Məşhur bir hekayə var:
Filləri böyütmək üçün gənc ikən onları qalın zəncirlə dirəyə bağlayırlar. Təbii ki, fil balasının bu zəncirləri qırması, payı çıxarması mümkün deyil. Balaca fil bir müddət bu əsirlikdən qurtulmaq üçün var gücü ilə çalışır, lakin nəticə dəyişmir, azadlığını bərpa edə bilmir və bu vəziyyəti qəbul edir. İllər keçir və fil daha böyük və güclü olur. İndi o, bağlandığı sviter və zəncirlərdən onlarla dəfə güclüdür. Ancaq fil heç vaxt cəhd etmir. Çünki o, bir vaxtlar azad ola bilməyəcəyinə inanırdı. Artıq qırıla bilməyən zəncir deyil, filin inancıdır.
Bu vəziyyətə 'Öyrənilmiş Çarəsizlik' deyilir. Bəs, bu öyrənilmiş çarəsizlik nədir?
Öyrənilmiş çarəsizlik müəyyən vəziyyətlərə davamlı olaraq mənfi reaksiya verməklə uğursuzluğu kökündən qəbul etmə vəziyyətidir. İnsan gündən-günə situasiyada uğur qazanmaq istəyini itirdikcə bu acizliyi öyrənir və bu mənfi vəziyyəti dəyişdirmək üçün heç bir şey edə bilməyəcəyinə əmin olaraq müqavimət göstərir. Belə vəziyyətlərdə insan tez-tez depressiv əhval-ruhiyyəyə düşə bilər. 'Nə qədər danışsam da, məni başa düşməyəcək.', 'Nə qədər çalışsam da, qazana bilməyəcəm.', 'Bu işləməyəcək, heç vaxt həll olunmayacaq, qoy Mən sizə deyirəm. Bu tip danışıqlara insanın yaşadığı stressə qarşı passiv münasibəti, istəksizliyi, özünü çarəsiz hiss etməsi, nə edirsə etsin, bunun nəticəsiz qalacağı düşüncəsi daxildir.
Bu vəziyyət xüsusilə uşaqlarda köməyə ehtiyac duyduqda heç kimin köməyə gəlmədiyi və ya davranışları nəticəsində bəyənməmək və ya reaksiya verməmək, səy göstərməmək, özünü aşağı salmaq kimi davranışlarla qarşılaşdıqda baş verir. güvən, tez təslim olma, aşağı motivasiya və kömək istəməmə meydana gəlir. Bəs bu vəziyyətdə valideynlər nə etməlidirlər? &n çay qaşığı; Burada valideynlərin vəzifəsi övladlarının özünə inamını dəstəkləməkdir, “bacarmazsan, bacarmazsan, olmaz...” kimi özünə inamı zədələyən sözlər işlətməmək əvəzinə, dəstək ola bilərlər. övladının davranışının müsbət tərəflərini və buna bənzər şeyləri göstərərək uşağı həvəsləndirərək.
Bir sözlə, çarəsizliyi öyrəndiyimiz kimi gücü də öyrənməliyik. Bernand Shaw-un dediyi kimi, 'Problem çarəsizlik deyil, istəksizlikdir... Biz istəmirik; Çünki uşaqlıqda bizə edilən ilk iş içimizdəki həvəsi öldürməkdir.'. Hər düşüncə məqsədə çatmaq üçün bir vasitədir. Yəni beynimizi təşviş, narahatlıq və qorxu ilə qidalandırıb bu cür düşünsək, nəticələr belə olacaq. Etməli olduğumuz bu əhval-ruhiyyədən tez bir zamanda qurtulmaq, diqqətimizi müəyyənləşdirmək və tez bir zamanda yola çıxmaqdır. Çünki inanclar nəticələrə bu və ya digər şəkildə təsir göstərir. Uğur qazana biləcəyinizə inanırsınızsa, əldə edəcəksiniz, bacarmayacağınıza inanırsınızsa, bacarmayacaqsınız. Bu məqamda zəncirlərimizi dərk edib qırmaq üçün ümidsizliyi ehtiva edən hər düşüncəyə müraciət edib beynimizi, sonra da ruhumuzu azad etməliyik. Beləliklə, gəlin bunu qəbul edək və dilimizi dəyişdirək. “Onsuz da dəyişməyəcək” əvəzinə “Niyə dəyişməsin?” deməyə başlamaqla, çarəsizlik vəziyyətindən qurtulmaq üçün ilk addımı atmış oluruq. Təhtəlşüur deyilənə inanır, sən özünə nə deyirsənsə "nə olursan".Həyat varsa ümid var. Məşhur şair Edip Canseverin dediyi kimi: nbsp;
“...Ümidinizi dürtün/Ümidsizliyi sakitləşdirin... Unutmayın, siz sizin üçün müəyyən edilmiş məhdudiyyətlərdən çox-çox artıqsınız.
[Hər şeyə rəğmən, ümidi qırmaqda çətinlik çəkirik. zəncirlər, mütəxəssisdən kömək almaq faydalıdır.]
oxumaq: 0
