Qaraciyərin düzgün işləməsi bir sıra xüsusi qan testləri ilə müəyyən edilə bilər. Bu testlər sayəsində kəskin və xroniki qaraciyər xəstəlikləri, hepatit, xolestaz (öd yollarının tıxanması) kimi problemlər asanlıqla müəyyən edilə bilər.
Qaraciyər testləri hansılardır?
Ən çox edilən qan testlər bunlardır:
Zərdab bilirubin - Yüksək bilirubin səviyyələri çox vaxt öd axınının maneə törədilməsini və ya qaraciyər tərəfindən safra emalında nasazlığı göstərə bilər. Bilirubin qaraciyər tərəfindən istehsal olunur və ödlə xaric olunur.
Zərdab albumin - Qaraciyər tərəfindən istehsal olunan zülal olan albuminin subnormal səviyyələri bir çox xroniki qaraciyər xəstəlikləri və sirozla əlaqələndirilir.
Zərdabda qələvi fosfataz - yüksək qələvi fosfataz (öddə olan ferment) səviyyələri adətən öd axınında maneə, qaraciyərin zədələnməsi və ya bəzi xərçəng növlərini göstərir.
Zərdab Aminotransferaza (transaminaza, SGOT, SGPT) - Bu fermentlər zədələnmiş qaraciyər hüceyrələrindən ifraz olunur. Tərkibində ALT (SGPT) və AST (SGOT) var. Hepatit zamanı onun səviyyələri (xüsusilə ALT) yüksəlir.
Protrombin vaxtı (PT) - Bu test qanın laxtalanması üçün lazım olan vaxtı ölçür. Qanın laxtalanması üçün K vitamini və qaraciyər tərəfindən istehsal olunan bir protein (protrombin) lazımdır. Qaraciyər hüceyrələrinin zədələnməsi və öd axınının maneə törədilməsi qanın düzgün laxtalanmasına mane ola bilər.
Qamma - glutamil Transpeptidaza (GGT) - Bu ferment qaraciyər xüsusilə spirtlə zədələndikdə və ya öd yollarının tıxanması zamanı qan dövranına daxil olur.
Alfa - fetoprotein (AFP) - Bu zülal qaraciyər xərçəngi, xroniki qaraciyər xəstəliklərini göstərir.
Mitoxondrial Antikorlar (AMA) - Bu antikorların olması ilkin öd sirozu, xroniki aktiv hepatit və digər autoimmun pozğunluqları göstərə bilər.
Virus testləri
HAV IgM, HEV IgM - Hepatit A və E virusunun törətdiyi aktiv infeksiyanın aşkarlanması üçün istifadə olunur.Anti HCV - HCV virusunun olması müəyyən edilir.HCV - RNT - HCV virusunun yayılmasının miqdarı müəyyən edilir.HBsAg, HBeAg, HBV DNT - Hepatit B virusu (HBV) infeksiyası aşkar edilir Anti - HBs Hepatit B virus infeksiyasına qarşı immunitet göstərir.
oxumaq: 4
