Məlike utancaq rəftarı ilə məktəbin gözəgörünməz, sakit qızı idi. Zəng çalsın deyə min bir hoqqabazlıq edən dostları kimi deyildi. İlk dərs gələcəkdi, o, arxadakı partasında oturacaqdı və dərs bitənə qədər demək olar ki, yerindən çıxmayacaqdı. Sadəcə gözünün ucu ilə ona baxmaq kifayət edirdi ki, bütün günü üzünü qızarsın. Suallara cavab vermək onun üçün kabus idi. Onun sözlərinə görə, dediyi hər söz dostlarının gülüşünə çevriləcəkdi. Bir qrup qarşısında mühazirə oxumaq üçün lövhəyə qalxmaq, adını söyləmək belə çətin idi. O, bir iş görərkən başqası tərəfindən izlənilmək istəmirdi. İnsanların gözünün içinə baxa bilmir, haqlı olduğu halda da özünü müdafiə etməyə çalışmazdı. Özünü ifadə etmək istəməyib, fikrini soruşduqda “razıyam” deməyə üstünlük verib. O, ictimaiyyət qarşısında çıxış etməli olduqda, bədəninin reaksiyaları onu utandırmaq üçün bir-biri ilə yarışırdı. Belə vəziyyətlərdə ürəyi həmişəkindən daha tez döyünür, əlləri titrəyirdi. Əllərini-qollarını hara qoyacağını bilmirdi, tərləyirdi.
Atası çox gülməyən, güclə danışan adam idi. Anası qızının atasına oxşadığını düşünüb bu məsələnin üzərində dayanmamağı üstün tutsa da, illər keçdikcə Melike daha da pisləşirdi. Utancaqlığı və insanların onun haqqındakı fikirlərinə çox əhəmiyyət verməsi səbəbindən məktəb fobiyası inkişaf etdirdi. Orta məktəbə başlamazdan əvvəl məktəbi tərk etdi. O, indi fikirləşirdi ki, evdə oturub insanların fikirlərindən uzaq olsun. Onun sözlərinə görə, ətrafdakıların hamısı onu bacarıqsız və eybəcər görüb. İctimaiyyət qarşısına çıxanda keçirdiyi çaxnaşma tək olanda etmədiyi bir çox yöndəmsizliyə səbəb oldu.
Bir gün televiziyada müsahibəyə baxdı. İllərdir yaşadığı bütün problemlər bir-bir izah edildi və bu vəziyyət sosial fobiya olaraq xarakterizə edildi. Verilişdə ekspert psixoloq və psixiatrın eyni vaxtda işləməsi ilə problemin aradan qaldırılacağını bildirib. Melike öyrəndiklərini ailəsi ilə bölüşdü və onlar bu problemi mütəxəssislərin köməyi ilə həll etməyə qərar verdilər. Məlikenin ən böyük şansı o televiziya verilişinə baxmaq idi. Çünki bu gün bu əlamətlər xəstəlik kimi deyil, yalnız şəxsiyyət xüsusiyyəti kimi müəyyən edilir. r.
Utanma deyil, sosial fobiya
Sosial fobiya sosial mühitlərdə hiss olunan həddindən artıq narahatlıq vəziyyəti olaraq təyin olunur. Ətrafdakı digər insanlar, xüsusən də yad insanlar sosial fobiyaların həddindən artıq narahatlıq, narahatlıq və sıxıntı yaşamasına səbəb olur. Tənqid qorxusu üzündən etmək istədikləri bir çox şeyi etməkdən vaz keçərək talelərini özlərinə uyğun qəbul edirlər. Çoxları üçün ən böyük kabus əslində öz narahatlığının başqaları tərəfindən fərqinə varmasıdır. Qızarmaq və əllərinizin başqaları tərəfindən titrəməsi ən böyük işgəncədir. Onlar ümumiyyətlə insanlardan qaçmağı və xalqın gözündən yayınma yolu kimi sakit bir həyat sürməyi seçirlər. Həyat boyu yayılma ilə bağlı rəqəmlər 3 ilə 13% arasında dəyişir. Sosial fobiyanın müalicəsində həm farmakoloji, həm də psixoterapevtik yanaşmalar effektivdir. Psixiatr antidepresanlarla xəstəliyi dayandırarkən, psixoloq insana yaratdığı mənfi düşüncə nümunələrinin real olmadığını görməyə imkan verir. Sosial fobiyada müsbət düşüncənin əhəmiyyəti bir çox araşdırmalarla sübut edilmişdir.
oxumaq: 0
