Narahatlıq hamımızın zaman-zaman yaşadığı əsas duyğudur. Bizi təhlükələrə qarşı səfərbər edir. Bəzi fərdlər bu hissi daha sıx və həyat keyfiyyətlərinə təsir edəcək şəkildə yaşayırlar. Araşdırmalar göstərir ki, narahatlıq pozğunluqları uşaqlıqdan başlayır və formalaşma prosesində genetik (bioloji) və valideyn davranışı (mühit) təsirli olur.
Narahat, narahat uşaqlar ətrafdakı hadisələrə son dərəcə həssas olurlar. Qarşılaşdıqları problemlərin mənfi nəticələrindən və baş verən pis şeylərdən çox narahat olurlar. Ailələr uşaqlarının duyğularının şiddətini dərk edə bilmirlərsə, həll yolu tapmaq əvəzinə problemdən uzaq durmalarını istəyə bilərlər. Beləcə ailələr qoruma instinkti ilə hərəkət etdikdə bir tərəfdən uşaqlarının öyrənmə imkanlarını əlindən alır, digər tərəfdən də narahatlığın davam etməsinə səbəb olan çəkinməni gücləndirir. Məsələn, parkda dostlarının onlara güldüyünü düşünən və bu vəziyyətə görə kənarda qalan bir uşaq və ailə təsəvvür edək. Ailə dərhal uşaqlarından uzaq durmağı və parka getməməyi xahiş edərsə, tələsik və zərərli (narahatlığı artıran) bir həll təklif edir. Bunun əvəzinə, insan hiss etdiklərini diqqətlə dinləməklə və yaşadığı duyğuları müşayiət etməklə (empatik münasibət) başlamalıdır. İkinci addım ondan kənarda qalmasına səbəb olan hadisəni və bu vəziyyəti şərh etməsini sınamağı xahiş etmək olmalıdır (mən xaric edirəm). Artıq narahatlığını izah edən uşaq sakitləşdikcə daha real düşünə biləcək. Bu zaman uşaqdan dostları ilə yenidən oynamağı xahiş etmək və eyni şeylərin baş verib-verməyəcəyini yoxlamaq uşağa öyrənmək imkanı verəcək. Unutmayın ki, narahatlıq ondan qaçdıqca artıran bir emosiyadır.
Uşaqlarımıza narahatlıqla üzləşməyi və bu hissin səbəblərini dəyərləndirməyi öyrətmək ailələrin əsas vəzifələrindən biridir. Sağlam qalın..
oxumaq: 0
