Göz almasının böyük hissəsi vitreus adlanan yumurta ağına bənzər maye ilə doludur. Bu mayenin içində baş verən qanaxmaya göz içi qanaxma (vitreus qanaxması) deyilir. Gözdaxili qanaxmanın bir çox səbəbi olsa da, onların əksəriyyəti damar səbəbləridir. Gözdaxili qanaxma, xüsusilə diabet səbəbiylə inkişaf edən diabetik retinopatiyanın irəli mərhələlərində tez-tez baş verir. Bundan əlavə, retinal damarlarda tıxanmadan sonra da inkişaf edə bilər. Erkən doğuşa görə tor qişasının damarlarının inkişaf etməməsi nəticəsində retinal yırtığın olması və ya dolayı və ya birbaşa travma nəticəsində leykemiya kimi sistem xəstəlikləri zamanı baş verə bilər.
Gözdaxili qanaxma
Gözdaxili qanaxmanın ən çox görülən səbəbləri aşağıda verilmişdir:
- Diabetik retinopatiya (32-54%)
- Tor qişanın yırtığı ilə (12%) -44)
- Arxa şüşə sümüyü (4-12%)
- Tor qişanın qopması (7-10%)
- Oraq hüceyrəli anemiya (1-6%)
- Retinal makroanevrizma (1-7%)
- Yaş tipli makulyar degenerasiya (1-5%)
- Kəllədaxili qanaxma ilə (1%)
- Travma (12-19%)
- Retinal venaların tıxanması (4-16%)
Səbəbindən asılı olmayaraq gözdaxili qanaxma uzun müddət göz problemlərinə səbəb ola bilər.İçəridə qalsa, əsas xəstəliyin səbəb olduğu zərərdən başqa fəsadlar yarada bilər. Bunlardan biri də odur ki, qan hüceyrələrində olan dəmir elementi tor qişada və digər təbəqələrdə olan hüceyrələr tərəfindən sərbəst buraxılaraq sorulur və nəticədə bəzi zəhərli təsirlər yaranır. Bu zəhərli təsirlər torlu qişa hüceyrələrinin sağlam fəaliyyətinə mane olur. Başqa bir təsir, şüşəvarisində dövr edən deformasiyaya uğramış qan hüceyrələrinin gözün çıxış yollarını bağlaması və göz təzyiqini, yəni qlaukomanı artırmasıdır.
Gözdaxili qanaxma üçün göz ultrasəs müayinəsi
DAXİLİ QANAXMANIN ƏLAMƏTLƏRİ NƏDİR?
Gözdaxili qanaxması olan insanlar adətən bulanıq görmə, üzən obyektlər, bulanıq görmə, işığa həssaslıq və kölgədən şikayət edirlər. Bu şikayətlər qanaxmanın intensivliyinə görə dəyişə bilər. Yüngül qanaxmalarda üzənlər, orta qanaxmalarda kölgələr, ağır qanaxmalarda isə görmənin azalması nəzərə çarpır.
Göz ağrısı adətən gözdaxili qanaxma ilə müşayiət olunmur. Lakin qlaukoma (göz təzyiqinin artması) fəsad kimi baş verərsə və ya travma olarsa, ağrı da onu müşayiət edə bilər.
Gözdaxili qanaxmalarda ultrasəs müayinəsi çox faydalı diaqnostik üsuldur. Qanama çox vaxt retinanın müayinəsini qeyri-mümkün edir. Bu zaman ultrasəs müayinəsi qanaxmanın intensivliyi, onun tor qişa ilə əlaqəsi, daha da önəmlisi tor qişada yırtıq və ya tor qişanın qopması ilə müşayiət olunması barədə fikir verir. Erkən dövrdə qanaxmanın vitrektomiya əməliyyatı ilə təmizlənməsi planlaşdırılmırsa, tez-tez fasilələrlə ultrasəs müayinəsi aparılmalıdır.
Gözdaxili qanaxma zamanı vitrektomiya əməliyyatı
DAXİL QANAXMALARIN MÜALİCƏSİ NƏDİR?
Qanaxmanın müalicəsi əsas səbəbdən asılı olaraq dəyişir. Səbəb tor qişanın yırtığı və ya tor qişasının qopmasıdırsa, təcili cərrahiyyə və/və ya lazer müalicəsi tələb olunur. Şəkərli diabet kimi sistemli damar xəstəliyi səbəbiylə baş verərsə, 1-2 həftədən bir baş yuxarı/dik vəziyyətdə dincəlməklə tez-tez yoxlanılmalı, 1-2 ay ərzində açılma olmazsa, vitrektomiya deyilən qanaxmanın aradan qaldırılması əməliyyatı aparılmalıdır.
Bu arada şəkər, hipertoniya və qan xəstəlikləri kimi sistem xəstəlikləri üçün xəstəyə müraciət edilməli və bu istiqamətdə qan dəyərləri normallaşdırılmalıdır.
Makula adlanan görmə mərkəzinin sağlam olduğu hallarda, əməliyyatdan sonra görmə qabiliyyəti də kifayət qədər qənaətbəxşdir. Bununla belə, diabetik retinopatiya və yaşa bağlı makula degenerasiyası kimi makula təsir edən xəstəliklərdə görmə müddəti nisbətən məhduddur.
oxumaq: 0
