Kolon xərçəngi qadınlarda döş və ağciyər xərçəngindən, kişilərdə isə ağciyər və prostat xərçəngindən sonra dünyada ən çox görülən üçüncü xərçəng növüdür. Qastroenterologiya Mütəxəssisi Dr. Murat Keskin mövzu ilə bağlı məlumat verdi. Dünyada hər il təxminən 1 milyon insana kolon xərçəngi diaqnozu qoyulur. Kişilərdə və qadınlarda eyni dərəcədə rast gəlinən kolon xərçəngi erkən mərhələdə diaqnoz qoyulduqda 5 illik sağ qalma nisbəti 90% təşkil edir. Lakin xəstələrin yalnız 37%-də erkən mərhələdə xərçəng diaqnozu qoyulur. Ona görə də xəstəliyin əlamətləri haqqında məlumatlı olmaq və kolon xərçəngi müayinəsindən keçmək çox vacibdir. Xəstəliyin inkişafı üçün bəzi risk faktorları var. Ən əhəmiyyətli risk faktoru yaşdır. Gənc yaş qrupunda da görülə bilsə də, ən böyük risk faktoru 50 yaşdan yuxarı olmaqdır. Xəstələrin 90% -dən çoxu 50 yaşdan yuxarı diaqnoz qoyulur. Yoğun bağırsaqda polip tarixinin olması, ailədə kolon xərçənginin olması, siqaret, alkoqol, heyvani yağlarla zəngin və az lifli qidalanma, oturaq həyat, piylənmə, iltihablı bağırsaq xəstəliyi (ülseratif kolit, Crohn xəstəliyi kimi), kolon xərçəngi tarixinin olması, döş, yumurtalıq və uşaqlıq yolu xərçənginin olması kolon xərçənginin inkişafı üçün digər risk faktorlarıdır. Kolon xərçənglərinin 90%-i poliplərdən əmələ gəlir. Bu səbəbdən aşkar edilən hər bir polip mütləq patoloji müayinədən keçirilməlidir. Xəstəliyin simptomları rektal qanaxma və ya nəcisdə qan, qarın ağrısı, anemiya, səbəbsiz çəki itkisi, defekasiya vərdişlərində dəyişikliklər, yəni qəbizlik, ishal və ya qəbizlik-ishal hücumları və nəcisin qalınlığının incelmesidir. Xəstəliyin erkən diaqnostikasının ən vacib üsulu nəcisdə gizli qanın axtarılması və sonunda işıq kamera sistemi olan rektoziqmoidoskop və ya kolonoskop adlı xüsusi cihazlarla skan edilməsidir. Bu üsulların tətbiqi ilə kolon xərçəngindən ölüm nisbətlərini 33% azaltmaq olar. Risk qrupuna aid olmayan insanlar üçün 50 yaşdan yuxarı bir dəfə və sonra hər 5 ildən bir kolonoskopiya aparılmalıdır. Yoğun bağırsaq xərçənginin inkişafının qarşısını almaq üçün heyvan yağında az yemək yeyin, yüksək lifli qidalar istehlak edin və idman edin. Siqaret və spirtli içki qəbul etməmək və artıq çəkidən qurtulmaq çox vacibdir.
oxumaq: 0
