Hamımız həyatın yorucu tempində görməli olduğumuz işləri təxirə sala bilərik. Zəng etməmiz lazım olan insanlar, görməli olduğumuz ev tapşırıqları, çatdırılması lazım olan layihələr... Deyə bilərik ki, hər kəsin az-çox təxirə salmağa meyli var. Süründürməçilik, insanı məcbur edən və sıxan vəziyyətlərdən qurtulmağın ən asan yollarından biridir. Beləliklə, süründürməçilik davranışının arxasında nə dayanır, əslində həyatı təxirə salmağımıza səbəb olan şeylər nələrdir?
Süründürmə davranışı bu gündən uzaqlaşmaq sənətidir. Sonradan edilməsi lazım olan bir şeyi tərk etmək vərdişidir. Süründürməçilik qısa müddətdə rahatlıq və xoşbəxtlik hissi gətirsə də, uzun müddətdə fərdin narahatlıq səviyyəsini artırır. Görülməyən iş isə insanın özünü günahkar hiss etməsinə səbəb olur. Bu, işin gətirəcəyi narahatlıq və narahatlıqdan daha çox narahat edir. Belə olduqda işdə və ictimai həyatda məhsuldarlığımız azalır və təkrarlanan süründürməçilik davranışları ilə qısır dairə formalaşır.Məhsuldarlığımız azaldıqca və görüləcək işlər yığıldıqca onu tamamlama narahatlığı emosional vəziyyətimizə mənfi təsir göstərir.
Əgər son vaxtlar görüləsi iş çox olubsa.Əgər etməli olduğunuz vacib işlərin əvəzinə başqa işlərlə məşğulsunuzsa və nə etməli olduğunuzu təkrar-təkrar düşünürsünüzsə. hərəkətə keçmək əvəzinə, bu, süründürməçilik davranışının sizi ələ almağa başladığı anlamına gəlir.
Niyə Tələsdiririk?
İ. Qısamüddətli Həzz Şəbəkəsinə Düşürük
Süründürmə davranışı yerinə yetirilməsi çətin və vaxt tələb edən işlərdə tez-tez müşahidə olunur. İşin sıxıntısı və stressi bir müddət təxirə salınır və biz özümüz məsuliyyətdən uzaqlaşırıq. Qısa müddətə də olsa, sıxıntılı bir vəziyyət əvəzinə, xoş fəaliyyətlərlə məşğul olaraq özümüzü yaxşı hiss edirik.
II. Daxili Münaqişələr
Sonrakilik davranışı tez-tez bir işdə uğursuz olacağınızı və ya tapşırığın öhdəsindən layiqincə gələ bilməyəcəyinizi düşündüyünüz zaman müşahidə olunur. Bu səbəblə heç işə başlamamaq və ya təxirə salmaq qısa müddətlik də olsa, həll yolu kimi görülür. Bu, mənfi avtomatik düşüncələrlə müşayiət olunduqda (məğlub olsam, təqdimatı tamamlaya bilməsəm nə olacaq və s.) narahatlıq daha da artır və süründürməçilik davranışı baş verir. Bundan əlavə, depressiv əhval-ruhiyyə də nə etməli olduğunuzu göstərə bilər. Bu, tarixi təxirə salmağınıza səbəb ola bilər. Emosional vəziyyətinizdə qəfil dəyişikliklər məhsuldarlığınızı azalda bilər.
III. Mükəmməllik
Daha yaxşıya nail olmaq və iş və ya öhdəliklər üçün səylər təxirə salına bilər. Real olmayan gözləntilər insanı ruhdan salır. Qeyri-qənaətbəxş cəhdlər əvəzinə heç bir cəhd etməmək insana rahatlıq verir.
IV. Valideyn Münasibətləri
Avtoritar ailə münasibətləri uşaqların özünü tənzimləmə qabiliyyətini zəiflədən rəftarlardandır. Uşaq tələb olunan tapşırığı öz istəyi ilə deyil, “etmiş kimi göstərərək” yerinə yetirir. Yetkinlik dövründə bu vərdiş halına gəlir. Öz valideynlərinizi dəyişdirə bilməsəniz də, öz valideyn münasibətinizi tənzimləməklə bu vəziyyətin övladlarınızın başına gəlməsinin qarşısını ala bilərsiniz.
V. İş Mənasız Hiss olunur
İşi zövqlə etməmək motivasiyanı azaldan ən mühüm amillərdən biridir. Maraqsız işlər süründürməçiliyin artmasına səbəb olur.
VI. Planlaşdırmanın olmaması
İş axınının planlaşdırılması həmişə vacibdir. İşin haradan başlayacağı, necə həyata keçiriləcəyi və nəyin tələb olunacağı ilə bağlı heç bir planlaşdırma olmadıqda, işi başa çatdırmaq çətinləşir.
VII. Aydın olmayan gözləntilər
Əgər işin sonunda fərddən nə gözlənildiyi bəlli deyilsə, yəni hədəflər dəqiq müəyyən edilməmişsə, süründürməçilik davranışı daha rasional görünə bilər.
VIII. Qərarsızlıq
Seçim etməkdə çətinlik çəkirsinizsə, bu, işinizi təxirə salmağınıza səbəb ola bilər. Qərar vermənin nəticələrini və məsuliyyətini öz üzərinə götürməmək üçün süründürməçilik davranışı baş verə bilər.
Təxirə salınma ilə necə mübarizə apara bilərsiniz?
- İlk növbədə bu vərdişinizi həyata keçirmək vacibdir. Əgər süründürmə davranışınızın tezliyinin artdığını düşünürsünüzsə, tamamlamalı olduğunuz işlərin sayı artıbsa, bu iş, ictimai və şəxsi həyatınızda məhsuldarlığınızı azaldırsa, diqqət etməlisiniz!
- Özünüz üçün etməli olduğunuz tapşırıqlar üçün prioritet sıra yaradın. Əhəmiyyət sırasının sonundakı tapşırıqlarla deyil, əmrin əvvəlindəki tapşırıqlardan başlamağa diqqət edin.
- İş üçün oturduğunuz zaman, iş üçün vaxt çərçivəsi təyin edin. özünüz. İrəliləyin və vaxt bitməmiş ayağa qalxmayın. (süründürmə davranışı tualetə getmək, su içmək, televizora baxmaq kimi istəklərlə özünü göstərə bilər)
- Süründürmə səbəblərini kəşf edin. Səbəblərin özünüzlə, yoxsa təxirə saldığınız işlə bağlı olduğunu düşünün.
- Tamamlamaq üçün lazım olan işi kiçik parçalara bölün. Çətin əldə edilən məqsədlər əvəzinə kiçik məqsədlərlə başlamağa üstünlük verin.
- Sosial dairənizdən dəstək alın.
- Boşuna daha çox məsuliyyət götürməyin. öhdəsindən gələ biləcəyinizdən daha çox.
> - Vacib bir işdən sonra özünüzü mükafatlandırın.
- Məhdud vaxt hədəfləri təyin edin.
- Darıxdırıcı görünən bir işi başa çatdırmaq həmişə daha çətindir. İşi əyləncəli etməyin yollarını axtarın. İşin sizə gətirəcəyi müsbət təsirlərə diqqət yetirin.
- Emosional vəziyyətiniz məhsuldarlığınıza təsir edir. Əgər özünüzü bədbəxt, ümidsiz hiss edirsinizsə və heç nə etmək istəmirsinizsə, ilk növbədə bu vəziyyəti düzəltmək üzərində işləməlisiniz. Çöldə gəzintilərə və idmana əhəmiyyət verməli, istəksiz olsanız da gündəlik işinizi davam etdirməyə çalışmalısınız. Bu vəziyyətin uzun müddətdir davam etdiyini düşünürsünüzsə, mütləq psixi sağlamlıq mütəxəssisləri ilə əlaqə saxlamalı və dəstək almalısınız.
oxumaq: 0
