Həyatın ən əsas ehtiyacı olan qidalanma fizioloji olduğu kimi davranış elmidir.Ona görə də adekvat və balanslı qidalanma üçün yaxşı qidalanma vərdişləri əldə etmək lazımdır. Yemək vərdişləri yaş, cins, cəmiyyət, inanclar və istehlak edilən qida qrupları kimi bir çox faktordan asılı olaraq fərddən fərdə dəyişir. Yemək vərdişlərinin mənimsənildiyi ən əhəmiyyətli dövr həyatın ilk dövrü olsa da, müxtəlif səbəblərə görə dəyişmə ehtimalı olan ən riskli dövr məktəb yaşıdır.
Məktəb yaşı 6-12 yaşlarını əhatə edir. fiziki, koqnitiv və sosial inkişaf və inkişafın sürətləndiyi və emosional inkişaf sürətinin artdığı yaş qrupu.Bu, ömür boyu davam edən davranışların əldə olunmağa başladığı dövrdür. Buna görə də yaxşı inkişaf etmiş qidalanma vərdişləri ilə yanaşı, adekvat və balanslı qidalanmanın mənimsənilməsi gələcəkdə yarana biləcək qidalanma problemlərinin qarşısını alır və uşağın inkişafına kömək edir.
Şüurlu şəkildə ictimai həyatda iştirak edən uşaq üçün. məktəb çağında ilk dəfə; Evdən və ailədən fərqli bir mühitə alışırlar, yemək vərdişləri inkişaf edir, evdən kənarda dostları ilə yeməyə başlayırlar və qida ehtiyacları artır. Araşdırmalar göstərir ki, kifayət qədər qida müxtəlifliyi təmin edə bilməyən və yanlış qidalanma vərdişləri əldə edən uşaqlar böyümə və inkişaf sürətinin azalması, konsentrasiya pozğunluğu, öyrənmə qabiliyyətinin azalması və fəaliyyət sürətinin azalması kimi həm fiziki, həm də əqli cəhətdən geri qalırlar. Buna görə də uşağın qidalanmasının məqsədi; Normal, sağlam böyümə və inkişaf və müsbət qidalanma vərdişlərini təmin etmək.
Uşaqlarda qidalanma; Uşağın yaşına, cinsinə, bədən çəkisinə və fiziki fəaliyyətinə uyğun olaraq təşkil edilməlidir. Məktəblilərin qidalanmasında; Qida müxtəlifliyinin təmin edilməsi, sağlam bədən çəkisinin qorunması, makronutrientlərin (karbohidratlar, zülallar, yağlar) balanslaşdırılmış paylanması, vitamin və mineralların adekvat qəbulu, şəkər və şəkərli qidaların məhdudlaşdırılması əsas qidalanma prinsipləridir. Bu prinsiplər üçün qida qruplarını araşdırsaq;
1. Süd, pendir və qatıq; uşaqların güclü sümük, diş və əzələlərə sahib olması üçün zəruri olan protein, kalsium və D vitamini. təmin edir. Bu qrupdan gündə 2-3 porsiya istehlak edilməlidir.
2. Ət, toyuq, balıq, yumurta, paxlalılar, yağlı bitkilər; Güclü əzələlər üçün lazım olan zülal, dəmir, sink, yod və B vitaminlərini təmin edir. Bu qidalardan gündə 2-3 porsiya istehlak edilməlidir.
3. Çörək və taxıl; Tərkibində B vitamini, dəmir, minerallar və lif var. Tərkibindəki yüksək miqdarda karbohidratlar sayəsində uşaqların fəaliyyəti üçün lazım olan enerjini təmin edirlər. Bu qrup qidalardan gündə 5-9 porsiya istehlak edilməlidir.
4. tərəvəz; Tərkibində A və C vitaminləri, kompleks karbohidratlar və lif var. O, həmçinin müəyyən miqdarda B vitaminləri, kalium, kalsium və digər mineralları ehtiva edir. Gündə 3-4 porsiya istehlak edilməlidir.
5. meyvələr; Tərkibində A və C vitaminləri, kalium və digər minerallar var. Xəstəliklərə qarşı müqavimətin formalaşmasında, hüceyrələrin yenilənməsində, toxumaların bərpasında və dəri və göz sağlamlığının qorunmasında, idrak funksiyalarının qorunmasında, sümük və diş sağlamlığında, bağırsaqların nizamlı işləməsində təsirlidir. Gündə 2-3 porsiya meyvə istehlak edilməlidir.
Uşaqlarınızın gündəlik ehtiyac duyacağı qidaların miqdarını və müxtəlifliyini özündə əks etdirən nümunə menyu aşağıdakı kimidir:
Səhər yeməyi
-
1 stəkan süd və ya təzə sıxılmış meyvə suyu
-
1 yumurta
-
1-2 dilim pendir
-
2 çay qaşığı bal/mürəbbə/bəkməz
-
4-5 ədəd zeytun
-
2 nazik dilim qəhvəyi çörək
Quş >>p>
-
1 orta ölçülü meyvə
NAHA
-
6 xörək qaşığı zeytun yağı və ya qiymə və ya ət ilə tərəvəz yeməyi
-
3 -4 xörək qaşığı makaron və ya düyü
-
Salat
GÜNDÜZ
güclü>-
1 stəkan süd + 1 porsiya meyvə VEYA 1 kiçik qutu meyvəli qatıq
AXŞAM
-
1 kasa şorba
-
2-3 küftə böyüklüyündə ət/ toyuq/balıq və ya paxlalı xörək
-
2 dilim çörək
2 YATMADAN SAATLAR ƏVVƏL
-
7-8 fındıq və ya qoz
-
1 orta boy meyvə
oxumaq: 0
