Zorakılığın mahiyyətini və psixoloji amillərini araşdıranda məni təəccübləndirən o oldu ki, aqressiya və zorakılıq meylləri “əsaslandırma” kimi maskalanıb. Hətta qətl və zorakılıq kimi ağır cinayətlər törədən insanlar da özlərini qanuniləşdirmək üçün səbəblər tapa bilirlər. Mən onların bəraət qazanmasını, özlərini müdafiə etmək üçün zorakılığa əl atmaları kimi görürəm. Əgər həm zorakılıq edən, həm də zorakılıq qurbanı qurban rolundadırsa, o 'pis' insanlar haradadır?
Freydə görə, bütün insan davranışları, o cümlədən aqressiya mürəkkəb münasibətlərdən və aqressivlikdən irəli gəlir. eros və thanatos arasındakı gərginlik. Ölüm instinkti cilovlanmasa, insanın özünü məhv etməsi ilə nəticələnər. Bu səbəblə insanlar ölüm instinktini məhdudlaşdırmaq üçün müxtəlif müdafiə mexanizmlərinə müraciət edirlər; Bu müdafiə mexanizmləri ilə, məsələn, yerdəyişmə müdafiəsi, bu enerji xaricə ötürülür və beləliklə, təcavüz baş verir. Yəni insan ölüm instinktini boğmaq üçün aqressiv meyllər göstərir. Freydin nöqteyi-nəzərinə görə, aqressiya ilk növbədə ölüm instinktinin özünü məhv etmək üçün başqa insanlara yönəltməsindən irəli gəlir[I]. İnsanlar zorakılıqdan müdafiə mexanizmi kimi istifadə edirlərsə, beynimdə belə bir sual yaranır: Heyvanlarla insan arasındakı fərq haradadır? Heyvanların vəhşi təbiətdə sağ qalmaq üçün aqressiv meyllər nümayiş etdirdiyini fərz etsək, insanlar düşünmək və danışmaq qabiliyyətinə malik olduqları halda niyə zorakılığa əl atırlar?
Aqressiv davranış və pis rəftarın ilk dövrlərdə rast gəlindiyi düşünülür. dövr fərdə aşağıdakı mexanizmlərlə təsir edir və onu gələcəkdə aqressiyaya meylli edir:
p>
1- Mühit zorakılıq göstərərək uşaq üçün pis model olur.
2- Möhkəmləndirmə vasitəsilə uşaqda aqressiv davranış formalaşır və şəxsiyyət xüsusiyyətinə çevrilir. Məsələn: oğlanların oyuncaq silahdan istifadə etməsi, həmyaşıdını vuran uşağa “vur, oğlum” deyərək vurma davranışını ailələrin bəyənməsi, gücləndirməklə uşağa aqressiv davranışlar aşılayır.
3- Baş travması nəticəsində gələcəkdə impulsivliyə və aqressiv davranışa səbəb ola biləcək neyroanatomik faktorlar.
4- Uşağın ətraf mühitin təhlükəli olduğuna dair inam yaradaraq reallığı təhrif olunmuş şəkildə qavramasına səbəb olur (burada uşağa verilən mesaj ondan ibarətdir ki, ətraf mühit təhlükəlidir və belə vəziyyətdə aqressiv davranaraq özünüzü qoruyun. sizdə sıxıntı yaradır!Ona görə də uşağı ətrafdan uzaqlaşdırmaq İnsanları sözlə deyil, ictimailəşdirmək çox vacibdir).
5- Duyğuları sözlərlə deyil, hərəkətlərlə ifadə etmək vərdişi qazanılır[II].
ZORAKLIQ NÖVLƏRİ
Zorakılığa gəldikdə, bura təkcə fiziki zorakılıq deyil, həm də emosional, iqtisadi və cinsi zorakılıq daxildir. Böyük-kiçik heç bir zorakılıq yoxdur. Cəmiyyət olaraq zorakılığa qarşı dözümlülüyümüz sıfır olmalıdır.
ZORAKLIQ DÖVRÜ
İnanıram ki, fərdin özünü ifadə etməsinin müalicəvi gücü var. Özünü ifadə edə bilməyən müdir işəgötürənə əsəbiləşir, özünü ifadə edə bilməyən həyat yoldaşı axşam evdə həyat yoldaşına, özünü ifadə edə bilməyən həyat yoldaşı övladına əsəbiləşir, uşaq isə hirs hissi ilə qarşılaşır. erkən yaş və aqressivlik üçün əsaslar qoyulur. Göründüyü kimi, qısqanc dairə bu şəkildə davam etdikcə aqressiya və zorakılıq təliminin qarşısını almaq çətinləşir. Cəmiyyət olaraq şəfa verməyə evimizin içindən başlamalıyıq. Belə olan halda pis dövrələri müşahidə etmək və yardım almaq qaçılmaz olur.
SOSİAL ŞƏXS ZORAKLIĞI ARTIRIR
KAMER 2015-ci ildə dərc olunmuş "Qadın hüquqları insan hüquqlarıdır" layihəsinin hesabatında aşağıdakı sorğunu paylaşır. Analara uşaqları ilə bağlı yaşadıqları problemləri necə həll etdiklərini soruşduqda, anaların təxminən dörddə biri (24,5%) “uşağın atasına şikayət etməklə hədələdiklərini”, təxminən dörddə biri (26,4%) isə “ bəzən uşağı döyür və ya cəzalandırırdılar” (KAMER, 2015). Sağalmağa evin içindən başlamalıyıq.
SOSİAL MEDİADA ZORAKLIQ PAYLAŞMASI NİYƏ MƏQSƏDDİR?
Araşdırmalar göstərir ki, cinayət törətməkdə təqsirli bilinən gənclər qətl, zorlama, təcavüz və təqib kimi hadisələr əhalinin mühüm hissəsini təşkil edir.Bu, onların əksəriyyətinin (22-34%) televiziyada izlədikləri (zorakılıq və) cinayət üsullarını təqlid etdiyini göstərir. (tənqidi media savadlılığı-səh182) Uzunmüddətli perspektivdə sosial l Normlar zorakılığa doğru dəyişir və xüsusən də uşaqlar zorakılığı problemlərin həlli yolu kimi görməyə başlayır [III].
RTÜK eksperti tərəfindən hazırlanan 167 səhifəlik tezisdə 167 səhifədən ibarət “qara siyahı” var. zorakılığı özündə əks etdirən, gəncləri zorakılığa sövq edən filmlərin təqdimatı keçirilib...Buna uyğun olaraq xarici filmlər arasında “Qatil doğulan” filmi siyahının başında olub. Siyahıda yerli istehsallar arasında birinci yeri “Kurtlar Vadisi” tutub. Cizgi filmlərinin də yer aldığı siyahıda “şiddəti təşviq edən” olaraq vurğulanan əsas məşhur cizgi filmləri “Power Rangers, Ninja Turtles, Batman, He-Man, Pokemon” [IV]ı kimi qeyd edilib.
Şiddət, təcavüz, zorlama kimi hadisələrin sosial mediada paylaşılmasının bu hadisələri artırdığını düşünürəm. Bu hadisələrin baş verməsi, təfərrüatları və qorxuları insan şüurunda məskunlaşır və insan ağlı qorxuya sadiqdir. O, qorxunu da öyrənir. İnsanların qaçmağa və qorxudan qaçmağa çalışdığı mərhələdə bu, bəzi problemlər yarada bilər və cinayətə meylliliyini artıra bilər. Zorakılıq, təqib və zorlamalar insanın mənəvi dəyərlərinə zidd olsa da, zorakılıq, təqib və zorlamanın necə edildiyi sosial media vasitəsilə öyrənilir və travmaya səbəb olur. İnsani dəyərlərinizin və həssas tərəflərinizin səsini eşidirəm. Qoy cəzanın nə olacağına “məhkəmə” qərar versin. Qadınlara, uşaqlara, insanlara, canlılara qarşı zorakılığa dözümlülük sıfır olmalıdır. Hamınızı evlərimizin içindən müalicəyə başlamağa dəvət edirəm. Hörmətlə
oxumaq: 0
