STRESS: İnsanın daxildən və ya xaricdən gələn cari tarazlığı və ya emosional, koqnitiv, sosial fəaliyyətini pozmağa meylli olan faktiki mövcud və ya qəbul edilən stimullara verdiyi və onu məqsədyönlü yeni davranışlara məcbur edən fiziki-mənəvi-koqnitiv vəziyyət. bu tarazlığı saxlamaqda və ya pozulmuş tarazlığı bərpa etməkdə.Bunlar reaksiyalardır.
İnsanlar həyatları boyu qarşılaşdıqları çətinliklərin öhdəsindən gəlməkdə özünü qeyri-kafi hiss edir və buna görə də stresə düşürlər. İnsanın bu stress vəziyyətindən faydalanıb-yaxmaması böyük ölçüdə özündən asılıdır. Stress orqanizmi fiziki və mənəvi cəhətdən təhdid edib zərər versə də, insanın həyatda qarşılaşdığı çətinlikləri aradan qaldırmaq üçün enerji və güc mənbəyi ola bilər. Stressin əsasını insanın qavrayışı və təcrübələri təşkil edir. Bu səbəbdən stressi insanın keçmişindən ayrı hesab etmək mümkün deyil.
Stress son zamanların ən çox istifadə olunan anlayışlarından biridir. Çox vaxt yaşımızın stress çağı olduğu və stressin yaratdığı xəstəliklərin gündən-günə artdığı vurğulanır. Bu səbəbdən yaşadığımız dövrü “Stress dövrü” də adlandırmaq olar. Stress anlayışının bu cür geniş yayılması elmin müxtəlif sahələrində çalışan tədqiqatçıların diqqətini cəlb etmiş və onları stressin nə olduğu, hansı şəraitdə baş verməsi və hansı nəticələrə səbəb olduğu kimi mövzularda araşdırmalar aparmağa vadar etmişdir. Bu səbəbdən stress psixologiyanın mövzusu olmaqla yanaşı, sosiologiya və antropologiya kimi digər elm sahələrinin də mövzusu olmuş və bu elm sahələrinin də diqqət mərkəzində olduğu bir anlayışa çevrilmişdir. Stress artıq həyatın ayrılmaz hissəsinə çevrilib.
Stress insanlara ətrafdakı stimullar qarşısında daha yaxşı davranmaq imkanı verir. Sıfır stress ÖLÜM kimidir. Stressin olmadığı vəziyyətlərdə fərd; Ətraf mühitin təsirlərinə reaksiya vermək gücünü itirir və reaksiya vermək üçün enerjisini sərf edir. Eynilə, həddindən artıq stress vəziyyəti ÖLÜM vəziyyətinə bənzəyir. Bunun səbəbi həddindən artıq stress keçirən insanın həddindən artıq enerji sərf etməsi və özünü tükəndirməsidir.
Həkimlər insan orqanizminin xroniki stress üçün uyğun olmadığını izah edirlər. Stress zamanı orqanizm stress hormonları olan KORTİSOL və ADRENALİN ifraz edir. Həkimlərin fikrincə, qısamüddətli stress zamanı bu hormonların yayılması son dərəcə sağlamdır. klik. Bu vəziyyətdə orqanizm stress mənbəyinə fokuslanaraq özünü qorumağa və hormon ifraz etməyə çalışır. Lakin daimi stress zamanı bu hormonların bədəndə həddindən artıq ifraz olunması zərərli ola bilər. Çünki bu hormonlar orqanizmi zəhərləyən zəhərli maddələrə çevrilir. Bu səbəbdən bədənimizi stressdən, yəni KORTİZOL və ADRENALİN-in həddindən artıq ifrazından qorumalıyıq.
Psixoloqların fikrincə, stress onu zehnində daşıyan insana aiddir. Stress fenomeni araşdırılarkən, onunla qarşılaşan insanın psixoloji vəziyyəti, stresli vəziyyətlər də nəzərə alınmalı və qiymətləndirilməlidir. Stressli vəziyyəti sadəcə olaraq zehni olaraq idarə etmək kifayət deyil. Bu vəziyyətə psixoloji və sosioloji baxımdan da baxmaq lazımdır.
Son araşdırmalara görə, dözülməz stressin orqanizmin müdafiə sistemini zəiflətdiyi, bu vəziyyətin gizli və basdırılmış mühüm xəstəliklərin yaranmasına səbəb olduğu fikri təsdiqlənir. p> >
Şəxslərin stresə reaksiyaları çox müxtəlifdir və tamamilə fərqlidir. Bunun səbəbi fərdlərin fərqli həyatları, fərqli təcrübələri, düşüncə və reaksiyalarının fərqli olmasıdır. Fərdlər stresə müsbət və mənfi təcrübələrindən, yəni müxtəlif stress mənbələrindən yararlanaraq reaksiya verirlər. Şəxsi meyllər, zehni imkanlar, keçmiş təcrübə və təcrübələr stresli stimullara psixoloji reaksiyanın formalaşdırılmasında və hadisənin təhlükə kimi qiymətləndirilməsində mühüm rol oynayır. Xüsusilə, insanın keçmiş həyatı stressin faydalı vəziyyətə çevrilməsində rol oynayır.
oxumaq: 0
