Son zamanlar uşaq sahəsində tez-tez qarşılaşdığımız problemlərdən biri də insanda müəyyən obsesif düşüncə və davranışlara səbəb olan Obsesif-Kompulsif Bozukluq dediyimiz pozğunluqdur. Xüsusilə son illərdə böyüklərdə olduğu kimi uşaqlarda da tez-tez rastlaşdığımız problemdir.
OKB qısaca təkrarlanan və narahatedici fikir və davranışlar kimi izah edilə bilər. Bu fikir və davranışlar həm uşağın özünə, həm də ətrafına mənfi təsir etməklə yanaşı, gündəlik həyata mənfi təsir göstərə bilər.
Bu sahədə aparılan araşdırmalar göstərir ki, uşaqlıqda müşahidə olunan OKB xüsusilə erkən yeniyetməlik dövründə özünü daha kəskin şəkildə göstərir. Yenə bəzi araşdırmalar göstərir ki, bu dövrdə ən çox rast gəlinən OKB növləri cinsi obsesyonlar, dini vəsvəsələr və təmizlik vəsvəsələri kimi sıralanır.
Obsessiya xalq arasında obsesif düşüncə olaraq təyin olunur. Kompulsiya obsesif davranış olaraq təyin olunur. İnsan əvvəlcə obsesif düşüncələr inkişaf etdirir, sonra narahat edən düşüncənin öhdəsindən gəlmək üçün obsesif davranışlar inkişaf etdirərək özünü rahatlamağa çalışır. Misal üçün; Dini təəssübkeşlik yaradan uşaq “Daim söyüş söyürəm, bu fikir pisdir, 3 dəfə stola toxunmasam, cəzalandırılacağam” deyib. OKB forması inkişaf edə bilər. Bu misalda göründüyü kimi, əvvəlcə düşüncə inkişaf etdirilir və düşüncədən azad olmaq üçün davranış inkişaf etdirilir. Bununla belə, obsesyonlar və məcburiyyətlər həmişə birlikdə baş verə bilməz. OKB 3 qrupa bölünür:
1- Obsesyonlar-dominant tip
2- Kompulsiyonlar-əsaslı tip
3- Qarışıq tip
*OKB-dən nə vaxt şübhələnməliyik?
1- Əgər uşağınızın təkrarlanan, ritual xarakterli davranışları varsa (məsələn, daimi əlavə yuyunma, işığı 3 dəfə yandırıb-söndürmə, gəzmə sətirlərin üzərinə addım atmaq və s.)
2- Əgər uşağınızda daimi və narahatedici fikirlər varsa (məsələn, mən çirkli olduğumu düşünürəm, günah işlətdiyimi düşünürəm və s.)
Yuxarıdakı maddələr OKB-nin ən fərqli iki xüsusiyyətidir. Bu simptomları 1 aydan çox davamlı olaraq yaşayırsınızsa, mütləq mütəxəssisə müraciət etməlisiniz.
*T Müalicə Metodu
OKB müalicə edilə bilən bir xəstəlikdir. Tətbiq olunan müalicə üsulları:
1. Koqnitiv Davranış Terapiyası
2.Oyun Terapiyası
3. EMDR (Travma nəticəsində yaranarsa)
oxumaq: 0
