Gündəlik həyatınızda obyekti və ya ətrafınızı daha aydın görmək üçün tez-tez gözlərinizi qırpırsınız, qıyırsınız və ya gözlərinizi ovuşdurursunuz? Bulanıq görmə görmə kəskinliyinin azalması və görüntü keyfiyyətinin aşağı olması kimi müəyyən edilə bilər. Bulanıq görmə hər iki gözə təsir edə bilər və ya birtərəfli ola bilər. Gözlərdə uzun müddət davam edən bulanıq görmə eynək və linza kimi alətlərlə idarə oluna bilər və ani başlayan və xüsusilə birtərəfli bulanıq görmə halında dərhal həkimə müraciət edilməlidir.
Nədir. Bulanıq (dumanlı) görmənin səbəbləri?
Bulanıq görmə bəzən baxılan obyekti aydın görə bilməmək, bəzən isə baxış sahəsinin tam və ya bir hissəsi bulanıq ola bilər. Yaş irəlilədikcə görmə funksiyalarının azalması və ya eynəkdən aktiv istifadə dərəcəsinin dəyişməsi səbəbindən gözlərdə bulanıq görmə yaşana bilər. Ancaq unutmaq olmaz ki, müxtəlif səbəblər ola bilər. Görmənin bulanıqlığına səbəb olan halların nümunələri aşağıdakı kimi sıralana bilər:
- Yaxını (Hipermetropiya) və ya uzağı aydın görə bilməmək (miyopiya)
- İşığa həssaslıq
- Astiqmatizm (Bulanıq və ikiqat görmə)
- Ani görmə itkisi
- Quru göz sindromu
- Travma
- Birbaşa göz travması
- Gözdaxili qanaxma
- Buynuz qişada cızıqlar
- Sarı ləkə xəstəliyi
- Qlaukoma (Göz gərginliyi)
- Katarakta
- İnfeksiya (Konyunktivit)
- Gözdaxili toxumaların infeksiyası (Uveit)
- Görmə sinirinin iltihabı
- Ağrı
- Miqren
- Şəkərli diabet səbəbiylə görmənin azalması (Diabetik retinopatiya)
- Preeklampsi (Hamiləlik zamanı yüksək qan təzyiqi)
- Görmə sinirinin zədələnməsi və ya infeksiyası
- Beyin qanaması
- Damar tıkanıklığı
Ani Bulanıq Görmə
Bir neçə dəqiqə ərzində ifadə edilən qəfil bulanıq görmə ya da bir neçə gündür. Bulanık görmə ilə müşayiət olunan amilləri və əsas səbəbləri bilmək vacibdir. Uzun müddət hərəkətsizlik, rəqəmsal ekranlara uzun müddət məruz qalma, qaranlıq mühitdən işıqlı mühitə keçid səbəbiylə aşağı qan təzyiqi vəziyyətlərində qəfil görmə bulanıqlığına səbəb ola bilər. Bununla birlikdə, qan dəyərlərində qəfil dəyişikliklər və bəzi nevroloji xəstəliklərin simptomları da baş verə bilər. bulanıq görmə baş verə bilər. Bulanıq görmənin qəfil başlaması başgicəllənmə, qolda və ya oynaqda uyuşma, döş qəfəsində ağrı, nitq pozğunluğu, üzün bir hissəsinin aşağı düşməsi ilə müşayiət olunarsa, gecikmədən həkimə müraciət etmək vacibdir.
Bulanıq görmə bəzi amillər və bəzi genetik xəstəliklərlə müşayiət olunmazsa, bulanıq görmə də müvəqqəti ola bilər. Bulanıq görmə zəruri göz gigiyenasını təmin etməklə, gözləri məcbur edən mühitlərdən (kompüter, telefon kimi) qaçınmaqla, göz dərəcəsinə uyğun eynəkdən istifadə etməklə və göz quruluğunun qarşısını almaq üçün göz damcılarından istifadə etməklə müvəqqəti ola bilər. Bulanık görməyə səbəb olan amilləri ayırd etmək vacibdir. Bulanıq görmənin səbəbinin həkim tərəfindən lazımi test üsulları tətbiq edilərək diaqnoz qoyulması və sonra müvafiq müalicəyə başlanması vacibdir. Səhər bulanıq görmə olduqca yaygındır. Səhərlər bulanıq görmənin səbəbləri ümumiyyətlə aşağıdakılardır:
- Quru göz
- Göz allergiyası
- Üzün yatması
- Kontakt linzalarla yatmaq
- Qan şəkərinin nizamsızlığı
- Yatmazdan əvvəl spirt istehlakı
- Hava kimi ətraf mühitin rütubət balansını dəyişə bilən cihazlardan istifadə kondisionerlər və ya fanatlar
Bulanıq Görmə Müalicəsi
Bu sahədə mütəxəssis olan həkimlər. Bulanık görmə səbəblərini təyin etmək üçün (Oftalmoloq) müxtəlif testlər edilir. Bəzi hallarda müxtəlif şöbə həkimlərinə müraciətlər multidisiplinar yanaşma ilə edilə bilər. Bulanıq görmə diaqnozunda istifadə edilən bəzi testlər aşağıdakılardır:
- Gözün Ön hissəsinin müayinəsi: Buynuz qişanın, irisin və lensin müayinəsi.
- Ön müayinə: Müayinə retinanın və optik sinirin.
- Görmə Sahəsi Testi: Hər bir göz üçün görmə sahəsini təyin etməyə və görmə sahəsinin sərhədini ölçməyə kömək edir.
- Rəng Korluğu Testi: Bu, gözün rəng qavrayışını təyin etmək üçün istifadə edilən test üsulu. Rəng qavrayışının qeyri-adekvatlığını göstərmək üçün istifadə olunur.
- Görmə kəskinliyi testi: Müəyyən məsafədən mətn və ya şəkil ilə Şagird Testi: Həkim tərəfindən göz bəbəyinə işıq tutaraq şagirdlərin reaksiyasını ölçən test üsuludur. Şagirdlər normal vəziyyətdə kiçilməklə işığa reaksiya verərkən, əsas problemdən asılı olaraq heç bir büzülmə və ya böyümə yoxdur.
- Göz Hərəkətliliyi Testi: Gözün hərəkət qabiliyyətini göstərən bir test üsuludur. Göz əzələlərində və ya sinirlərində problem varsa, hərəkət məhdudiyyəti müşahidə olunur.
- Göz təzyiqi: Ölçmə tonometriya cihazı ilə aparılır, gözə hava üfürməklə göz təzyiqini ölçmək üçün istifadə olunur.
- Maqnit Rezonansı (MR): Ani Bulanıq görmədə istifadə edilən testlərdən biridir. Xüsusilə beyin, damar tıkanıklığı, optik sinir infeksiyası kimi vəziyyətlərin səbəb olduğu problemlərin diaqnostikasında istifadə olunur.
- Tor qişanın qopması (torlu qişanın qopması, yırtılması): Gözün arxa hissəsindəki işığı udur. Ani görmə itkisi və bulanıq görmə ilə irəliləyir. Diaqnoz qoyulduqda, fövqəladə hallarda retinal cərrahiyyə və ya vitrektomiya əməliyyatı həyata keçirilir.
- Miyopiya/Hipermetropiya/Astiqmatizm: Bulanıq görmənin ən çox görülən səbəbi olan göz qırılma problemləri həkim tərəfindən müalicə olunur. zəruri testlərin tətbiqi və fərd üçün nəzərdə tutulmuş eynək və ya kontakt linzaların istifadəsi. İnsanın yaşından və ümumi sağlamlığından asılı olaraq, həkim uyğun gördüyü təqdirdə lazer əməliyyatı da müalicə variantları arasındadır.
- Serebrovaskulyar Hadisə (İnsult): Beyin damarlarının tıxanması nəticəsində gözün qidalanmasında yaranan problemlər görmə itkisi və bulanıq görmə kimi problemlərə səbəb ola bilər. Təcili müdaxilə insult zamanı və təsirlənmiş beyin bölgəsinə uyğun olaraq aparılmalıdır.
- Konjonktivit: Gözün ağ hissəsinin iltihabı ilə irəliləyən bir xəstəlikdir. İltihabın səbəbinə görə, antibiotik müalicəsi və ya allergik agentə məruz qalma varsa, allergik göz damcıları ilə müalicə nəzərdə tutulur.
- Uveit: Gözün uvea təbəqəsinin iltihabıdır. Üveitdən sonra bulanıq görmə, gözün qızarması, işığa həssaslıq kimi hallar görülür. Adətən ankilozan spondilit, Behçet xəstəliyi, sarkoidoz kimi revmatoloji xəstəliklər və toksoplazma, herpes kimi yoluxucu xəstəliklər səbəbiylə görülür. Müalicə faktiki diaqnoza uyğun aparılır.
- Optik Nevrit (Nevrit): Gözün bulanıqlaşması və görmə itkisi ilə qəfil irəliləyir. Ən çox görülən səbəblərdən biri dağınıq sklerozdur. Viral infeksiyalardan sonra da görünə bilər. Müalicədə tərkibində kortizon olan dərmanlar istifadə edilir.
Göz Sağlamlığı üçün Nələrə Diqqət Etmək lazımdır?
Göz sağlamlığı üçün mütəmadi olaraq göz müayinəsi edilməlidir. Ancaq göz sağlamlığı üçün gündəlik həyatda nəzərə alınması lazım olan bəzi vacib addımlar var. Bunları aşağıdakı kimi sıralamaq olar:
- İnfeksiya riskini azaltmaq üçün kontakt linzalardan istifadə etməzdən əvvəl və sonra əllər yuyulmalıdır.
- Yatmazdan əvvəl kontakt linzalar çıxarılmalıdır.
- Göz sağlamlığını dəstəkləyən A, C və E vitaminləri diyetə tez-tez daxil edilməlidir (kök, ispanaq, tərkibində omeqa-3 olan qidalar, qırmızı bibər, şirin kartof, çia toxumu)
- Bol su istehlak edilməlidir.
- Kompüter, telefon və televizor kimi rəqəmsal ekranlardan gələn mavi-bənövşəyi işıq göz sağlamlığına zərər verə bilər. Buna görə də bu cihazların istifadə müddəti məhdudlaşdırılmalıdır.
- UV şüalarının zərərini minimuma endirmək üçün günəş eynəyi və papaqlardan istifadə edilməlidir.
- Əməyin mühafizəsi çərçivəsində zəruri hallarda eynəkdən istifadə edilməlidir.
- Tütün məmulatlarının tüstüsü göz sağlamlığına mənfi təsir göstərdiyi üçün onun istifadəsi məhdudlaşdırılmalı və ya dayandırılmalıdır. Tütün məmulatlarının istifadə olunduğu mühit tez-tez havalandırılmalıdır.
- Şəkərli diabet, qan təzyiqi və xolesterin dərmanlarından mütəmadi olaraq istifadə edilməli və xəstələr qidalanmalarına diqqət yetirməlidirlər.
oxumaq: 11