Stress nədir?
Stress uyğunlaşma və ya reaksiya tələb edən hər hansı bir təhlükə zamanı orqanizmin təbii reaksiyasıdır. Təhlükə ilə bağlı müşahidə edilən vəziyyət real hadisə ola bilər və ya zehnin “təhlükəli kimi qəbul etdiyi” vəziyyət də ola bilər. İnsanı qorumaq məqsədi ilə ortaya çıxan stress reaksiyası, həddindən artıq müşahidə edildiyi zaman insanın həyat keyfiyyətini və funksionallığını poza bilər. Gündəlik həyatda bir çox həyat hadisəsi məktəbdə, evdə, ailədə və iş mühitində stresə çevrilə bilər.
Stress Yaşamaq Prosesi
Bundan əlavə gündəlik həyat hadisələri; Travmatik təcrübələr vəziyyətində daxili münaqişələr proqnozlaşdırıla bilməyən və ya qeyri-müəyyənliyi ehtiva edən vəziyyətlərdə yaranır və bu, stress mənbəyinə çevrilir. Dəyişiklik və bu dəyişikliyə uyğunlaşma tələb edən vəziyyətlərdə mövcud mübarizə üsulları qeyri-kafi olduqda stress qaçınılmaz olur.Fəlakətlərdən qəza kimi travmatik hadisələrə qədər bir çox faktor stress mənbəyi ola bilər. Münasibətlərdəki çətinliklər, sıx iş şəraiti, uşaq sahibi olmaq, evlənmək, boşanmaq, maddi çətinliklər də stressə səbəb olan həyat hadisələri arasında ola bilər. Bununla belə, stress hər zaman ətraf mühit faktorları ilə bağlı olmaya bilər.
Narahat, pessimist xasiyyətə malik olmaq, həddindən artıq narahatçılıq və irrasional düşüncə insanın daxili stressini tətikləyən amillərdəndir. Qeyri-müəyyənliyə dözə bilməmə, zəif əsnəmə qabiliyyəti, mükəmməllikçilik, ya hər şey ya heç nə düşüncələri, özünə dəyər haqqında mənfi təsəvvürlər və həddindən artıq mənfi daxili səslər (bacarmayacaqsan kimi) daxili amillər arasında müşahidə olunur. stressin səbəbləri.
Stress insanlara necə təsir edir?
Təhlükə anında sinir sistemi kortizol (stress hormonu) və adrenalin hormonları ifraz edir. Bu hormonlar sayəsində bədən "həyəcan vəziyyətinə" keçir. Ürək döyüntüsü sürətlənir, əzələlər gərginləşir və sıxılır, tənəffüs güclənir və orqanizm təhlükə ilə mübarizə aparmağa hazır olur. Sinir sisteminin bu reaksiyası Mübarizə-Uçuş cavabı adlanır və avtomatik olaraq aktivləşir. sürətlənmiş qan axını İnsan sağ qalmaq üçün döyüşməli və ya qaçmalıdır. Ancaq gündəlik həyatda demək olar ki, heç kim vəhşi yırtıcı ilə qarşılaşmasa da, kortizol və adrenalin tez-tez ifraz olunur, əzələlər gərginləşir, qan axını sürətlənir, tənəffüs artır.Bunun təhlükə yaratdığını ayırd etməkdə çətinlik çəkir; O, daxili və ya xarici təhlükə siqnallarını aldıqda “Mübarizə-Uçuş” cavabını işə salır. Bir yüksəliş zamanı və ya son müddəti yaxınlaşan bir işə münasibətdə, vəhşi bir yırtıcı yaxınlaşan kimi davranır. Buna görə də tez-tez ayıq-sayıq olmalıdır. O, yaxınlaşan “təhlükə” qarşısında sağ qalmaq üçün həyəcan sistemini fiziki, emosional, intellektual və davranış baxımından aktivləşdirir. Daim ayıq olmaq və təhlükə ilə mübarizə aparmağa çalışmaq uzun müddətdə kifayət qədər yorucu olmağa başlayır və funksionallığı azaldır. İnsan adi işini davam etdirə bilməyəcək. Həyati vacib siqnalizasiya sistemi həddindən artıq istifadə edildikdə, funksiyanı pozan və psixoloji rifaha mənfi təsir göstərən mövqeyə çatır.
Stress simptomları
Fiziki simptomlar: Ürək döyüntüsü, ağrı və yorğunluq hissi, əzələ gərginliyi, tənəffüsün sürətlənməsi, mədə-bağırsaq problemləri (qəbizlik, ishal, mədə və bağırsaq pozğunluqları), zəiflik, döş qəfəsində ağrı, ürəkbulanma, başgicəllənmə, tez-tez xəstələnmək, immun sisteminin zəifləməsi
Emosional əlamətlər: İstəksizlik, əvvəllər xoş olan şeylərdən həzz ala bilməmək, tənhalıq, depressiya, bədbəxtlik, depressiya, bədbinlik, həddən artıq yüklənmə, narahatçılıq, əsəbilik, əsəbilik, hirs püskürmələri, Anksiyete pozuqluğu olaraq görülə bilər.
Koqnitiv əlamətlər: Unutqanlıq, qərar qəbul etməkdə çətinlik çəkmək, daim narahat olmaq, hadisələrin mənfi tərəflərinə diqqət yetirmək, düşünmə qabiliyyətinin zəifləməsi kimi müşahidə edilə bilər. bacarıqlar, yaddaş problemləri və konsentrasiyada çətinlik.
Davranış Simptomları: Yuxu pozğunluqları (məsələn, çox yatmaq, yuxuya gedə bilməmək, yuxunun kəsilməsi), iştahla bağlı problemlər (həddindən artıq yemək və ya iştahsızlıq), narahatlıq - kimi davranışlar (dırnaq yemə, saç yolma kimi), süründürməçilik, işə başlaya bilməmək və ya işə başlaya bilməmək Davam edə bilməmək, özünü insanlardan təcrid etmək, özünə qapanmaq, spirt və ya maddə istifadə etmək kimi görülür.
Stressin Davamlı olmasının nəticələri /p>
Ancaq xroniki stressə bu şəkildə məruz qalmaq bir müddət sonra xroniki olur; fərdin həyatında yorğunluq və həddindən artıq yüklənmə hissi yaradır. Qarşıdan gələn imtahanlar, ev işləri, son tarixlərə görə iş yükü kimi bir çox məsələlər xroniki stressi ortaya çıxara bilər. İş prinsipinə görə belə intensivlik tələb edən situasiyalarda zehin işə salınır və sanki real təhlükə varmış kimi davranmağa başlayır. Bir növ həyəcan siqnalı işə düşür və xüsusilə bədəndə dəyişikliklər müşahidə olunur.
Ürək döyüntüsü artır, tənəffüs güclənə bilər. Stressə xroniki məruz qalma hallarında narahatlıq pozğunluqları, depressiya, yuxu problemləri, düşüncə və yaddaş (unutqanlıq kimi) ilə bağlı klinik mənzərələr yarana bilər. Stress anında bədən sanki təhlükə varmış kimi davranmağa başlayır; buna görə də bədən hərəkətə keçir. Güclü və xroniki stress zamanı orqanizmin həyəcan siqnalı (Döyüş-Uçuş reaksiyası) aktivləşir, həmçinin otoimmün xəstəliklər, xroniki ağrılar, mədə-bağırsaq problemləri (reflüks, xora kimi), ürək-damar xəstəlikləri (ürək, qan təzyiqi kimi) , iştahsızlıq, dəri problemləri (ekzema, ürtiker/
Stressin zəruriliyi
Stress, tez-tez xatırlansa da mənfi hal kimi insan həyatında kifayət qədər həyati əhəmiyyət kəsb edir və qoruyucu məna daşıyır. Ona tərəf gələn vəhşi yırtıcı görən şəxsin bədənində “həyəcan sistemi” işə düşür. Stress həmişə mənfi nəticələr yaratmır. Müəyyən miqdarda stress hərəkətverici qüvvədir və motivasiyanı artırır.
Stressin öhdəsindən gəlməyin yolları
Nə istifadə olunur Stressdən təsirlənmə səviyyəsini azaltmaq üçün stressin nədən başladığını kəşf etmək çox vacibdir. Mənbəni başa düşmək mübarizə üsullarını inkişaf etdirməyi asanlaşdırır və izləniləcək yolda ilk addımdır. Stressin əlamətlərini tanımaq və stres zamanı insanın fərqində olmaq başqa bir addımdır. Stressin çox olduğu və öhdəsindən gəlməyin çətinləşdiyi vəziyyətlərdə psixi sağlamlıq mütəxəssisindən kömək istəmək çox vacibdir. lazım olduqda bağlayın Tibbi müalicəyə başlamaq olar. Psixoterapiyada stressin mənbəyini tapmaq və bununla mübarizə yollarını gücləndirmək üçün müdaxilələr edilir. Bu, tetikleyicileri kəşf etməyə və təşəbbüskarları tanımağa imkan verir. Stress zamanı tətbiq oluna bilən tənəffüs və istirahət məşqləri bədəndəki stress səviyyəsini azalda bilər və onu idarə etməyi asanlaşdırır. Psixoterapiya təcrübələrində müştərilərin tənəffüs və relaksasiya məşqlərini öyrədərək stress zamanı fiziki istirahət etməyi öyrənmələri nəzərdə tutulur. Eyni zamanda, stresə səbəb olan hadisə-düşüncə-duyğu-davranış arasında əlaqə qurularaq düşüncə sistemində dəyişiklik yaranır.
Fiziki məşq, sağlam qidalanma, nizamlı yuxu və istirahət, ünsiyyət insanlar, sosial əlaqələri qoruyub saxlamaq, keçmiş Gələcəyə və ya gələcəyə deyil, anaya fokuslanmaq, anın həzz almağa çalışması və istirahət etməyi öyrənmək tətbiq oluna biləcək üsullar arasındadır.
Stress hərəkətverici qüvvədir. və insan həyatında motivasiya mənbəyidir. O, mövcud olmadıqda və ya ifrat səviyyəyə çatdıqda funksionallığı pozur. stress; Ondan bacarıq və qabiliyyətləri dəstəkləmək üçün yaradıcı güc kimi istifadə stressin mənfi təsirlərini azaldacaq və diqqəti işə cəmləməyə və gündəlik iş rejimini sağlam saxlamağa imkan verəcək.
Ailə və sosial mühitin mövcudluğu. stresin öhdəsindən gəlmək üçün çox vacib bir müalicə vasitəsidir. Stressin şiddətli olduğu vəziyyətlərdə fərd tək qalmağa üstünlük verə bilər, lakin insanlarla vaxt keçirmək və sosiallaşmaq çox qoruyucu faktordur. Fərdin öz həyatı ilə bağlı nəzarət hissi qəbul edilən qərarlarda çox əhəmiyyətli bir dəyişəndir. Hadisələri şərh edərkən mənfi atribusiyaların azaldılması insanı yaxşı hiss edir. Məlumdur ki, emosiyalarının öhdəsindən gəlmək və özünüdərketmə qabiliyyəti yüksək olan nikbin fərdlər nisbətən daha az stress yaşayır və/yaxud stressin öhdəsindən daha yaxşı gəlirlər.
1. Zamanın İdarə Edilməsi: Başlanğıcda hamımızın bərabər sahib olduğu yeganə resurs olan vaxtı, vaxtın idarə edilməsində qətiyyət göstərən insanlar uğurla idarə edə bilir. Vaxtı idarə etmək qabiliyyətinə və şəxsiyyət xüsusiyyətlərinə uyğunlaşın Hər gün real proqram qurmağı bacarmaq lazımdır. Əgər proqramlar məzmun olaraq yalnız zəruri işləri əhatə edəcəksə, proqram çox güman ki, işləməyəcək. Effektiv proqram qura bilmək üçün öhdəliklərə əlavə olaraq müntəzəm yuxu, fasilələr, əyləncə, istirahət, ictimai fəaliyyətlər və mümkün dəyişikliklərə alternativ ola biləcək fəaliyyətlər (məsələn, planlaşdırılan gəzinti mümkün olmadıqda otaqda idman etmək kimi) yağış səbəbiylə görüldü...) proqrama daxil edilməlidir.
2. Problem Həll Texnikalarından İstifadə: Daha çox idarə oluna bilən problemlərdə istifadə olunur. Aşağıdakı yolu izləmək olar: A. Stressli vəziyyət niyə yarandı? B. Vəziyyəti problem olaraq görən yeganə insandırmı? C. Fərdin öz töhfəsi varmı? D. Töhfə verə biləcək başqa şeylər və ya insanlar varmı? E. Həll üçün mümkün qədər çox variant varmı? Bu suallara cavab axtaran fərd stresli vəziyyətdən uzaqlaşacaq və həll yoluna doğru addım atacaq.
3. Həddindən artıq ümumiləşdirmələrdən qaçınmaq: Tək bir hadisəyə əsaslanaraq, bütövlükdə mənfi düşüncələr inkişaf etdirilməməlidir. Bu il dərsi keçə bilməyəcəyim üçün imtahanım pis keçdi.... Ancaq bu imtahan pis keçdi, amma başqa imtahanlara daha yaxşı hazırlaşa bilirəm. İnsanın öz-özünə etdiyi bu cür mənfi ümumiləşdirmələr zaman keçdikcə avtomatik olur və asanlıqla müsbət məzmunla əvəz olunmur.
4. Şəxslərarası Münasibətlərin İnkişafı: Stressli vəziyyətlər insanlarla münasibətlərdən yarana bilsə də, bu insanlarla müzakirə edə bilmək həllin açarı ola bilər. Müzakirələr zamanı “sən” dilindən istifadə etmədən “mən” cümlələri ilə məsuliyyət daşımaq ünsiyyəti və əlaqəni gücləndirə bilər. “Məni başa düşmək istəmirsən” əvəzinə, “Mən özümü kifayət qədər izah edə bilmirəm” sözləri daha konstruktiv olacaq.
5. Sosial Fəaliyyətləri Təkmilləşdirmək: Rutinlər xaricində fərqli bir fəaliyyətə cəhd etmək, yeni bir şey öyrənməyə çalışmaq zehni rahatlamağa kömək edə bilər. Fərqli yemək, fərqli saç düzümü, köhnə dosta zəng etmək, konsertə, kinoya, teatra getmək, jurnal və ya roman oxumaq kimi fəaliyyətlər rutinlərin stresindən xilas olmaq üçün faydalı ola bilər.
6 . Fiziki fəaliyyət: Düzgün məşq bir çox məqsədə xidmət edə bilər. Bir insanın bacarıqlarını, əzələ gücünü artıra, çəki itirə və qazana bilər
oxumaq: 0
