Elektron siqaretlərin siqareti buraxmağa kömək etdiyinə dair heç bir sübut yoxdur.
31 May Ümumdünya Tütünsüz Günü çərçivəsində açıqlamalar verən Ekspert Klinik Psixoloq Dr. Aslı Başabak Bhais deyib ki, siqaret aludəçisi müalicə edilə bilən bir xəstəlikdir. Elektron siqaretləri azaldaraq və ya istifadə edərək buraxmağa çalışmağın təsirli bir üsul olmadığını vurğulayan Bhais, "Bu məhsulların daha az zərərli olduğunu nəzərə alaraq istifadə etmək, siqaretdə görülə biləcək zərərlə bağlı narahatlığı azaldaraq siqareti buraxma motivasiyasını azaldır. gələcək. Siqaret çəkməyin qadağan olunduğu yerlərdə istifadə oluna bilməsi davranışın daha da artmasına səbəb olur”. xəbərdarlıq etdi. Qəlyan, ətirli siqaret və elektron siqaretlərin təhlükəsinə işarə edən Bhais, “1 qəlyan 4-5 qutu siqaretə bərabərdir. Elektron siqaretlərin xüsusilə ağciyər, ürək, ağız və diş sağlamlığına mənfi təsirləri olduğu görülür. Ətirli siqaretlər xərçəng riskini artırır”. dedi.
Mütəxəssis Klinik Psixoloq Dr. Aslı Başabak Bhais 'Ümumdünya Tütünsüz Günü' çərçivəsində 31 Mayda siqaret asılılığı ilə bağlı açıqlama verib.
Əgər sizdə bu meyarlardan ikisi varsa, aludəçisiniz
Psixi xəstəliklərin diaqnostik təlimatına əsasən siqaret asılılığını təyin edən mütəxəssis Klinik Psixoloq Dr. Aslı Başabak Bhais, bir insanın aludəçi sayılması üçün yerinə yetirilməsi lazım olan meyarları sadaladı və dedi ki, bu meyarlardan ən az ikisi varsa, siqaret aludəçiliyi qeyd edilə bilər:
-Son on iki ayda , planlaşdırılandan çox və ya daha uzun müddətə siqaret çəkmə
-Siqareti atmaq və ya ona nəzarət etmək üçün davamlı arzu və uğursuz cəhdlər
-Siqaretlə əlaqəli fəaliyyətlərə çox vaxt ayırmaq
- Siqaret çəkmək istəyinin güclü olması
br /> - Siqaret çəkmə səbəbiylə işdə, məktəbdə və ya evdə vəzifənin tələb etdiyi əsas vəzifələri yerinə yetirə bilməmək
-Fiziki, zehni və ya Siqaretdən qaynaqlanan sosial problemlər
-Siqaretlə bağlı bəzi problemlər Sosial, istirahət və ya işlə bağlı fəaliyyətlərin azaldılması və ya dayandırılması
-Siqaretin artması Eyni miqdarda dəmiri istifadə etməsinə və ya istifadə etməsinə baxmayaraq təsirlərin əhəmiyyətli dərəcədə azaldılması
-Narahatlıq, əsəbilik, diqqətdə çətinlik və siqaret çəkmədikdə diqqəti cəmləmə kimi çəkilmə əlamətlərinin yaşanması
100 ömür boyu siqaret çəkən şəxs asılılıq vəziyyətində sayılır
Tütün məmulatlarından istifadə üsulunun fərqli ola biləcəyini qeyd edən Bhais, "Bəzi insanlar hər gün müntəzəm siqaret çəkir, bəziləri arabir siqaret çəkir, bəziləri isə siqareti buraxan insanlardır" dedi. Sual yarana bilər ki, bu insanların hamısı asılılıqdır? Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı siqaretin bəzi təriflərini verir. Gündə ən azı 1 siqaret çəkən qrup, 30 gün ərzində gündə 1 siqaretdən az çəkən qrup və arabir (sosial şəraitdə) siqaret çəkən qrup kimi müəyyən edilmişdir. Xülasə, həyatı boyu cəmi 100 siqaret çəkən insan “siqaret çəkən” sayılır.
Ətirli siqaretlər xərçəng riskini artırır
Qeyd edək ki, ətirli mentollu siqaretlərdən daha çox xərçəng riskini artıran bu məhsullar üzərində araşdırmalar var. Xüsusilə gənclər arasında daha çox asılılıq yaratmaq üçün istifadə edilir.Bhais, “Bu mövzuda edilən araşdırmalarda mentol aromalarının xərçəngə səbəb olan birləşmələri ehtiva etdiyi və uzun müddət istifadə ilə puleqon adlı yağa çevrildiyi bildirildi. Bu səbəbdən Amerika Qida və Dərman İdarəsi (FDA) 2019-cu ildə ABŞ-da mentollu siqaretlərin istifadəsini qadağan edib. Bu risk elektron siqaretdən istifadə edənlərdə də var”. Xəbərdarlıq etdi.
Elektron siqaretlərin ürək, ağız və diş sağlamlığına mənfi təsirləri var
Ekspert Klinik Psixoloq Dr. Aslı Başabak Bhais, “Məşhur yanlış fikir olsa da, elektron siqaretlərin siqareti buraxmağa kömək etdiyinə dair heç bir elmi sübut yoxdur. Əksinə, insanların bu məhsulların faydalı və ya daha az zərərli olduğunu düşünərək istifadə etməsi gələcəkdə görəcəkləri zərərlə bağlı narahatlıqlarını azaldır və imtina etmək motivasiyasını azaldır. Siqaret çəkməyin qadağan olduğu yerlərdə heç bir istifadənin olmaması və ya 18 yaşdan kiçik insanların bu məhsullardan istifadə edə bilməsi də istisna edilir. Bu, kramplara kömək etmir, sadəcə davranışı daha tez-tez edir”.
Elektron siqaretlərin zərərlərinə diqqət çəkən Bhais, “Elektron siqaretlər son dövrlərdə bazarda olduğundan, istifadənin uzunmüddətli nəticələrini göstərən araşdırmalar yeni ortaya çıxır. Nəticələr göstərir ki, xüsusilə ağciyər, ürək, ağız və diş sağlamlığına mənfi təsir göstərir”. O bildirib.
1 qəlyan 4-5 qutu siqaretə bərabərdir
Bəzi insanların müntəzəm çəkməsələr də qəlyandan istifadə etdiyini qeyd edən Bhais, “İnanıram ki, Bunun bir asılılıq olmadığını, ictimai istifadə olduğunu və ya zərər verməyəcəyini düşünürlər. Ancaq həqiqət budur ki, tərkibindəki nikel, qurğuşun və kobalt nisbətləri siqaretdən yüksək olduğu üçün 1 qəlyan 4-5 qutu siqaretə bərabərdir. Bundan başqa, bir çox insanın istifadə etdiyi və kifayət qədər dezinfeksiya olunmayan qəlyanlar bir çox yoluxucu xəstəliklərə, xüsusən də vərəmə yoluxma riski yaradır.
Siqaret aludəçiliyi müalicə oluna bilər, ancaq tamamilə yox olmur
Siqaret asılılığının digər asılılıqlar kimi müalicə edilə bilən bir xəstəlik olduğunu vurğulayan Bhais, “İnsan siqareti buraxa bilər. Siqareti tərk etdikdə aludəçilik xəstəliyi passivləşir. Beyində siqareti tanıyan hüceyrələr yuxuya gedir. İnsan ondan istifadə etmir, amma içmək istəyi ola bilər. Halbuki insan bu arzu anlarını içmədən keçirə bilər. Təkrar istifadə edildikdə xəstəlik yenidən alovlanır. İstifadə bir müddət sonra nəzarətdən çıxır və insan bir müddət sonra köhnə istifadə tərzinə qayıdır. Başqa sözlə, siqaret aludəliyində müalicə dedikdə nə nəzərdə tutulur; "yaxşılaşır, amma heç vaxt tamamilə yox olmur". Əgər insan siqareti buraxdıqdan 5 il sonra belə içməyə cəhd etsə, köhnə içmə tərzinə qayıda bilər”.
Siqareti azaldaraq buraxmağın təsirli bir üsul deyil
Siqareti tərgitmə müalicəsində əsas determinantın insanın motivasiyası olduğunu ifadə edən Bhais, "Araşdırmalar göstərdi ki, siqareti buraxmaq Az nikotinli "yüngül" siqaretlərin azaldılması və ya çəkilməsi, buraxmağın təsirli üsullarının olmadığını göstərir. Bu səbəbdən tamamilə kəsilmiş müalicənin müvəffəqiyyət şansı daha yüksəkdir. Çıxış cəhdində peşəkar dəstək almaq da uğur şansını artırır. Siqareti tərgitmə poliklinikalarında siqareti buraxmağa kömək etmək üçün dayandırma strategiyalarını planlaşdırmaq üçün dərman dəstəyi, nikotin əvəzedici terapiya və psixoterapiya dəstəyi əldə edilə bilər.
Tətbiq olunan sistemə misal gətirərək Bhais sözlərini belə yekunlaşdırdı:
“Müştərinin ümumi müayinəsi əvvəlcə həkim tərəfindən aparılır və siqaret çəkmə baxımından qiymətləndirilir. asılılıq. Müalicəyə insanın ehtiyacına uyğun olaraq dərman və ya psixoterapiya dəstəyi əlavə edilir. Müalicənin iki mərhələsi var: dayandırmaq və davam etmək. Hər iki müalicə mərhələsi üçün fərqli məqsədlər var. Xüsusilə siqareti buraxdıqdan sonra ilk 1 həftə, 1 ay və 3 ay təkrarlanma riski baxımından əhəmiyyətlidir, bu dövrlər birlikdə aşılır. Müalicələrdə insan daha uyğun strategiyalar tapa bilər, çünki riskli vəziyyətləri, onları təkrar istifadə etməsinə səbəb olan səbəbləri və onlardan istifadə etməmək üçün işləyən üsulları daha yaxşı bilir”.
oxumaq: 0
