əzələsində miokardit adlanan iltihablı vəziyyətə səbəb ola bilər. Bu yolla ürəyin daralma gücünün azalmasına səbəb ola bilər.
4. COVID-19 prosesi zamanı ritm pozğunluqları inkişaf edə bilər. Yuxarıda sadalanan bütün vəziyyətlər nəticəsində ürəyin ritmində və elektrik sistemində pozulmalar baş verə bilər 5. Bizim bilmədiyimiz təsirləri də ola bilər. Ürək-damar xəstəlikləri baxımından COVID-in uzunmüddətli nəticələrini hələ dəqiq bilmirik. Uzunmüddətli perspektivdə bizim üçün xoşagəlməz sürprizlər olacaqmı?
Qış aylarına qədəm qoyduğumuz və xəstəliyin yenidən artmağa başladığı COVID-19 pandemiyası zamanı ürək-damar xəstəlikləri olanlara nə tövsiyə edərdiniz?
1. COVID-19 pandemiyası dövründə ürək-damar xəstəlikləri üçün?Hazırda qəbul etdiyiniz müalicəni dayandırmayın. Dərmanlarınızı mütəmadi olaraq davam etdirin. Məsələn: hipertoniya, şəkərli diabet, yüksək xolesterin, ürəyin işemik xəstəliyi (ürəyi qidalandıran damarlarda stenoz, stent qoyulması və ya by-pass əməliyyatı), ürək çatışmazlığı varsa, dərmanlarınızı olduğu kimi davam etdirin. Dərmanlarınızı hisslərinizə görə dayandırmayın.
2. Əgər çölə çıxa bilmirsinizsə, aktiv olun və evdə idman edin. Tərləmə üçün hər gün 30-60 dəqiqə idman etmək çox vacibdir. İdman təkcə ürək sağlamlığı üçün deyil, həm də ümumi sağlamlıq və psixoloji istirahət üçün çox faydalıdır. İmmunitet sistemimizə də gücləndirici təsir göstərir 3. İdeal çəkimizi qoruyaq. Bu müddətdə xəstələrimizin və ətrafımızdakı insanların kökəldiyini görürük. Gəlin balanslı və sağlam qidalanaq, idman edib kökəlməyək. Daha çox tərəvəz yeyək, porsiyaları azaldaq.
4. Yaxşı istirahət edək, yaxşı yeyək, yaxşı içək və yaxşı düşünək.
“Yaxşı düşünək” dedikdə nəyi nəzərdə tutursunuz? Hazırkı araşdırmalar bunu bizə göstərir. Təəssüf ki, COVID-19 infeksiyasından əvvəl, zamanı və sonrasında psixoloji problemlər tez-tez rast gəlinir. Bu, COVID-lə mübarizəmizə töhfə verəcək. Bu, 0-dan geri başlamamıza səbəb olur. Çünki yaşadığımız narahatlıq, stress və bədbinlik immunitet sistemimizi sıxışdırır. Nəbzimizin yüksəlməsinə və təzyiqimizin dəyişməsinə səbəb olur. Odur ki, lütfən, gərəksiz yerə stress keçirməyək. Gəlin idman edək, siqaret çəkməyək.
Son təklifləriniz nə olardı? Bu müddət ərzində xəstəxanaya getməkdə tərəddüd edən xəstələrə nə məsləhət görərdiniz?
Sinə ağrısı, nəfəs darlığı, yüksək təzyiq kimi əhəmiyyətli şikayətləriniz olduqda kardioloqa müraciət etməkdən çəkinməyin. COVID-19 adlı bir kabus var, biz bir COVID pandemiyası yaşayırıq, amma unutmayaq ki, bizim xüsusi və sirli orqanımız var, ürəyimiz onu çox yaxşı qorumalıyıq. Gəlin onu yaxşı qoruyaq.
Ürəklərimizin saat kimi nizamlı işlədiyi, damarlarımızdakı qanın maneəsiz axdığı sağlam həyat arzulayıram.
oxumaq: 0
