Mədə qanaxması diaqnozu necə qoyula bilər?
Mədə qanamasına şübhə olduqda, qusma ilə xaric edilən mədə tərkibi qırmızı qan rəngli (mematemez)və ya qatran kimi qara olur. .mövzu ola bilər. Bundan başqa nəcisdə qırmızı qan rəngi və ya qatran kimi qara (melena) nəcis varsa, mədə qanaxmasından şübhələnir. Bu rəng dəyişikliklərinə səbəb ola biləcək qanaxmalardan başqa bəzi faktorlar səhvən mədə qanaması kimi qəbul edilə bilər. Qırmızı meyvə şirəsi (nar, albalı, pomidor suyu və s.) içdikdən sonra qusma mədə qanaması kimi qəbul edilə bilər. Qəhvə içdikdən sonra qəhvə çöküntüsü şəklində qusma mədə qanaxması ilə səhv edilə bilər. Bundan əlavə, dəmir tərkibli qan dərmanlarının istifadəsindən sonra qara nəcis mədə qanaxması ilə səhv ola bilər. Bu qeyri-dəqiqlikləri aradan qaldırmaq üçün nəcisdə gizli qan testi aparıla bilər. Bəzi gizli qan testləri yalnız nəcisdə qan olduğunu müəyyən edərkən, bəzi testlər o qədər də həssas deyil və səhvən nəcisdə zülal (ət zülalı) varlığında qan varmış kimi nəticə verə bilər. Bu səbəbdən nəcisdə gizli qan analizinin hansı mərhələdə aparılmasına diqqət yetirilməlidir.Yuxarıda qeyd olunan halları nəzərə alaraq hansı mərhələdə həkimə müraciət etmək lazımdır sualına cavab versək qırmızı və ya qara rəngdə olduqda təcili olaraq həkimə müraciət edilməlidir. dəstəmazda və ya qusmada görünür.
Huşunu itirəcəkmiş kimi hiss etmək.Gərginlik, bayılma, ürək döyüntüsü, başgicəllənmə, aşağı təzyiq, nəfəs darlığı, soyuq tərləmə mədənin dolayı əlamətləri ola bilər. qanaxma. Xəstələr tez-tez mədə qanamasına səbəb olan dərmanlardan istifadə edərkən diqqətli olmalıdırlar.
Qəti diaqnoz mədə yuyulması kimi təfərrüatlı müayinələr və ya bir insanda mədə qanaması olub-olmadığını qiymətləndirmək üçün qastroenteroloqun apardığı endoskopik müdaxilələrlə qoyula bilər. Qastroenteroloqa müraciət ən qısa müddətdə edilərsə, lazımi qiymətləndirmə və müalicə mümkün olacaq.
- Mədə perforasiyası, necə başa düşülür?
Mədə (perforasiya) dedikdə mədədə yerləşən xoranın deşilməsi başa düşülür. �r. Mədə perforasiyası termini ümumiyyətlə mədəyə aid edilsə də, onikibarmaq bağırsağın deşilməsi zamanı mədə perforasiyası kimi də səhv başa düşülür. Hər iki orqanın perforasiyası və kliniki əlamətləri oxşar olsa da, bəzi fərqlər göstərə bilər. Bir xora səbəbiylə perforasiya baş verə bilər. Məlum olduğu kimi, mədə və ya onikibarmaq bağırsağın bütün təbəqələrindən keçən yara qarın boşluğuna və ya qarın arxa divarına açıldıqda xora yarana bilər. Mədənin və ya onikibarmaq bağırsağın arxa tərəfində yerləşən xoranın perforasiyası adətən mədəaltı vəzi orqanına doğru olur. Bunun üçün ponksiyon deyil, penetrasiya(pəncərənin açılması) termini daha uyğundur. Belə bir inkişafda xəstənin əvvəldən mövcud olan qarın ağrısı daha da şiddətlənə və arxaya doğru yayıla bilər. Təcili olaraq qiymətləndirmək lazımdır, lakin çox vaxt təcili əməliyyata ehtiyac yoxdur. Mədə və ya onikibarmaq bağırsağın deşilməsi zamanı dəlik qarın boşluğuna doğru açılır. Buradan mədə və ya onikibarmaq bağırsağın tərkibi qarın boşluğuna boşaldılır. Turşu və ya qələvi olan və tərkibində safra ola bilən bu sızma qarın qişasında(peritoneum)tez (6-8 saat ərzində)peritonit(qarın qişasının iltihabı) )yaradır. Başlanğıcda, ponksiyon ilk dəfə baş verdikdə, xəstə qarında çox şiddətli ağrı hiss edə bilər, sanki bıçaq sancır. Ürəkbulanma və qusma kimi şikayətlər əlavə edilə bilər. Punksiyadan 1-2 saat sonra xəstədə heç bir problem olmadığına dair yanıltıcı təəssürat yaradaraq rahatlama dövrü ola bilər. Xəstə bu müddət ərzində həkimə müraciət etməzsə, daha ciddi problemlər yarana bilər. Əksinə, bu istirahət dövründə həkimə müraciət edə bilər və "Bıçaq sancım ağrıları keçirdim 1- 2 saat əvvəl indi yoxdu” deyə həkimi çaşdıra bilər. Həkim xəstəni müşahidə altında saxlamasa və lazımi analizləri aparmasa, ponksiyon qaçırıla bilər. Bu dövrdə perforasiya müşahidə edilərsə və təcili əməliyyat aparılarsa, müalicənin müvəffəqiyyətli olma şansı çox yüksəkdir.
İnsanın konstitusiyasından asılı olaraq qarın boşluğunda 6-12 saat sonra geniş yayılmış peritonit əmələ gəlir. bu səssiz dövr və bu müddət ərzində həyata keçiriləcək təcili əməliyyatın müvəffəqiyyət şansı birdir. əvvəlki dövrlə müqayisədə daha aşağı olacaq.
Perforasiya şübhəsi olan xəstədə diafraqma aparın. daimi qarın rentgenoqrafiyası. Diaqnoz havada sərbəst hava (subdiafragmatik hava) görməklə qoyulur. Radioqrafiyada sərbəst hava görünmürsə, perforasiya istisna edilmir. Nazogastrik boru (burun vasitəsilə mədəyə daxil edilən zond) taxılaraq hava verildikdən sonra və ya endoskopiya aparılaraq hava verildikdən sonra qarın boşluğunun ayaq üstə birbaşa rentgenoqrafiyasında və ya qarın tomoqrafiyasında havanın olub-olmadığı yoxlanılır. Bu zaman hava aşkarlanmazsa perforasiya istisna oluna bilər.
İNCİ BAĞIRSAKLAR:
- Çölyak xəstəliyi nədir?
Çölyak xəstəliyi genetik olaraq bu xəstəliyə meylli insanlarda baş verən ailəvi xəstəlikdir. Xəstəlik nazik bağırsaqlara aid olsa da, bədənimizdəki bir çox sistemə təsir göstərir. Taxıllarda və taxıl məhsullarında olan qlütenə qarşı yüksək həssaslıq ilə baş verir. Bu, bədənimizdəki immunitet sistemini narahat edən bir otoimmün xəstəlikdir. Buğda, arpa, yulaf, çovdar və yulafın strukturunda olan prolaminlərdən biri olan gliadinə qarşı yüksək həssaslıq zamanı qliadinə qarşı yaranan immun reaksiya (hücum) nazik bağırsaqda zədələyici nəticəyə səbəb olur. HLDQ2genetik meyldə vacibdir.
- Çölyak xəstəliyi neçə yaşda baş verir?
Çölyak xəstəliyində uşaqlıq İlk 3 yaşında taxıl və taxıl məhsulları ilə qarşılaşmağa genetik meyli olan uşaqlarda baş verə bilər. Yetkinlik dövründə, 30-40-da tez-tez görülə bilər. Çölyak xəstəliyi həyatın ilk 3 ilindən sonra istənilən mərhələdə müəyyən edilə bilər.
- Çölyak xəstəliyindən nə vaxt şübhələnməliyik?
Çölyak xəstəliyi olan insanlarda şikayətlər çox fərqli ola bilər və ya heç bir şikayətləri olmaya bilər. Tipik şikayətlər qarın ağrısı və ishaldır. Bu şikayətlərə geniş şəkildə rast gəlmək olar. Bu, yüngül qarın ağrısından kəskin qarına qədər fövqəladə vəziyyətə səbəb ola bilər və simptomlar yüngül ishaldan ciddi kilo itkisinə səbəb ola biləcək diareyə qədər dəyişə bilər. Bu fərqli xəstə klinikalarına müraciət edən hallarda həkim ağlına gəlir və müayinədən keçir. Semptomları tələb etməklə bir nəticəyə gəlmək olar.
Klassik qarın ağrısı və ishal şikayətləri ilə yanaşı, çölyak hesab edilməyən düşünülməsi çətin olan şikayətlərdə də xəstəlik görülə bilər. Bunlara anemiya, transaminaza səviyyələri (qaraciyər funksiyasının yüksəlməsi), uzunmüddətli və səbəbi bilinməyən yorğunluq, sonsuzluq, tez-tez aşağı düşmələr. ), aşağı çəkili uşaqların doğulması, tez-tez intrauterin körpə ölümləri (inutero mort fetal) strong>, diş əti anomaliyaları, oynaq iltihabları (artrit), osteoporoz (sümük itkisi) kimi bir çox sistemi əhatə edən simptomlar da çölyak xəstəliyi ilə əlaqəli ola bilər.
- Çölyak xəstəliyinə necə diaqnoz qoyulur?
Çölyak xəstəliyinin qəti diaqnozu nazik bağırsaq biopsiyası, toxuma transqlutaminaz anticisiminin olması, anti-endomizial ilə qoyulur. IgA antikoru və xəstənin kliniki qiymətləndirilməsi. Seroloji testlər (antikorlar) müsbət və nazik bağırsaq biopsiyası müsbət olarsa, xəstənin monitorinqi aparılır və 1-2 il fasilələrlə nazik bağırsaq biopsiyası və anticisimlərin seroloji testləri təkrarlanır. Seroloji testlər mənfi və biopsiya mənfi olarsa, çölyak xəstəliyi istisna edilir. Qızıl standart biopsiya nəticələridir.
- Çölyak xəstəliyinin diaqnozunda HLADQ2 testinin rolu nədir?
HLADQ2genetikası Keçid yolu ilə fərdin təbii quruluşunda meydana çıxan toxuma antigenlərindən biridir. Bu genetik quruluşa sahib insanlarda çölyak xəstəliyinə tutulma riski artır. Bunun dəqiq müəyyən edilmiş ədədi dəyəri olmasa da, çölyak xəstəsi olan insanların uşaqlarında müayinə olunarsa fikir verir, lakin bu, uşaqda klinik əlamətlər göstərərək gələcəkdə mütləq xəstəliyə tutulacağı anlamına gəlmir. HLA DQ2 skrininq testi kimi istifadə üçün qeyri-adekvatdır. Zəruri hallarda nazik bağırsaq biopsiyası əlavə edildikdə diaqnozun dəqiqliyi artacaq.
- Çölyak xəstəliyinin şikayətlərində qarın ağrısı və ishaldan başqa hansı şikayətlər və həzm sistemi xəstəlikləri önəmlidir?
- strong>
Mədə-bağırsaq sistemi şikayətləri və xəstəlikləri ilə əlaqəli qarın ağrısı və ishal (malabsorbsiya - qeyri-kafi qida) udma tapıntıları)
həmçinin qəbizlik, qarında şişkinlik, arıqlama, atrofik qlossit(dildə dad hissiyyatının dəyişməsi), ağızda aftöz xoralar, refrakter qastroezofageal reflüks( müalicəyə davamlı reflüks)Güclü>, eozinofilik ezofagit, təkrarlayan pankreatit, transaminazanın yüksəlməsi (qaraciyər funksiyası testlərinin yüksəlməsi), otoimmün hepatit, birincili öd sirozu, birincili sklerozan xolangit, steatohepatit, bağırsaq iltihabı. Bu xəstəliklər və şikayətlər çölyak xəstəliyi ilə əlaqələndirilə bilər.- Çölyak xəstəliyində həzm sistemindən başqa hansı sistemlərlə bağlı şikayət və xəstəliklərlə qarşılaşa bilərik?
Həzm sistemindən başqa dəri xəstəliyi kimi herpetiform dermatit, endokrinoloji sistemlə əlaqəli tiroidit (qalxanvari vəzin iltihabı), otoimmün tiroidit, D vitamini və kalsium çatışmazlığı, osteopeniya, osteoporoz (sümük itkisi), I tip şəkərli diabet (şəkərli diabet),sonsuzluq, təkrarlanan düşüklər, endometrioz, miokardit, idiopatik dilate kardiomiopatiya (ürək çatışmazlığı), miokardit (ürək əzələsinin iltihabı Çölyak xəstəliyi birlikdə mövcuddur və ya onunla əlaqədardır) IgA nefropatiyası, dəmir səbəbiylə anemiya, B12 və fol turşusu çatışmazlığı, hiposplenizm, romatoid artrit və Sjögren sindromu kimi bir çox xəstəliklə. Bu səbəbdən bir çox şikayət və xəstəlik əlamətləri ilə qarşılaşdıqda həkim çölyak xəstəliyini düşünməlidir.
- Çölyak xəstəliyinin diaqnozunda nazik bağırsaq biopsiyası necə alınır? strong>
Çölyak xəstəliyinin diaqnostikası üçün nazik bağırsaq biopsiyası zamanı villus atrofiyası tapıntılarının histopatoloji aşkarlanması qızıl standart üsuldur (diaqnozun qoyulmasında ən qiymətli üsul). Bu məqsədlə yuxarı mədə-bağırsaq sisteminin endoskopik müayinəsi zamanı onikibarmaq bağırsağın ikinci seqmentindən (qastroskopiyada) biopsiya götürülərək patologiyaya göndərilməlidir. Diaqnozda çox vacib məlumatlar həzm sistemi sahəsində təcrübəli bir patoloq tərəfindən qiymətləndirmə yolu ilə əldə edilə bilər.
- Çölyak xəstəliyi ilə xərçəng arasında hansı əlaqə var?
Çölyak xəstəliyinin gedişində qeyri-Hodgkin xəstəliyi
oxumaq: 0
