Dəmir bədənimizdə bir çox funksiyaya malikdir. Bunlardan ən əsası qanda hemoglobinin, əzələlərdə isə miyoqlobinin bir hissəsi kimi oksigen nəqlindən məsul olmasıdır. Dəmir bədəndə istehsal oluna bilmədiyi üçün qida ilə kifayət qədər qəbul edilməlidir. Dəmir çatışmazlığı anemiyası qırmızı qan hüceyrələrində kifayət qədər dəmir olmadığı zaman meydana gəlir. Bu, ölkəmizdə, xüsusən də qadınlar arasında çox yayılmış bir sağlamlıq problemidir. Dəmir çatışmazlığı riski olan qruplar;
Hamilələr
Əmizdirən qadınlar
Uşaqlar
Reproduktiv yaşda olan qadınlar
Menstruasiya dövründə həddindən artıq qanaxma yaşayan qadınlar
Vegetarian/vegan pəhrizi olan şəxslər.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatlarına görə, Türkiyədə reproduktiv yaşda olan qadınların 26,3%-i; Hamilə qadınların 40,2%-də dəmir çatışmazlığı problemi var. Dəmir çatışmazlığı sadə bir qan testi ilə müəyyən edilə bilər.
Qida ilə əldə etdiyimiz artıq dəmir bədəndə saxlanılır. Kifayət qədər dəmir qəbul edilmədikdə, ilk növbədə, anbarlar tükənir və sonrakı mərhələlərdə qırmızı qan hüceyrələrinin istehsalı dayandırılır və kifayət qədər oksigen nəql edilə bilməz. Nəticədə bədəndə kifayət qədər enerji hasil oluna bilmir, ürək yorulur, insan özünü halsız və yorğun hiss edir.
Dəmir çatışmazlığının əsas simptomları:
Yorğunluq
Diqqət dağınıqlığı
İmmunitet sisteminin zəifliyi
Ürək döyüntüsü
Nəfəs darlığı
Solğun dəri
Diş ətləri qanaması
Asanlıqla kövrək dırnaqlar
Qidalanmayan maddələr üçün ağciyər: torpaq, gil və s. .
Dəmirin düzgün mənbələrindən istifadə etmək kifayət qədər dəmir yemək qədər vacibdir. Qida ilə aldığımız 2 növ dəmir var. Birincisi, bitki qaynaqlarından əldə etdiyimiz Qeyri-Heme Dəmirdir; digəri isə heyvan mənbələrindən aldığımız Heme Dəmirdir. Bədənimiz heyvan mənşəli dəmirdən daha asan istifadə edə bilir. Bitki mənşəli dəmirin orqanizmdə mövcudluğunu artırmaq bizim əlimizdədir.
Hər kəsin bildiyi “Vitamin C dəmirin udulmasını artırır” məlumatı əslində tamamilə hem olmayan dəmirin udulması ilə bağlıdır. Buna görə də dəmirin bitki mənbələri (lobya, mərcimək, dənli bitkilər, kələm, çuğundur, şaftalı, armud, kişmiş, quru ərik, fındıq, badam və s.) istehlak edildikdə. Bir sitrus meyvəsinin istehlakı, heme olmayan dəmirdən ən çox fayda verəcəkdir. Dəmirin heyvan mənbələri qırmızı ət, qaraciyər, yumurta, balıq və s. qidalardır.
Ümumi mənada dəmirin udulmasını azaldan qidalar:
Qəhvə (tanen maddəsi)
Çay (tanin maddəsi) )
Soya məhsulları
Tərkibində kalsium olan qidalar (300-600 mq kimi yüksək səviyyədə maneə törədir)
İspanaq (oksalat tərkibinə görə)
< br />
oxumaq: 0
