Valideynlər uşaqlarının inkişaf illərində bir çox problemlərlə qarşılaşa bilərlər. Bu problemlərə misal olaraq verilə biləcək problemlərdən biri də nəcisin saxlanması problemidir. Fizioloji problem kimi görünən bu problemin mənbəyi fizioloji və ya psixoloji səbəb ola bilər.
Bu problem adətən 2-4 yaş arasında müşahidə olunur. Bu dövrdə uşaq ilk valideyndən asılı olmayaraq hər şeyi edə biləcəyini anlayaraq ayrılıq yaşayır. Tualeti düzəltməyin və ya tutmağın öz əlində olduğunu, bu prosesə nəzarət etmək isə artıq onun əlində olduğunu anlayır. Bu dövr bəlkə də bir çox valideynlər üçün ən çətin dövr kimi görünür. Çünki uşaq nəcisdən əl çəkməmək və ya qeyri-adi bir yerə qoymaq kimi problemli davranışlar göstərə bilər. Anal dövr olaraq bilinən bu yaş aralığında uşaq bezindəki tualetdən istifadə etməyi dayandırır və tualet təhsili almağa başlayır. Uşaq bizə hazır olduğunu göstərən bəzi siqnallar verə bilər. Məsələn, qapı arxasında, ətrafda heç kimin olmadığı yerdə tualetə getmək və ya divanın arxasında gizlənməklə bizə tualet təliminə hazır olduğunu göstərə bilər. Ancaq bu siqnallara baxmayaraq, uşaq hələ də tualet təliminə psixoloji cəhətdən hazır olmaya bilər. Bəzən uşaqdan tualet təliminə başlamaq üçün heç bir siqnal olmaya bilər. Buna görə də valideynlər tualet təliminə başlamaq və ya etməmək barədə qərarsız ola bilərlər. Təhsil uşağın inkişaf və psixoloji cəhətdən hazır olduğu vaxtda verilməlidir.
Nəcisin saxlanmasının səbəbləri bəzi fizioloji səbəblərlə (qəbizlik və ya bağırsaq və anus problemləri kimi) və bəzi psixoloji səbəblərlə bağlı ola bilər. Fizioloji bir səbəb olub olmadığını bilmək üçün əvvəlcə həkimə aparılmalıdır. Əgər tualet təhsili zamanı, yəni normal olaraq uşaq bezinə gedə bildiyi zaman görünürsə, amma indi tualetə getmək lazım olduqda başlayırsa, bu davranışı nəzərə almaq və valideyn münasibəti lazımdır. Tualet vərdişi çox vacib bir prosesdir. Bu problem uşaq inkişaf baxımından hazır olmadığı zaman yarana bilər. Ona görə də uşağa qarşı çox israrlı bir münasibət göstərildikdə nəcis edə bilməmə problemi yarana bilər. Burada uşaq ya nəcisin qoxusundan qorxduğundan, ya özündən, tualetdən, su axınının səsindən, ya da tualetə düşmək qorxusundan tualetdən istifadə edə bilmir. Əgər uşaq həddindən artıq israrlı, sərt və sərt bir nizam-intizamla öyrədilməyə çalışırsa, bacararam da, edə bilməsəm də, uşaq buna nəzarət etdiyim mesajını vermək üçün nəcis etmək istəməyə bilər. Yaxud uşaq nəcis üçün darıxdıqda ona hirslənmək, onu danlamaq, çirkli olduğunu söyləmək, sonra nəcisini tutmaq istəyə bilər. Mənə hirslənməsinlər deyə, çirkin bir iş görməsinlər. Ona görə də valideynlərin tualet vərdişlərini öyrədərkən çox səbirli, anlayışlı və israrlı olmamaları vacibdir. Anal dövrdə uşaq nəcisin özünün bir parçası olduğunu düşünür və nəcisin özündən qopmasını istəmədiyi üçün onu içində saxlaya bilir. Bəzən uşaq nəcis etmə hissinə dözə bilmədiyi üçün nəcis etməməyi seçə bilər. Bütün bunlarla yanaşı cinsi və ya fiziki zorakılığın olub-olmamasına da diqqət yetirmək lazımdır.
Valideynlər bu problemlə qarşılaşarkən ilk növbədə səbirli olmalıdırlar. Bu vəziyyəti bəyənməsələr də, övladlarına qarşı səbirli olmalı, bu prosesdən narahat olduqlarını göstərməməlidirlər. Bu barədə çox danışmamalıdırlar. Hər insanın fərqli tualet vərdişi var. Onlar bu barədə diqqətli olmalıdırlar, çünki uşaq onların xahişi ilə deyil, öz istəyi ilə nəcis edir. Yaşına uyğun kitablar oxuyaraq və ya bu proseslə bağlı videolara baxaraq övladınıza nəcisin əhəmiyyətini anlamağa kömək edə bilərsiniz. Uşaq nəcis etmədiyi üçün cəzalandırılmamalıdır, ancaq uşaq bunu etdikdə bu davranışı gücləndirmək üçün bir mükafat sistemi yaradıla bilər. Uşağın pəhrizi düzəldilə bilər. Daha çox maye qidalara və lifli qidalara üstünlük verilsə də, qəbizliyə səbəb ola biləcək qidalardan qaçınmaq olar. Uşaq üçün tualetə getmə rejimi qurula bilər. Yenə onu çox darıxdırmadan, günün müəyyən saatlarında, məsələn, oyandıqdan sonra, yeməkdən sonra, yatmazdan əvvəl uşaq üçün rutinlər yaratmaq, anal əzələlərini idarə etməsinə kömək edə bilər.
Bütün bunlara baxmayaraq, əgər uşağınızda hələ də bu problem varsa, mütəxəssisə müraciət edilməlidir.
oxumaq: 0
