Hər 150 hamilə qadından birində böyrək daşı problemi var. Hamilə qadınlarda aşkar edilən daşların tezliyində artım olmasa da, mövcud daşlar sidik yollarında rahatlama səbəbiylə daha tez-tez sidik kanalına düşərək ağrılı şəkillərə səbəb olur.
Hamiləlik zamanı böyrək daşı necə əmələ gəlir. ?
Hamiləlik zamanı daş olmasa belə, böyrəklərdə müəyyən miqdarda şişkinliklə rastlaşmaq təbii sayılır. Bunun səbəbi hamiləlik zamanı bətnin genişlənməsi, həmçinin hamiləlik zamanı baş verən hormonal dəyişikliklər səbəbindən böyrəkdən sidik kisəsinə sidiyi ötürən kanalların sıxılmasıdır ki, bu da sidik kanallarını boşaldır və nisbi şişkinliyə səbəb olur.
Böyrəklərdə təbii hesab edilən bu şişlik hamiləliyin 6-10-cu həftələri arasında başlayır və doğuşdan sonra 6-cı həftəyə qədər davam edə bilər. Bu cür şişlər ağrıya səbəb olmasa da, birtərəfli ağrıya səbəb olan böyrək şişləri daş şübhəsini artırmalıdır və diaqnozu qaçırmamaq vacibdir.
Hamiləlik dövründə böyrək daşlarına diaqnoz qoymaq niyə çətindir?
Hamiləlikdə daşların diaqnozu hamilə olmayan xəstələrdə olduğu kimi asan deyil. Böyrək daşlarının böyrək ağrısı, ürəkbulanma, qusma və tez-tez sidiyə getmə kimi klassik simptomları daş xəstəliyi olmayan hamilə qadınlarda görülərkən, daş ağrısı, böyüyən uşaqlığa görə bel və qasıq kimi müxtəlif yerlərdə hiss edilə bilər. hamilə qadınlar, həkimin ağrıları şərh etməsini çətinləşdirir.
Hamiləlik zamanı böyrək daşları üsullarla təsbit edilə bilərmi?
Fiziki müayinədəki çətinliyə əlavə olaraq, görüntüləmə üsulları Hamiləlikdə daş diaqnozu zamanı istifadə edilə bilən daşlar da məhduddur. Xüsusilə, kompüter tomoqrafiyası (KT), venadaxili pyeloqrafiya (IVP), flüoroskopiya kimi radiasiya tərkibli görüntüləmə üsullarının müəyyən dozadan artıq istifadəsi körpənin ana bətnində olan fiziki və əqli inkişafına mənfi təsir etməklə yanaşı, həm də ana bətnində zehni inkişafa səbəb olur. xərçəng riskinin artması.
Bu radiasiya tərkibli üsullar hamilə qadınlar üçün yalnız başqa üsullarla diaqnoz qoyula bilməyəcək qədər mürəkkəbdir� Yüngül olan və ananın və ya körpənin həyatı üçün təhlükə yaradan hallarda istifadə etmək məqsədəuyğun olardı.
Lakin tərkibində şüalanma olmayan ultrasəs müayinəsi ana bətnində olan körpə üçün təhlükəsizdir və buna görə də daş şübhəsi olan hamilə qadınlarda ilk üstünlük verilən görüntüləmə üsulu olaraq rahatlıqla istifadə edilə bilər. Ultrasəsin diaqnostik qabiliyyəti hamiləlik zamanı təbii şəkildə yaranan böyrək şişlərində və ya hələ şişməyə səbəb ola bilməyən yeni obstruksiyaya səbəb olan daşlarda əhəmiyyətli dərəcədə azalır.
Maqnit rezonans görüntüləmə (MR) hamilə qadınlarda təhlükəsiz şəkildə istifadə edilə bilən görüntüləmə üsuludur. . Bu üsulla böyrəklərdə və sidik kanallarında baş verən dəyişikliklər aydın şəkildə görüntülənə bilər. MRT ilə bağlı problem odur ki, daşın özü MRT-də aydın görüntü vermir. Buna görə də MRT sidik kanalında tıxanma olduğunu açıq şəkildə göstərə bilsə də, stenozun səbəbi haqqında dəqiq məlumat verə bilməz.
Hamiləlikdə böyrək daşlarını necə müalicə etmək olar?
Hər bir xəstə üçün fərdi müalicə planlaşdırılmalıdır. Diaqnoz qoyulmuş daşlarda xəstənin ümumi vəziyyəti, hamiləliyin müddəti, daşın ölçüsü və yeri müalicənin ümumi xətlərini müəyyən edir. Bu səbəblə ağrıları və ürəkbulanmaları ağızdan alınan dərmanlarla nəzarət altına alına bilən və böyrək şişməsi kritik səviyyəyə çatmayan bütün hamilə qadınlar izlənilir.
Ümumi vəziyyəti pisləşən, ağrıları və ürəkbulanmaları oral dərmanlarla idarə oluna bilməyən xəstələrdə əlavə müalicə üsulları axtarılmalıdır. Müalicənin əsas məqsədi hamilə anaya və onun bətnində olan körpəsinə zərər vermədən sidik axınını bərpa etmək, ağrı və ürək bulanmasına nəzarət etməkdir. Bu prosedurda böyrək və sidik kisəsi arasında daşla tıxanmış kanala kateter və rezin boru daşdan keçərək daxil edilir. Bu rezin boru hamiləlik zamanı xəstənin içərisində qalır və bir çox Hamilə qadınlarda olan problemlərin hamiləlikdən sonra qəti müalicəyə qədər təxirə salınmasını təmin edir.
Bəzi hamilə qadınlarda bu boru daş ağrısını aradan qaldırmaq üçün qeyri-kafi olur, sidik kisəsində həssaslıq və ağrıya səbəb olur və hamilə qadının tez-tez tualetə getmə ehtiyacı ilə həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. Xarici səs dalğaları ilə daşların qırılması üsulu olan ESWL hamilə qadınlarda istifadəsi əlverişsizdir. Ucunda işığı və kamerası olan ureteroskop adlı xüsusi aparatların köməyi ilə sidik dəliyindən daxil edilərək birbaşa görmə ilə sidik kanalından keçilir və daşla rastlaşdıqda lazerlə parçalanır. . Üreteroskoplar adlanan bu cihazların ümumi istifadəsində olanlar, yalnız 5-7 dərəcə əyilməyə imkan verən sərt, metal modellərdir.
Ancaq uşaqlıq müəyyən ölçüdən yuxarı olduqda, xüsusilə hamiləliyin irəli həftələrində, bu əyilməyən modellərlə müalicə çətinləşir. Hamiləlik dövründə elastik adlanan yeni nəsil bükülə bilən üreteroskoplarla müalicə təklif etmək gündəmə gəldi. Bükülmə qabiliyyəti ilə ana uşaqlığının təzyiqi altında sidik kanalında rahat hərəkət edən bu cihazlarla xəstə 70-100% müvəffəqiyyət nisbəti ilə daşlardan azad edilir. Xəstələr üçün yüksək rahatlıq təmin edən bu üsulun hamilə qadınlarda daş müalicəsində qızıl standart olacağı gözlənilir.
oxumaq: 3