Yetkinlərdə diqqət çatışmazlığı problemlərinin kökləri uşaqlıqdadır, lakin onlar uşaqlarda rast gəlinənlərdən fərqlidir. Uşaqlıqda psixoloji quruluş yenicə formalaşdığından, nə etməli, ehtiyacların, istəklərin və impulsların öhdəsindən necə gəlməli sualları hələ də qəti cavablarını tapmamışdır. Uşağın daimi idealları yoxdur. Uşaqda lazım olanı etmədiyi təqdirdə gələcəkdə qarşılaşa biləcəyi problemləri təxmin etmək qabiliyyəti hələ formalaşmadığından, onu motivasiya edən və hərəkətə keçirən elementlər fərqlidir. Uşaqlarda gözləmək və özünü sakitləşdirmək qabiliyyəti tədricən yetişir. Bütün bunlarla yanaşı, bəzi genetik və bioloji faktorlar da uşağın diqqətini cəmləməsinə, hərəkətlərini boğmasına təsir edir.
Uşaq ehtiyac hiss etdikdə dərhal onu qarşılamağa meyllidir. Ona bir arzu gələndə onu həyata keçirməyin yollarını axtarmağa başlayır. Uşaqların diqqəti asanlıqla yayındırıla bilər. Onlar üçün diqqətlərini bir mövzuya saxlamaq və istəklərini cilovlamaq çətindir.
Yuxarıdakı xüsusiyyətlər inkişaf və böyümə prosesində dəyişir. Yetkin insan ehtiyaclarını qabaqcadan görə bilər və ehtiyac və ya istəyin yerinə yetirilməsini təxirə sala bilər. O, cinsi və ya aqressiv impulsları fərqləndirərək yaşaya bilər. Yetkin insanın idealları və məqsədləri var. Bunlara nail olmaq üçün lazım olanları düşünə və planlaşdıra bilər. İdeal və məqsədləri naminə bəzi istəklərini təxirə sala, bəzilərindən isə imtina edə bilər.
Bütün bu inkişaflar diqqəti bir mövzuya yönəltməyə və ətraf mühitdən təsirlənmədən onu qoruyub saxlamağa imkan verir. Yetkin insan özünü ətrafındakı hadisələrdən qismən təcrid edə bilər və diqqətini diqqət yetirməli olduğunu düşündüyü bir məsələyə yönəldə bilər. Bu diqqət zamanı o, mövzu ilə bağlı məlumatları yadda saxlaya bilir. Bu şəkildə özü üçün bir plan və yol xəritəsi çəkərək bunu təqib edə bilər. Nəticədə o, işini təşkil edib vaxtında bitirə bilir.
Yetkinlikdə diqqət və konsentrasiyadan məhrum olanlar göstərişlərə əməl edə bilmirlər. Bir mövzuya diqqət yetirməkdə və bu mövzuda lazımi məlumatları yadda saxlamaqda çətinlik çəkirlər. Bu səbəblərdən iş və həyatlarını qənaətbəxş təşkil edə bilmirlər. Ya işi vaxtında bitirə bilmirlər, ya da yarımçıq qoyurlar. Bu problemlər iş, ailə, təhsil sahələrində və bütün həyatı boyu özünü göstərir.
oxumaq: 0
