Bunlar hormonların təsiri ilə reproduktiv orqanlarda hər ay baş verən dəyişikliklərdir. Bu dəyişikliklər hamiləlik və ya menstrual qanaxma ilə başa çatır. Menstruasiya dövrü orta hesabla 28 gün davam edir.
1-ci gün; Menstrual qanaxmanın başladığı gün tsiklin 1-ci günü hesab olunur.
1-14. gün; Estrogen fazası da adlandırılan bu dövrdə beyindəki hipofiz vəzindən FSH
adlı hormon ifraz olunur və FSH yumurtalıqlardan estrogen (qadın hormonu) istehsalını stimullaşdırır.
2-5. gün; Uşaqlığın daxili təbəqəsi tökülür və qanaxma tədricən azalır.
6-cı gün; Bu gün qanaxma bitdikdə yumurtalıqlarda follikul adlanan kisələrdə yumurtalar inkişaf etməyə başlayır və uşaqlığın endometrium adlanan daxili təbəqəsi tədricən qalınlaşır.
7-12-ci gün; Yumurta içərisində olan veziküllər böyüyür və estrogen istehsalı davam edir.
13-14-cü gün; Bu günlərdə ovulyasiya baş verir. Bu dövrdə cinsi əlaqə olarsa, hamiləlik baş verə bilər. Ovulyasiya zamanı qasıqda ağrılar və yüngül qanaxma ola bilər, bu günlərdə
bədən istiliyi yüksəlir.
15-18-ci gün; Yumurtalıqlardan ayrılan yumurta borular vasitəsilə uşaqlığa gəlir. Bu arada estrogen səviyyəsi
aşağı düşür və yumurtalıqlardan progesteron adlı hormon ifraz olunmağa başlayır.
19-20-ci gün; Uterus hamiləliyə hazırdır. Premenstrüel sindromla bağlı şikayətlər bu dövrdə başlayır.
21-28-ci gün; Endometriumda olan vəzilər böyüyür və damarlar böyüyür.
NORMAL AYZI QANAXMA NECƏ GÜNLƏR KEÇİR?
Qadınlarda menstrual qanaxmanın müddəti fərqli ola bilər, 2-7 gün davam edən qanaxma normal.
Menstruasiya dövrünün müddəti Onun uzunluğu 21-35 gün arasında olmalıdır. Yeniyetməlik dövründə qanaxma başlayanda dövrlər daha nizamsız olur.
AYZ QANAXMALARI NE ZAMAN BAŞLAYIR?
İlk menstrual qanaxmaya menarş deyilir. Menstrual qanaxma 9-16 yaş arasında başlayır. İdman edən və ya çox arıq olan qızlarda menarş gecikə bilər. Əgər on beş yaşına qədər menstrual qanaxma başlamamışsa, həkimə müraciət etmək lazımdır. Vajina, vajina və ya uşaqlıq yolunun girişindəki qişada anormallıqlar səbəbindən menstrual qanaxma başlamaya bilər.
AYZ QANAXMALARI ƏSZƏRİNDƏ TAMPONDAN İSTİFADƏ ETMƏK SAĞLAMDIRMI?
Tamponlar, ölkəmizdə geniş istifadə olunmayan yüksək uducu materiallardan hazırlanır.İstehsal olunur.
Absorbsiya Həddindən artıq çeşid istifadə edilərsə və uzun müddət dəyişdirilməsə, bu, toksik şok sindromu adlanan infeksiyaya səbəb ola bilər. Qızdırma, səpgi, əzələ ağrısı və ishala səbəb olan bu infeksiya nadir hallarda qan təzyiqinin ani düşməsinə, qaraciyər və böyrək çatışmazlığına səbəb olur. Tamponlardan istifadə edərkən hər 4-6 saatdan bir dəyişmək, gecələr tampon yerinə yastiqciqlardan istifadə etmək, tampon qoymazdan əvvəl əlləri yumaq və təmizliyə fikir vermək lazımdır. Lazımi ehtiyat tədbirləri görüldükdən sonra tampondan istifadə etməyin heç bir zərəri yoxdur
.
AYZ QANAMALARI zamanı DƏNİZƏ GİRƏ BİLƏRSİNİZ?
Əvvəllər belə hesab olunurdu ki, bu dövrdə bir çox fəaliyyətdən qaçınmaq lazımdır. Lazımi qorunma təmin olunarsa, üzgüçülük və digər idman növləri ilə məşğul olmağın heç bir zərəri yoxdur
.
AYZ QANAMALARININ VAXTINI TƏNZİMLƏMƏK MÜMKÜNDÜR?
Tədbirlər edilə bilər. hormonal preparatlardan istifadə edərək menstruasiya dövründə. Həkimlə məsləhətləşmədən bu tip hormonal dərmanlardan istifadə etmək təhlükəlidir
.
AYYZDAN KARŞI VAXTLARDA BOŞALMA NORMALDIRMI?
Vaginal ifrazatın olması normaldır. qanaxma olmadıqda menstrual dövrü. Qoxusuz və
rəngsiz ifrazatlar vacib deyil. Əgər ifrazat qaşınma, sidiyə getmə zamanı yanma və tez-tez sidiyə getmə kimi şikayətlərlə müşayiət olunursa, mütləq həkimə müraciət etməlisiniz.
AYZ MİQRENİ NƏDİR?
Miqren ağrıları qadınlarda daha çox rast gəlinir. . Migrenli qadınların 60-70%-i menstrual qanaxma ilə baş ağrıları arasındakı əlaqədən danışır. Menstrual miqrenlər hər ay menstrual qanaxmadan 2 gün əvvəl başlayan və menstrual qanaxmanın sonuna qədər davam edən baş ağrılarıdır. Qadınların 14%-də görülən bu vəziyyətdə baş ağrısına
bulanıq və ikiqat görmə, müvazinət pozğunluğu, tinnitus, eşitmə çətinliyi, başgicəllənmə və ürəkbulanma müşayiət olunur. Doğuşa nəzarət həbləri istifadə edən qadınlar da hormon istifadə etmədikləri 7 gün ərzində oxşar miqren
ağrıları yaşayırlar. Bu şikayətlər aşağı dozada estrogen qəbulu ilə azala bilər.
AYZ QASIMALARI NƏDİR?
Bunlar menstrual qanaxma zamanı və qanaxmadan dərhal əvvəl baş verən qarın və qasıq ağrılarıdır. başlayır. Bu
vəziyyət premenstrüel sindromdan fərqlidir. reproduktiv yaş Bir çox qadın həm menstruasiya sancılarından, həm də premenstrüel sindroma bağlı dəyişikliklərdən şikayətlənir. Menstruasiya sancıları adətən yüngül olsa da, bəzən qadının gündəlik həyatını davam etdirməsinə mane olacaq qədər şiddətli ola bilər. Qadınların yarıdan çoxu sancılardan şikayət etdiyi halda, cəmiyyətdə hər 7 qadından birində çox şiddətli sancılar olur.
DİZMENOREYA NƏDİR?
Dismenoreya menstruasiya sancılarının tibbi adıdır. Birincili dismenoreya qadınların 50%-dən çoxunda baş verən sancılardır.Bu sancılar adətən menstrual qanaxmanın başlaması ilə baş verir. Birincili
dismenoreyada ağrıya səbəb olan ginekoloji problem yoxdur. Bu ağrılar yaşla və doğuşdan sonra azalır. İkinci dərəcəli dismenoreya sonradan baş verir
Reproduktiv orqanlarda yaranan problemlərə görə.
AYYZ QALQMALARI NƏ SƏBƏBƏLƏR?
Hamiləlik baş vermədikdə uşaqlığın daxili təbəqəsi endometrium adlanır. , tökülməyə başlayır və
Prostaglandinlər deyilən maddələr sərbəst buraxılır. Bunlar uterusdakı hamar əzələlərin büzülməsinə və menstrual qanaxma ilə endometriumun tökülməsinə səbəb olur. Uterusun hamar əzələlərinin daralması zamanı şiddətli
sancılar hiss edilə bilər. Bəzi qadınlarda prostaglandin səviyyələri həddindən artıq yüksəlir və çox ağrıya səbəb olur. Uşaqlıq və uşaqlıq boynu arasındakı kanal dar olan qadınlarda kramplar daha şiddətlidir. Bundan əlavə, stress bu sancıları artıra bilər.
AYYZ QRAMLARINI MÜŞAYƏ EDƏN BAŞQA ŞİKAYƏTLƏR VARMI?
Menstrual sancılar baş ağrısı, ürəkbulanma, qusma, tez-tez sidiyə getmə və bağırsaq hərəkətlərində dəyişiklik ilə müşayiət olunur
O, ishal və ya qəbizliklə müşayiət oluna bilər.
Menstrual QRAMLAR NECƏ MÜALİCƏ OLUNUR?
Kifayət qədər istirahət, yuxu və müntəzəm idman krampların şiddətini azaldır. Qarın nahiyəsinə isti yastıqların qoyulması
da ağrıları azalda bilər. Prostaglandin istehsalını azaldan ağrıkəsicilər
istifadə edilə bilər. Kramplar şiddətlənmədən əvvəl ağrıkəsicilərdən istifadə etməyə başlamaq lazımdır. Ağrıkəsicilərin istifadəsinə menstrual qanaxmadan bir gün
əvvəl başlamaq və qanaxma başlayandan sonra 1-2 gün
dərmanı davam etdirmək tövsiyə olunur. Çox şiddətli ağrı olduqda doğuşa nəzarət həblərinin istifadəsi Ovulyasiya
qarşısı alınır, prostaqlandin ifrazı azalır, menstrual qanaxma və sancıların mümkün qədər yüngül
olması təmin edilir. İkinci dərəcəli dismenoreyanın müalicəsi dismenoreya səbəb olan xəstəlikdən asılıdır.
HANSI GİNEKOLOJİ PROBLEMLƏR DİZMENOREYYA SƏBƏT EDİR?
Endometrioz; Uşaqlığın endometrium adlanan daxili təbəqəsinin uşaqlığın xaricində olması.Miomalar; uşaqlıq divarında əmələ gələn xoşxassəli əzələ kütlələri
Adenomiyoz; Əzələ təbəqəsi arasında intrauterin toxumanın yayılması
Pelvik iltihabi xəstəlik (PİD); reproduktiv orqanların diffuz infeksiyası
Yapışmalar; bir-birinə və ya ətraf toxumalara yapışan reproduktiv orqanlar
Uşaqlıqdaxili cihaz; Doğuşa nəzarət üsulu kimi intrauterin cihazdan istifadə
Premenstrüel sindrom
Yumurtalıq kistaları
Bunlar ikincili dismenoreya səbəb olan ginekoloji problemlərdir. Ağrının səbəbi tapılaraq müalicə olunduqda
menstruasiya sancıları azalır. Menstrual qanaxma zamanı ağrının şiddətində artım müşahidə olunarsa, həkimə müraciət edilməlidir.
Menstrual sikllər və qanaxma nə vaxt anomal hesab edilir?
İyirmi ildən az davam edən sikllər. bir gün və ya 35 gündən artıq. anormal hesab olunur. Menstrual qanaxmanın həddindən artıq olması, uzun müddət davam etməsi, menstruasiya arasında ləkə və ya qanaxma olması hallarında həkimə müraciət edilməlidir.
Hormonal dəyişikliklər, yumurtalıq kistaları, uşaqlıq və ya uşaqlıq boynundakı poliplər, endometriumun hiperplaziyası, yəni uşaqlıq yolunu əhatə edən təbəqənin həddindən artıq böyüməsi, miomalar və daha az rast gəlinən uşaqlıq xərçəngi bu cür pozuntulara səbəb ola bilər.
HANSIDA. HALLAR MENSTRUAL SİKLLƏR UZUNDUR?
Bəzi qadınlarda aybaşı qanaxması ildə yalnız 3-4 dəfə baş verə bilər. Stress, ağır idman, ani arıqlama və ağır pəhrizlər, qalxanabənzər vəzdəki pozğunluqlar menstruasiya dövrünün uzanmasına səbəb ola bilər. Artıq çəki, həddindən artıq tüklənmə və qanaxma pozğunluqlarının müşahidə edildiyi polikistik yumurtalıq sindromu (PCO) adlanan bu xəstəlikdə menstrual dövrlər də uzanır. Estrogen hormonunun həddən artıq ifrazı ilə bağlı PCO vəziyyətində uşaqlıq yolu xərçəngi inkişaf edə bildiyi üçün bu hallar həkimə müraciət etməli və müalicə almalıdırlar
HANSI HALLARDA AYYZ DÖVLÜMÜ QISA DAVAMLIDIR? p>
Stress, bəzi məşqlər və həyatınızdakı ani dəyişikliklər səbəbiylə menstrual dövrlər 21 gündən daha qısa
davam edə bilər. Siqaret çəkən və çoxlu qəhvə içən qadınlarda da dövrlər daha qısa olur. Qısa menstrual qanaxma
anemiyaya səbəb ola bilər. Bu zaman həkimə müraciət etmək və həm bu qanaxmanı müalicə etmək lazımdır
nizamsızlıq, həm də anemiya.
AYZI QANAXMALARIN SƏBƏBƏLƏRİ NƏDİR?
Aktiv cinsi həyatı olan qadınlarda menstrual qanaxmanın gecikməsinin ən çox görülən səbəbi hamiləlikdir.
Altı ay və ya daha uzun müddət ərzində menstrual qanaxmanın olmaması amenoreya adlanır. Menstrual qanaxma olmadıqda ovulyasiya baş vermir. Bu vəziyyət ani və həddindən artıq arıqladıqdan sonra, həyat tərzindəki dəyişikliklər
və stress nəticəsində yarana bilər. Amenoreya abortdan və ya digər cərrahi əməliyyatlardan sonra uşaqlıq yolunda əmələ gələn yapışmalar səbəbindən də baş verə bilər. Qırx beş yaşdan yuxarı qadınlarda menopozdan əvvəlki dövrdə çox uzun fasilələrlə menstrual qanaxma baş verə bilər. Amenoreya zamanı estrogen hormonunun azalması səbəbindən sümük itkisi baş verə bilər.Ona görə də həkimə müraciət etmək lazımdır.Növbəti menstrual qanaxma başlamazdan əvvəl baş verən qanaxmalar
ara qanaxmalardır. Hormonal pozğunluqlar, miyomlar, infeksiyalar, cinsiyyət orqanlarının zədələnməsi, endometrioz, xərçənglər və bəzi dərmanlar sıçrayışlı qanaxmalara səbəb olur. Kəskin qanaxma həkimlə məsləhətləşməni tələb edən bir vəziyyətdir.
QANMASININ SƏBƏBİNİ AÇIQLAMAQ ÜÇÜN HANSI MÜAYİNƏLƏR YAPILMALIDIR?
Ginekoloji müayinə, Pap-smear müayinəsi (uşaqlıq boynundan). götürülən nümunənin patoloji müayinəsi),
infeksiyaya şübhə olduqda mikrobioloji müayinə, hormonal analizlər, qan analizi və lazım olduqda laparoskopiya aparılmalıdır.
ARA QANAXMALARIN MÜALİCƏSİ NƏDİR?
Axtarış.Qanaxmanın müalicəsi qanaxmaya səbəb olan problemə yönəldilir. Əgər sıçrayışlı qanaxmaya səbəb olan problem vaxtında aşkarlanıb müalicə edilməzsə, qanaxmanın səbəbindən asılı olaraq qan itkisinə bağlı anemiya, sonsuzluq və xərçəngə səbəb ola bilər. Anemiyanın müalicəsi üçün
oxumaq: 0
