Arteriyalar ürəkdən vurulan bütün qanın bədən toxumalarına daşınmasından məsuldur. Damarların divarları elastik bir quruluşa malikdir. Buna görə də, miqrasiya prosesi adi şəbəkə sistemində pozulmadan davam edir. Ürək və beyin kimi həyati vacib orqanlar, eləcə də bütün digər orqan və toxumalar bu damarlardakı oksigenlə qidalanaraq öz funksiyalarını davam etdirirlər.
Koronar Arteriya nədir?
Koronar arteriya xəstəliyi nədir və diaqnozu necə qoyulursualına keçməzdən əvvəl, ilk öncə koronar arteriya nədir sualına cavab vermək lazımdır. Koronar arteriyalar ürəyi qidalandıran damarlardır. Koronar arteriyalar aortadan çıxan və ürəyin səthinə çıxan ilk damarlardır. Onların funksiyası ürək əzələsini qidalandırmaq və ona oksigen daşımaqdır.
Koronar Arteriya Xəstəliyi (KAH) ürək əzələsini qidalandıran bu koronar arteriyaların daralması və ya tıxanması nəticəsində qan axınının azalması və ya tamamilə dayandırılması nəticəsində baş verir. Semptomlar sadə, qeyri-spesifik sinə ağrısı ilə başlaya bilər, lakin bəzən xəstə infarkt keçirə və ya hətta ölə bilər. Buna görə də koronar arteriya xəstəliyində erkən diaqnoz çox vacibdir. Əgər xəstə diqqətdən kənarda qalan tapıntılar nəticəsində infarkt keçirərsə, ölməsə belə, ürək əzələsində ciddi zədələnmələr baş verə bilər. Xəstəliyin əsas səbəbi ümumiyyətlə ateroskleroz kimi tanınan "ateroskleroz"dur.
Kimlərdə Koronar Arteriya Xəstəliyi olur?
Xəstəliyin əlamətləri və simptomları ümumiyyətlə yaşdan sonra görünür. 40. Bununla belə, ailədə koronar arteriya xəstəliyi olan insanlarda daha erkən yaşlarda da görülə bilər. Kişilərdə qadınlara nisbətən daha çox risk var. Qadınlarda estrogen hormonunun infarktın qarşısını aldığı düşünülür. Bu səbəblə qadınların koronar xəstəlik riski altında olduğunu və menopozdan sonra estrogen hormonu azaldığı zaman xəstəliyin tezliyini artırdığını söyləyə bilərik.
Koronar Arteriya Xəstəliyinin Risk Faktorları
Koronar Arteriya Xəstəliyinin Risk Faktorları iki əsas qrupda nəzərdən keçirilə bilər. Bu iki əsas qrupun başlıqları dəyişdirilə bilən və dəyişdirilə bilməyən risk faktorlarıdır. Dəyişdirilə bilən risk faktorları arasında birincisi siqaretdir. Hipertoniya (yüksək Yüksək qan təzyiqi), yüksək xolesterol, fiziki fəaliyyətin olmaması və spirt istehlakı da bu başlığa daxildir. Dəyişdirilə bilməyən risk faktorları arasında: İrəli yaş, cins və 50 yaşından əvvəl ailədə koronar arteriya xəstəliyinin olması kimi faktorlar var.
"Koronar arteriya xəstəliyi nədir? Diaqnozu necə qoyulur?" başlığı altında müzakirə edilən risk faktorları arasında şəkərli diabet də hesab edilə bilər. Bununla belə, bu mərhələdə düzəldilə bilən risk faktorlarına müraciət edərək ehtiyat tədbirlərinin görülməsinə üstünlük verilir. Bu həyati əhəmiyyətli dəyişikliklərin edilməsi və ya aradan qaldırılması risk faktorlarının aradan qaldırılmasına kömək edə bilər.
Koronar Arteriya Xəstəliyində ən mühüm risk faktoru siqaretdir. Siqareti dayandırmaq və siqaret çəkən yerlərdən uzaq durmaq xəstəliyin inkişafı üçün son dərəcə vacibdir. Qanda yüksək xolesterol səviyyəsi xəstəliyin inkişafına birbaşa təsir göstərir. Bu səbəblə pəhriz və dərman üsulları ilə xolesterin səviyyəsinin normal hədlərə salınması lazımdır. Daimi idman və gündəlik gəzintilər xəstəlikdən qorunmaq üçün mühüm addımdır. Bu həyati vacib tədbirləri görərkən çəki artımının da qarşısı alınmalıdır. Artıq çəkisi olan insanların sağlam qidalanma və idman qaydalarına riayət etməklə normal çəki itirmələri qaçınılmazdır. Yüksək qan təzyiqi xəstələri və diabet xəstələri də nəzarət altında saxlanılmalıdır. Ən vacib məqam ani hücumlara səbəb olan stressdən qaçınmaqdır.
Koronar Arteriya Xəstəliyinin Diaqnozu Necə Olur
Xəstəliyə diaqnoz qoymaq üçün istifadə olunan bir sıra üsullar var. Xüsusilə EKQ və Stress testi Koronar Arter Xəstəliklərinin diaqnozunda çox əhəmiyyətlidir. EKQ (elektrokardioqrafiya) ürəyin elektrik fəaliyyətini qeyd etmək üçün istifadə edilən diaqnostik üsuldur. Ürəyin bütün elektrik fəaliyyətləri ürək səviyyəsində dəriyə bərkidilmiş elektrodlarla qeydə alınır. Ürək ritmi, sürət və ürək əzələsinə axan qeyri-kafi miqdarda qan və oksigen kimi təsbitlərlə birlikdə infarkt əlamətləri EKQ kanalı vasitəsilə asanlıqla diaqnoz edilə bilər. Bununla belə, EKQ istirahətdə normal şəraitdə damar tıkanıklığını göstərmir, lakin infarkt və ya sinə ağrısı başlayanda diaqnoz qoyulur. � qoymağa kömək edə bilər. Buna görə də koronar arteriya xəstəliyinin diaqnozunda üstünlük veriləcək ilk üsul Məşq testidir. Stress testi həkim tərəfindən zəruri hallarda istifadə edilən diaqnostik üsuldur. Xəstə qaçış bandında qaçarkən EKQ çəkilir.
Koronar Arteriya Xəstəliyinin Müalicəsi
Koronar arteriya xəstəliyində daralmadan sonra laxtalanma ilə tıxanma baş verə bilər. Bu vəziyyət nəticəsində infarkt inkişaf edir. Kifayət qədər qan tədarükünün olmaması və tıxanmış damarla qidalanan bölgədə oksigen çatışmazlığı toxuma ölümünə səbəb olur.
oxumaq: 0
