Xüsusilə ABŞ-da tez-tez rast gəlinən HPV (Human Papillomavirus) virusu cinsi yolla keçən yoluxucu virus növüdür. Cinsiyyət orqanlarında bəzi xərçəng növlərinə səbəb ola bilər. Cinsi aktiv kişilərdə və qadınlarda bərabər nisbətdə görülür. Bəzi hallarda HPV cinsiyyət orqanlarında ziyillərə səbəb olur, bəzən isə xərçəngin inkişafına səbəb ola bilər. İnsan papillomavirusu oral və anal cinsi əlaqə zamanı keçə bilər və normal cinsi əlaqə zamanı yoluxma ehtimalı yüksəkdir. HPV doğuş zamanı virusu daşıyan anadan körpəsinə ötürülə bilər. Bu vəziyyət tez-tez tənəffüs yollarının infeksiyasına və ya genital infeksiyalara səbəb olur.
Diaqnoz
HPV-nin törətdiyi xərçəngin ən çox yayılmış növü yerləşdiyi yerdən asılı olaraq uşaqlıq boynu xərçəngidir. Genital bölgənin selikli qişasında infeksiyaya səbəb olan HPV və Genital ziyillər infeksiyaya yoluxduğu andan həmin bölgəyə yapışır və bu yer zaman zaman alovlanan reaksiyalarla müşayiət olunan xəstəlik prosesinə daxil olur. HPV infeksiyası üçün məlum qəti müalicə yoxdur. HPV kişilərdən qadınlara daha asan və rahat şəkildə ötürülür. Yoluxmuş penisin cinsiyyət orqanlarına təması infeksiyanın baş verməsi üçün kifayət qədər mühit təmin edir.
Hpv və Genital ziyil ümumiyyətlə cinsi yolla ötürülə bilər, lakin bu da ola bilər. cinsi olmayan vasitə ilə təmas yolu ilə ötürülə bilər. Sterilizasiya olunmamış cərrahi alətlər və avadanlıqlar və ya istifadə olunmuş əlcəklər HPV-nin yaşaması üçün uyğun mühit yaradır. Şaquli ötürülmə (transmissiya) adlanan hallarda virus hamilə qadından körpənin aşağı və yuxarı tənəffüs yollarına keçə bilər. Bütün cinsi aktiv qadınlar üçün illik Pap Smear testi tövsiyə olunur. Sözügedən test 20% nisbətində yanlış mənfi nəticələr verə bilər. Bundan əlavə, hər il və ya 6 aydan bir aparılacaq ginekoloji müayinələr xəstəliyin diaqnozu və gedişində nəzarət xarakteri daşıyır. Servikal displazi (anormal serviks) olan potensial xəstələrdə zədənin dərinliyini, genişliyini və yayılma xüsusiyyətlərini tam başa düşmək üçün kolposkopiya aparılmalıdır. Bu sayədə uşaqlıq boynu 6 ilə 40 dəfə arasında böyüdülərək ətraflı müayinə edilə bilər.
Müalicə
Fərqli HPV növləri və Genital ziyillər fərqli simptomlar göstərir. Genital ziyillər kista və şişlərə çevrilməyə meylli olsa da, virusun özü uşaqlıq xərçəngi də daxil olmaqla çox fərqli və təsadüfi nəticələrə səbəb ola bilər. Erkən diaqnostikada ziyillər hələ inkişaf etmədiyi halda tətbiq olunacaq dərman və cərrahi müdaxilə variantları var. Podofilin və Podofiloks kimi həkim tərəfindən tətbiq oluna bilən kimyəvi maddələr ziyillərin inkişafını dayandırma təsirinə malik olduğu halda, tərkibində salisilik turşusu olan reseptsiz dərmanlar ziyillərin əmələ gəlməsini və yayılmasını dayandırır.
Genital ziyillər üçün tətbiq oluna bilən cərrahi üsullar da var. Kriyoterapiya anormal sahələri maye azotla dondurmaq üçün tətbiq edilir. Elektrokoteriya elektrik cərəyanından istifadə edərək anormal sahələri yandırır. Lazer müalicəsi ilə istənməyən yerləri şüa köməyi ilə aradan qaldırmaq variantı var. Cərrahın apardığı müayinəyə uyğun olaraq ziyilin vəziyyətinə və yerləşdiyi nahiyəyə uyğun tətbiq edilir.
oxumaq: 0
