İlk dəfə 1974-cü ildə Herbert tərəfindən enerji itkisi, güc itkisi, yorğunluq və uğursuzluq olaraq təyin edilən tükənmişlik sindromu iş həyatındakı mühüm problemlərdən biri olaraq görülür. Tükənmişlik yüksək səviyyəli menecerlərdən tutmuş evdar qadınlara qədər hər iş sahəsindən bir çox insanda müşahidə edilə bilər. Zamanla fərdlərdə iş yükündən asılı olmayaraq daimi yorğunluq, işə getməkdə çətinlik çəkmək, tez-tez səhv etmək, verilən işə daha az diqqət yetirmək, diqqəti cəmləmək kimi problemlər artıb. Gündəlik həyatda yaşanan bu hallar ilk başlarda normal qəbul edilərək nəzərə alınmasa da, zaman keçdikcə fərdin fiziki və ruhi sağlamlığına mənfi təsir göstərməyə başlayır. Mövcud həyat şəraiti dəyişmədiyi və stress davam etdiyi üçün sindromun şiddəti tədricən artır. İş həyatında stress yaşayan fərdlər işdəki problemlərini həll edə bilmədikdə, qəzəblərini həyat yoldaşlarına və digər ailə üzvlərinə yönəldə bilərlər. İş həyatındakı problemlərin tükənməyə səbəb olduğu bilinsə də, ailə həyatımızda münaqişələr, şəxsi həyatımızda problemlər, içində olduğumuz toksik əlaqələr də tükənmişlik sindromuna səbəb ola bilər.
Tükenmişlik sindromunun ümumi fiziki və psixoloji əlamətləri hansılardır? Baş, kürək və oynaq ağrıları, ürək-damar problemləri, iştah və yuxu rejimində dəyişiklik, həzm problemləri, xroniki yorğunluq, konsentrasiyada çətinlik, qərarsızlıq, narahatlıq, əsəbilik, bədbinlik, özünəinamın aşağı olması və özünə qapanma kimi simptomlar tez-tez rast gəlinir.
Kimdə tükənmişlik sindromu daha çox olur? Tükənmişlik yaşayan fərdlər çox vaxt "yox" deməkdə çətinlik çəkirlər, özündən və həyatdan böyük gözləntilər bəsləyir, mükəmməllikçi xüsusiyyətlər nümayiş etdirirlər. Bu insanlar hər şeyi bacardıqlarını zənn edərək, lazım olduğundan daha çox məsuliyyət daşıyırlar. Duyğularını daha az paylaşır, problemlərini öz tərzlərində həll etmək istəyirlər, güclü şəxsiyyət strukturları sərgiləyirlər.
Tükenmişlik Sindromunun müalicə üsulları hansılardır? Tükenmişlik sindromu müşahidə olunduqda gecikmədən tədbir görmək lazımdır. İş və ictimai həyatda edilən tənzimləmələr sayəsində problem böyük ölçüdə aradan qaldırıla bilər. Özünüzə vaxt ayırmaq, sevdiyiniz insanlarla ictimai fəaliyyətləri artırmaq, idman etmək, yeni hobbi əldə etmək və yuxu rejimini saxlamaq tükənmişliklə mübarizədə təsirli olacaq. Bundan əlavə, işlə bağlı e-poçtlara cavab verməmək və iş saatları xaricində telefon zənglərini azaltmaq sizi tükənmişlikdən qoruyacaq. Ətrafınızda tükənmişlik əlamətləri göstərən fərdləri gördüyünüz zaman onlara tənqidi yanaşmadan onların hisslərini anlamaq və onların tərəfində olduğunuzu hiss etdirmək çox vacibdir. Əgər tükənmişlik sindromunuz olduğunu düşünürsünüzsə, vaxt itirmədən ən yaxın tibb müəssisəsinə müraciət edərək psixoloji dəstək ala bilərsiniz.
oxumaq: 0
